Giữ gìn nét tinh túy của nghề làm trống

Từ lâu, tiếng trống đã trở nên quen thuộc trong đời sống sinh hoạt của cộng đồng người Việt Nam như: Tiếng trống trường, tiếng trống trong những dịp lễ, hội và cả tiếng trống để tiễn biệt người thân về cõi vĩnh hằng… Có được tiếng trống vang vọng, bay xa phải kể đến công lao của những người đã lưu truyền nghề làm trống.

Ông Phạm Chí Thêu, chủ cửa hàng trống Mỹ Tho (phường 5, TP. Mỹ Tho) cho biết: Ông quê làng Đọi Tam, xã Ðọi Sơn, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam có truyền thống làm nghề trống từ hàng trăm năm nay. Trải qua bao thăng trầm của đất nước, nghề làm trống ở đây vẫn được lưu truyền từ đời này qua đời khác.

Ông Thêu (trái), ông Doanh (phải) đang ghim da trống với tang trống.

Năm 1980 gia đình ông chuyển vào Tiền Giang, vẫn gắn bó miệt mài với nghề làm trống, bởi cái nghề này đã từng nuôi sống bao thế hệ của gia đình và quan trọng hơn là ông không muốn cái nghề mang tính văn hóa, truyền thống này bị mai một theo thời gian.

Hiện tại, cơ sở làm trống cũng là ngôi nhà ông đang ở chứa nhiều loại trống với nhiều kích cỡ khác nhau như: Trống chầu, trống múa lân, trống nhạc lễ, trống hội… Ông Thêu cho biết, để làm ra 1 cái trống phải qua 3 bước:

Làm da, làm tang và bưng trống. Da được chọn để làm trống là da trâu cái, đem bào hết lớp màng, ngâm nước khử mùi chống thối rồi phơi khô. Da ngâm trong nước không được quá lâu hoặc quá nhanh, nếu không sẽ ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh. Lớp da ngoài được dùng làm trống to, lớp da dưới dùng làm trống cho trẻ em. Tang trống tốt nhất là làm bằng gỗ mít, gỗ càng già thì âm của trống càng vang vọng, càng hay.

Ở bước bưng trống, chọn tre bánh tẻ làm đai trống, còn tre làm đinh để ghim da trống với tang trống phải là tre đực già; phải tạo dáng để trống tròn, đẹp, cân đối. Thân trống là sự cộng hưởng âm thanh của cả mặt trống và tang trống.

Mặt trống phải đều, phẳng để khi căng ra phải cân nhau, keo dán phải thật kín để âm thanh không bị lọt ra ngoài trống. Nghề làm trống cho thu nhập không cao, nhưng với lòng yêu nghề, niềm tự hào truyền thống quê hương đã khiến ông gắn bó suốt cuộc đời mình với nghề này.

Trong vài năm trở lại đây, trước nhu cầu đặt trống của các trường học, đình, chùa, miếu, các đội lân… ở nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh ngày càng nhiều nên nghề làm trống phát triển mạnh hơn. Bên cạnh việc nhận làm trống theo đơn đặt hàng của khách trong và ngoài tỉnh, thông thường lúc nào trong nhà ông Thêu cũng có sẵn hàng chục cái trống với nhiều mẫu mã, kích thước khác nhau để người mua lựa chọn theo ý muốn.

Ông Phạm Chí Doanh, một người đã đồng hành với gia đình ông Thêu trong việc làm trống, cho rằng các công đoạn từ cách làm tang trống cho đến bịt trống đều quan trọng. Ông Doanh trăn trở trước nghề làm trống mà hiện nay giới trẻ nếu không phải người của làng Đọi Tam thì ít ai chịu theo cái nghiệp làm trống do thu nhập không cao và đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ, có đôi tai biết cảm thụ…

“Anh em chúng tôi rất mong muốn và sẵn sàng chỉ dạy cho những ai đến với nghề làm trống, với hy vọng nghề làm trống không chỉ có ở làng Đọi Tam mà phát triển trên đất Mỹ Tho Đại phố” - ông Doanh chia sẻ.

Để tiếng trống không bị phai nhạt trong đời sống văn hóa, cơ sở làm trống này luôn đề cao ý thức gìn giữ nét tinh túy của nghề, không để sản phẩm thô xấu, chất lượng kém xuất hiện trên thị trường.

MINH TOÀN