Danh hiệu Gia đình văn hóa phải đúng thực chất

Xây dựng gia đình văn hóa (GĐVH) có ý nghĩa rất quan trọng trong chiến lược xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ. Tuy nhiên, trong tình hình hiện nay, lối sống thực dụng, sự ảnh hưởng tiêu cực của các luồng văn hóa ngoại lai, tệ nạn xã hội, bạo lực gia đình… đang xâm nhập, tác động mạnh mẽ vào mỗi nếp nhà, khiến những giá trị cốt lõi về tình yêu thương và sự tôn trọng không còn được quan tâm đúng mức. Thực trạng này cần sự tập trung vào cuộc của các ngành, các cấp và toàn xã hội, nhằm phát huy đúng bản chất danh hiệu GĐVH.

Tuyên dương các GĐVH tiêu biểu 5 năm liền (2012 - 2017). Ảnh: Thu Hoài

Năm 1998, sau khi có Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã xây dựng Chương trình hành động và đề ra Kế hoạch vận động thực hiện phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa (TDĐKXDĐSVH), tập trung nâng chất GĐVH để làm nền tảng vững chắc cho các cuộc vận động khác trong phong trào TDĐKXDĐSVH.

Qua gần 30 năm tổ chức thực hiện, với sự nỗ lực của Ban Chỉ đạo phong trào TDĐKXDĐSVH các cấp, cùng sự hưởng ứng tích cực của nhân dân, công tác xây dựng GĐVH trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển về số lượng và chất lượng. Nếu như năm 1998 có 272.553/317.136 hộ trong toàn tỉnh đăng ký xây dựng GĐVH, kết quả có 181.280 hộ được xét tặng danh hiệu GĐVH, đạt tỷ lệ 57,16%; thì đến năm 2016 có 439.768/439.856 hộ đăng ký xây dựng GĐVH, kết quả có 420.723 hộ được xét tặng danh hiệu GĐVH, đạt tỷ lệ 95,51% và có trên 80% hộ đạt danh hiệu GĐVH 3 năm liền…, góp phần từng bước xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc,văn minh…

Tuy nhiên, qua đợt kiểm tra, giám sát vừa qua tại 11 xã, phường, thị trấn và 11 huyện, thành, thị của BCĐ tỉnh cho thấy, việc xây dựng GĐVH ở không ít địa phương, cơ sở vẫn còn một số mặt hạn chế, bất cập, cần phải nhanh chóng khắc phục như: Tỷ lệ hộ đạt GĐVH cao (ở các huyện, thành, thị đều đạt từ 90% - 97%, chỉ tiêu giao là 80%), nhưng môi trường văn hóa còn tồn tại tình trạng thiếu lành mạnh, ngoại lai, trái với thuần phong mỹ tục và tệ nạn xã hội, tội phạm có chiều hướng gia tăng. Một số cấp ủy, chính quyền ở cơ sở chưa nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò của công tác xây dựng GĐVH, chưa tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, nên phong trào phát triển chưa đồng đều. Công tác tuyên truyền vận động nhân dân chưa được thường xuyên, sâu rộng, nội dung và hình thức tuyên truyền chưa phong phú, đa dạng. Đặc biệt, công tác đăng ký, bình xét GĐVH còn hình thức, có biểu hiện chạy theo thành tích; các tệ nạn xã hội cờ bạc, nghiện hút ma túy, bạo lực gia đình, vi phạm về tiếng ồn vẫn còn xảy ra…, tạo dư luận không tốt về chất lượng danh hiệu GĐVH. Mặt khác, kinh phí hoạt động còn hạn chế nên việc động viên, khen thưởng chưa kịp thời, thường xuyên…

Để nâng cao chất lượng GĐVH trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới, cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội đối với công tác gia đình nói chung, xây dựng GĐVH nói riêng, coi đây là một trong những động lực quan trọng quyết định thành công sự phát triển bền vững kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới. Cấp ủy và chính quyền các cấp phải đưa nội dung công tác xây dựng GĐVH vào chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và chương trình kế hoạch công tác hằng năm của các sở, ngành, địa phương. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến về nội dung, tiêu chuẩn, xây dựng GĐVH, xây dựng nông thôn mới, làm cho phong trào thực sự thấm sâu vào mỗi người dân, nâng cao nhận thức của người dân về GĐVH, để người dân tự nguyện, tự giác trong việc xây dựng, giữ vững và phát huy danh hiệu GĐVH. Tăng cường công tác giáo dục đời sống gia đình.

Vận động các gia đình tích cực tham gia xây dựng và thực hiện quy ước, quy chế dân chủ cơ sở; phát triển các hình thức tổ hòa giải, các câu lạc bộ gia đình tại cộng đồng. Chú trọng thực hiện các biện pháp nâng cao chất lượng công tác gia đình, tránh xu hướng chạy theo thành tích, phản ánh không đúng thực chất danh hiệu GĐVH. Tiếp tục nghiên cứu xây dựng và nhân rộng các mô hình GĐVH tiêu biểu, có nền nếp. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc tổ chức đăng ký, bình xét, công nhận danh hiệu GĐVH hằng năm để kịp thời đánh giá rút kinh nghiệm, phát huy những mặt mạnh, khắc phục những mặt còn hạn chế trong phong trào TDĐKXDĐSVH nói chung, công tác xây dựng GĐVH nói riêng theo hướng thiết thực, hiệu quả, đúng thực chất.

NGUYỄN MINH PHÚC