Lung linh, trong trẻo hơn với kỹ thuật Phơi sáng trong nhiếp ảnh

• Làm mặt biển mịn màng như lụa (xem ảnh 2), và sóng vỗ vào đá bồng bềnh như mây.

• Tạo vệt dài thu hút cho các vật thể nổi bật đang di chuyển như mây, sương (Xem ảnh 1), đèn xe, rêu lá trên mặt nước…vv.

• Xoá mất những vật thể không nổi bật đang di chuyển như người và các phương tiện giao thông ban ngày.

Bắt được ánh sáng yếu ở xa mà mắt thường khó thấy được (xem ảnh 3).

Ảnh 3: Đỉnh Đỏ Hang Heo (Red Peaks) 480s (8 phút) f/5.6 ISO 1600 WB 8000 @ 12mm. Không cần filter Gnd và ND. Nha Trang 4:53 sáng.

 Phơi sáng lâu không nhất thiết phải dùng filter ND mới làm được, như trước khi mặt trời mặt trời mọc vi khi mặt trời gần lặn thì ánh sáng ánh sáng trở nên rất yếu, cho phép bạn phơi sáng lâu ở khẩu độ và ISO tối ưu(f8-f11 và ISO 100) mà chưa cần dùng đến filter ND.

Phơi sáng lâu vào ban ngày cần sự trợ giúp của filter ND, để giảm ánh sáng toàn phần, cho phép bạn kéo dài thơi gian phơi như mong muốn. Sau đây là chi tiết kỹ thuât phơi sáng lâu theo từng bước.

CÁCH TÍNH ĐỘ PHƠI SÁNG TỐI ƯU KHI TRỜI CÒN TỐI

Trong điều kiện trời tối như thế này, để đo sáng và tính ra được độ phơi sáng đúng và tối ưu bạn cần thực hiện những bước sau:

BƯỚC 1: BẬT QUA CHẾ ĐỘ A/Av (ƯU TIÊN KHẨU)

Bật qua chế độ A/Av để máy có thể đo sáng tự động. Lưu ý trong thiết lập đo sáng của máy, bạn nên dùng chế độ đo sáng mặc định như đo sáng toàn phần như Multi (Sony), Evaluative (Canon), hay Matrix (Nikon), không nên dùng Spot, vì mình cần đo sáng cho toàn cảnh.

Ảnh 2: Mây Hồng Sau Chút Mưa (GlowingAfter The Rain) 30s f/11 ISO 50 WB 5650K @ 16mm. GND Rev 3, ND 5. Kê Gà 5:14 sáng.

Lúc này do trời còn tối tốc độ chụp ở ISO tối ưu (100 hay 200) sẽ hơn nhiều 30 giây, nên ở máy Sony ,Canon và Nikon tốc độ sẽ chớp ở số 30 giây, báo hiệu là không đủ ánh sáng. Một số máy hỗ trợ độ phơi sáng trong máy hơn 30 giây sẽ hiện đúng số thời gian tốc độ ví dụ như máy mirrorless Panasonic GX7. CHÚ Ý: Nếu bạn có Grad ND Filter (loại nữa sáng nữa tối) thì đây là lúc bạn gắn Grad ND vào để canh cho đúng vị trí bầu trời cần cân sáng. Grad ND sẽ không cản trở chức năng đo sáng tự động của máy và được máy tự động tính luôn phần cân sáng của filter này.

BƯỚC 2: NÂNG ISO

Vì lý do tốc độ trong máy ở chế độ A/Av của phần lớn các máy giới  hạn ở 30 giây, để đo được ánh sáng thì tốc độ phải dưới 30 giây. Nên bạn nâng ISO (từ 100 hay 200 mặc định) lên cho đến khi máy đọc được tốc độ và thể hiện thông số tốc độ (tốc độ hết bị chớp nháy).

Ví dụ bạn để f/8, và nâng ISO lên 6 Stop từ 100 lên 6400, thì tốc độ sẽ hết chớp và hiển thị 1 giây, thì đây là tốc độ mà máy bạn đo được cho ISO 6400, F/8.

Nếu như bạn không nâng ISO lên thì không có cách nào máy có thể đo sáng được trừ một số máy đặc biệt có tốc độ ở chế độ A lên đến vài phút như Panasonic GX7.

