Ngày xuân đọc lại Thơ chúc Tết của Bác Hồ

Ngày xuân đọc lại Thơ chúc Tết của Bác Hồ (*)

Bác ơi! Tết đến Giao thừa đó

Vẫn đón nghe thơ Bác mọi lần

Ríu rít đàn em vui pháo nổ

Tưởng nghìn tay Bác vỗ sang xuân (**)

Năm 1942 là năm thứ hai Bác Hồ ăn tết trên quê hương xứ sở sau ba mươi năm bôn ba tìm đường cứu nước; và tết này Bác đã viết bài thơ chúc Tết đầu tiên, đó là bài Mừng Xuân 1942, như sau:

Tháng ngày thấm thoát chóng như thoi,

Năm cũ qua rồi chúc năm mới:

Chúc phe xâm lược sẽ diệt vong!

Chúc phe dân chủ sẽ thắng lợi!

Chúc đồng bào ta đoàn kết mau!

Chúc Việt Minh ta càng tấn tới!

Chúc toàn quốc ta trong năm này!

Cờ đỏ ngôi sao bay phất phới!

Năm này là năm rất vẻ vang,

Cách mệnh thành công khắp thế giới!

Và từ sau Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời đến lúc Bác đi xa, mặc dù bận trăm công ngàn việc nhưng cứ mỗi năm tết đến Bác lại làm thơ gửi động viên đồng bào, chiến sĩ cả nước đoàn kết để đưa sự nghiệp kháng chiến mau đến thành công. Từ khi về nước đến lúc đi xa, Bác Hồ đã viết 22 bài thơ chúc tết.

Dưới sự trong sáng, giản dị của tiếng Việt, đây không chỉ là những lời chúc tết, mà còn ẩn chứa, thể hiện chủ trương đường lối của Đảng, thể hiện quyết tâm thắng lợi của nhân dân ta trong công cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc; và chúng ta hãy bắt đầu với bài thơ chúc mừng năm mới, nhân dịp tết độc lập đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa:

Xuân Bính Tuất - 1946

Chúc đồng bào:

Trong năm Bính Tuất mới

Muôn việc đều tiến tới,

Kiến quốc chóng thành công ,

Kháng chiến mau thắng lợi!

Và cũng Tết năm này, Bác còn viết 2 bài thơ tặng  báo Cứu Quốc và báo Tiếng Gọi Phụ nữ. Do khuôn khổ bài viết có hạn, mời các bạn tìm đọc ở Hồ Chí Minh toàn tập, t.4, xuất bản lần thứ hai, NXB CTQG năm 1995, tr 171, 172.

Xuân Đinh Hợi - 1947

Cờ đỏ sao vàng tung bay trước gió

Tiếng kèn kháng chiến vang dậy non sông .

Toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến,

Chí ta đã quyết, lòng ta đã đồng.

Tiến lên chiến sĩ! Tiến lên đồng bào!

Sức ta đã mạnh, người ta đã đông.

Trường kỳ kháng chiến, nhất định thắng lợi!

Thống nhất độc lập, nhất định thành công!

Xuân Mậu Tý - 1948

Năm Hợi đã đi qua,

Năm Tý vừa bước tới

Gửi lời chúc đồng bào,

Kháng chiến được thắng lợi;

Toàn dân đại đoàn kết ,

Cả nước dốc một lòng ;

Thống nhất chắc chắn được,

Độc lập quyết thành công.

Xuân Kỷ Sửu - 1949:

Kháng chiến lại thêm một năm mới,

Thi đua ái quốc thêm tiến tới.

Động viên lực lượng và tinh thần.

Kháng chiến càng thêm mau thắng lợi.

Người người thi đua

Ngành ngành thi đua

Ngày ngày thi đua

Ta nhất định thắng

Địch nhất định thua.

Xuân Canh Dần -1950

Kinh chúc đồng bào năm mới,

Mọi người càng thêm phấn khởi,

Toàn dân xung phong thi đua,

Đẩy mạnh cuộc chuẩn bị tới,

Chuyển mau sang tổng phản công,

Kháng chiến nhất định thắng lợi.

Xuân Tân Mão - 1951:

Xuân này kháng chiến đã năm xuân,

Nhiều xuân thắng lợi càng gần thành công.

Toàn dân hăng hái một lòng

Thi đua chuẩn bị, tổng phản công kịp thời.

Xuân Nhâm Thìn - 1952:

Xuân này, xuân năm Thìn

Kháng chiến vừa sáu năm

Trường kỳ và gian khổ

Chắc thắng trăm phần trăm

Chiến sĩ thi giết giặc

Đồng bào thi tăng gia

Năm mới thi đua mới

Thắng lợi ắt về ta.

Mấy câu thành thật nôm na

Vừa là kêu gọi vừa là mừng Xuân!

Xuân Quý Tỵ - 1953:

Mừng năm Thìn vừa qua,

Mừng Xuân Tỵ đã tới

Mừng phát động nông dân,

Mừng hậu phương phấn khởi.

Mừng tiền tuyến toàn quân,

Thi đua chiến thắng mới.

Mừng toàn dân kết đoàn,

Mừng kháng chiến thắng lợi.

Mừng năm mới, nhiệm vụ mới,

Lực lượng mới, thành công mới

Mừng toàn thể chiến sĩ và đồng bào,

Mừng phe dân chủ hoà bình thế giới!

Năm Giáp Ngọ - 1954:

Năm mới, quân dân ta có hai nhiệm vụ rành rành :

- Đẩy mạnh kháng chiến để giành độc lập tự do,

- Cải cách ruộng đất là công việc rất to.

