Nghề Thầy - sự nhìn nhận từ trong sâu thẳm tâm hồn Việt Nam

Quyển Nghề Thầy của cố Giáo sư Hoàng Đạo Thúy đã được xuất bản lần đầu cách đây hơn 70 năm (năm 1944).

70 năm trước, tác giả đã viết nên những câu chữ mà cho đến bây giờ vẫn còn nguyên giá trị thời sự. Ngay từ đầu quyển sách, đã bắt đầu bằng chương “Mấy lời thưa cùng bà mẹ”, cho rằng việc giáo dục không phải do cô giáo, thầy giáo mở đầu, mà chính do người mẹ, ngay từ lúc đang ở trong bụng mẹ, đó là thời kỳ “thai giáo”, mà kết quả sẽ ảnh hưởng rất lớn, có khi quyết định đến cả cuộc đời sau này của con trẻ. “Một em bé mới vào trường, khác nào một tờ giấy trắng, trên đó tổ tiên và cha mẹ đã viết vào một phần thượng tầng...”.

Quyển sách là sự nhìn nhận lại từ bên trong sâu thẳm tâm hồn Việt Nam để nêu ra một phương pháp giáo dục đầy tính nhân bản. Đó là sự kết hợp những tinh anh của cha ông để lại với lối giáo dục phối hợp Đông - Tây, kim - cổ: “Từ cái tính thiện, phép tu thân của Khổng Mạnh, đến việc bú sữa mẹ, dạy trẻ bằng lao động tay chân trong thiên nhiên rộng lớn của J.J Rousseau…”. Đọc hết cuốn sách, chúng ta học được những kinh nghiệm của ông bà mình, những thành tựu của dân tộc mình trong sự nghiệp giáo dục, đã đào tạo nên biết bao anh hùng, liệt nữ.

Việc giáo dục đứa trẻ cần phải có sự kết hợp giữa giáo dục gia đình và người thầy. Mục đích của người thầy là “đem lũ trẻ con người ta trao cho mà rèn giũa sao cho nên người có hiếu, sau này gây được gia đình bền chặt, người dân tốt giúp được nước, người có tâm với thiên hạ, làm người biết đạo người, sống hợp với lẽ trời đất”.

Bởi “trong một độ khá lâu, người ta đã chỉ trọng có mỗi một việc học, nói rằng: Đi nhà trường để học đọc, học viết, học tính, để thi đỗ, để rồi đi làm thì đủ thứ sung sướng. Vì hiểu như vậy mà làm sai lạc cả mục đích của việc giáo dục, thu hẹp việc giáo dục vào một chỗ học để kiếm tiền thôi thì thiếu thốn quá. Đã hướng cả công trình giáo dục vào một việc tầm thường thì chỉ bổ cho một lòng dục, lòng dục ấy sẽ phát rộng và mạnh ra, lại thêm không có sức đạo đức ngăn cản thì nguy lắm”.

Bạn đọc sẽ khám phá những điều thú vị, bổ ích bàng bạc trong từng trang sách. Sách viết với lối hành văn của mấy mươi năm trước, vì vậy trong lần tái bản này (do Công ty Cội Việt và Nhà Xuất bản Khai Tâm ấn hành tháng 2-2016), Ban Biên tập đã chỉnh sửa vài từ vựng cho hợp với chính tả thời nay;

Đồng thời thêm một vài chú giải để người đọc hiện đại dễ hiểu hơn ý của người xưa. Phần chú giải dựa vào 2 quyển từ điển: Hán Việt từ điển của cụ Đào Duy Anh (bản của Trường Thi, năm 1957) và Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học (Hoàng Phê chủ biên, xuất bản năm 1992).

Nghề Thầy gợi ý để bạn đọc có thêm kiến thức thai giáo, lý luận, phương pháp…, góp phần hoàn thiện việc nuôi dạy con, cháu trong gia đình.

KHẮC HUY