Tất nhiên bạn có thể nâng lên ISO thấp hơn hay cao hơn, để cho bài viết được đơn giản mình dùng ISO 6400 làm ví dụ.

BƯỚC 3: CHỤP THỬ ĐỂ TÌM ĐỘ PHƠI SÁNG TỐI ƯU

Sau khi đã ghi chú thông số tốc độ máy vừa đọc (vd 1 giây f/8 ISO 6400), thì bạn chuyển qua chế độ M và thiết lập lại thông số trên để bắt đầu chụp thử và kiểm tra xem histogram có chạm cạnh phải hay ở mức tối ưu chưa, nếu chưa thì tăng/giảm tốc độ cho đến khi histogram tối ưu.

Ví dụ sau khi điều chỉnh độ phơi sáng tối ưu của bạn có tốc độ là 2 giây (ở f8 ISO 6400).

ƯỚC 4: CHỤP THẬT – HẠ ISO BÙ LẠI VỚI TỐC ĐỘ

Đến lúc này bạn đã có được độ phơi sáng tối ưu nhưng ở ISO quá cao (ISO 6400) vì thế bạn cần hạ ISO xuống 100 (hay 200) như sau:
HẠ ISO XUỐNG ISO 100
Bắt đầu từ ISO 6400
6400/2 = 3200 = 1 Stop
3200/2 = 1600 = 2 Stop
1600/2 = 800 = 3 Stop
800/2 = 400 = 4 Stop
400/2 = 200 = 5 Stop
200/2 = 100 = 6 Stop
Hạ ISO 6 stop làm ảnh tối đi 6 stop nên, nên bạn phải bù lại bằng thời giannhư sau:
NÂNG SÁNG VỚI TỐC ĐỘ ĐỂ BÙ CHO ISO HẠ
Bắt đầu từ 2 giây.
2 x 2 = 4 = 1 Stop
4 x 2 = 8 = 2 Stop
8 x 2 = 16 = 3 Stop (làm tròn 16 thành 15 theo đúng cách tính của máy)
15 x 2 = 30 = 4 Stop
30 x 2 = 60 = 5 Stop
60 x 2 = 120 = 6 Stop (120 giây là 2 phút)
Vậy tốc độ cho độ phơi sáng tối ưu ở ISO tối ưu là 120 giây (2 phút) f/8 ISO 100

BƯỚC 5: BÙ TRỪ CHO ÁNH SÁNG ĐANG THAY ĐỔI

BÌNH MINH: Trời đang sáng dần nên bạn cần giảmsáng từ 1 Stop đến 1/2 Stop cho mổi phút phơi.

VD: Bạn tính được độ phơi sáng là 2 phút, nếu trừ hao 1 stop thi bạn chỉ nên phơi 1 phút thôi vì khi trời sáng lên 2 phút ban đầu sẽ không còn đúng nữa.

HOÀNG HÔN: Trời đang tối dần, nên bạn cần tăng từ 1/2 Stop đến 1 Stop cho mỗi phút phơi.
VD: Bạn tính được độ phơi sáng là 30 giây, nếu trừ hao ½ stop thì bạn nên phơi 45 giây.

BƯỚC 6: CHỤP HƠN 30 GIÂY VỚI CHẾ ĐỘ B (BULB)

Canon: Set chế độ chụp B.
Nikon/Sony: set chế độ chụp M, và xoay tốc độ qua 30s cho đến khi bạn thấy BhayBulb.
Remote cơ có nút HOLD sẽ giữ máy chụp cho đến khi bạn trả lại vị trí ban đầu. Dùng remote này bạn phải tự canh đồng hồ (Nikon, Sony) hoặc xem số giây đếm trên máy (Canon) rồi tự kết thúc chụp.
Remote Timer cho phép lập trình đúng thời gian cần chụp và nó tự động kết thúc chụp sau khi thời gian đã đến.

BƯỚC 7: KIỂM TRA, ĐIỀU CHỈNH VÀ CHỤP LẠI

Sau mỗi lần chụp bạn phải kiểm tra histogram và điểu chỉnh lại tốc độ chụp, bù trừ phần sáng lên và tối xuống cho độ phơi sáng được tối ưu nhất có thể.

Sau khi đã làm chủ được kỹ thuật này, bạn có thể kết hợp thêm cả khẩu độ và ISO vào để tính toán bù trừ cho tiện lợi.

(Theo vapa.org.vn)