Dần dần làm cho người cày có ruộng khỏi lo nghèo nàn

Quân và dân ta nhất trí kết đoàn,

Kháng chiến, kiến quốc nhất định hoàn toàn thành công.

Hoà bình, dân chủ thế giới khắp Nam, Bắc, Tây, Đông,

Năm mới, thắng lợi càng mới, thành công càng nhiều.

Xuân Bính Thân - 1956

Thân ái mấy lời chúc tết:

Toàn dân đoàn kết một lòng,

Miền Bắc thi đua xây dựng,

Miền Nam giữ vững thành đồng ,

Quyết chí bền gan phấn đấu,

Hoà bình, thống nhất thành công!

Xuân Kỷ Hợi - 1959

Chúc mừng đồng bào năm mới,

Đoàn kết thi đua tiến tới,

Hoàn thành kế hoạch ba năm,

Thống nhất nước nhà thắng lợi!

Xuân Canh Tý - 1960

Mừng Nhà nước ta mười lăm xuân xanh !

Mừng Đảng chúng ta ba mươi tuổi trẻ!

Chúc đồng bào ta đoàn kết thi đua,

Xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa.

Chúc đồng bào ta bền bỉ đấu tranh ,

Thành đồng miền Nam vững bền mạnhh mẽ.

Cả nước một lòng, hăng hái tiến lên,

Thống nhất nước nhà, Bắc-Nam vui vẻ!

Xuân Tân Sửu - 1961

Mừng năm mới, mừng xuân mới,

Mừng Việt Nam, mừng thế giới!

Đường lên hạnh phúc rộng thênh thênh,

Kế hoạch năm năm thêm phấn khởi

Chúc miền Bắc hăng hái thi đua;

Chúc miền Nam đoàn kết tiến tới!

Chúc hoà bình thống nhất thành công !

Chúc chủ nghĩa xã hội thắng lợi!

Xuân Nhâm Dần - 1962

Năm Dần, mừng xuân thế giới,

Cả năm châu phấp phới cờ hồng.

Chúc miền Bắc thi đua phấn khởi,

Bốn mùa hoa Duyên Hải, Đại Phong.

Chúc miền Nam đấu tranh tiến tới,

Sức triệu người hơn sóng biển Đông.

Chủ nghĩa xã hội càng thắng lợi,

Hoà bình thống nhất quyết thành công !

Xuân Quý Mão - 1963

Mừng năm mới,

Cố gắng mới,

Tiến bộ mới,

Chúc Quý Mão là năm nhiều thắng lợi!

Xuân Giáp Thìn - 1964

Bắc Nam như cội với cành,

Anh em ruột thịt, đấu tranh một lòng.

Rồi đây thống nhất thành công,

Bắc Nam ta lại vui chung một nhà.

Mấy lời thân ái nôm na,

Vừa là kêu gọi, vừa là mừng xuân!

Xuân Ất Tỵ - 1965

Chúc mừng Ất Tỵ xuân năm mới,

Nhà nước ta vừa tuổi hai mươi,

Miền Bắc xây dựng đời sống mới vui tươi,

Miền Nam kháng chiến ngày càng tiến tới,

Đồng bào hai miền thi đua sôi nổi,

Đấu tranh anh dũng, cả nước một lòng,

Chủ nghĩa xã hội nhất định thắng lợi!

Hoà bình thống nhất ắt hẳn thành công!

Xuân Bính Ngọ - 1966

Mừng miền Nam rực rỡ chiến công,

Nhiều Dầu Tiếng, Bàu Bàng, Plâyme, Đà Nẵng

Mừng miền Bắc chiến đấu anh hùng,

Giặc Mỹ leo thang ngày càng thua nặng.

Đồng bào cả nước đoàn kết một lòng,

Tiền tuyến hậu phương, toàn dân cố gắng.

Thi đua sản xuất chiến đấu xung phong.

Chống Mỹ, cứu nước, ta nhất định thắng

Xuân Đinh Mùi - 1967

Xuân về xin có một bài ca,

Gửi chúc đồng bào cả nước ta:

Chống Mỹ hai miền đều đánh giỏi,

Tin mừng thắng trận nở như hoa!

Xuân Mậu Thân - 1968

Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua,

Thắng trận tin vui khắp nước nhà.

Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ.

Tiến lên!Toàn thắng ắt về ta !

Xuân Kỷ Dậu - 1969

Năm qua thắng lợi vẻ vang,

Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to.

Vì độc lập, vì tự do,

Đánh cho Mỹ cút , đánh cho nguỵ nhào.

Tiến lên! chiến sĩ, đồng bào,

Bắc-Nam sum họp, Xuân nào vui hơn!

Và rồi không ai ngờ, mùa xuân năm 1969 là mùa xuân cuối cùng Bác Hồ  không còn chúc Tết chúng ta nữa. Bác đã vào cõi vĩnh hằng nhưng những lời chúc năm xưa của Bác nay đã thành hiện thực. Chúng ta những con cháu Bác Hồ nguyện sống, chiến đấu, lao động và học tập theo tấm gương của Bác, quyết tâm xây dựng đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như Bác hằng mong ước.

Đọc thơ Bác trong ngày xuân, dâng trào cảm xúc chúng ta cảm thấy như có Bác cùng đón chào năm mới. Đọc thơ chúc Tết của Bác chúng ta càng phấn khởi và tin tưởng ở tương lai tươi sáng./.

(*) Tất cả các bài thơ của Bác được trích trong Hồ Chí Minh toàn tập, từ tập 4 đến tập 12 xuất bản lần thứ hai NXB CTQG năm 1995-1996

(**) Trích từ bài thơ Theo chân Bác (01-1970) của Tố Hữu.

TẤN ĐỜI