Nghệ thuật nuôi sáo kiểng vùng Gò Công

Nghệ thuật nuôi sáo kiểng là một thú chơi cầu kỳ và đầy tinh tế của người dân vùng Gò Công trong những lúc nhàn rỗi. Để chăm sóc được một con sáo thật tốt  không phải là điều dễ dàng, vì những người nuôi sáo kiểng rất cầu kỳ và cẩn thận trong từng giai đoạn.

Từ lúc mới bắt đầu nuôi, họ phải tìm được một chú sáo đạt tiêu chuẩn về giọng nói, có phong thái đĩnh đạc, dáng đứng uyển chuyển, nhanh nhẹn và điệu đà. 

Ngoài ra, để chọn được một chú sáo kiểng đẹp, họ còn rất tỉ mỉ trong việc kiểm tra từng bộ phận trên cơ thể như mắt, mỏ, đầu, cánh, chân xem tỷ lệ có cân đối với nhau hay không. Những người chơi sáo chuyên nghiệp thường có những tiêu chuẩn rất khắt khe để đánh giá và chọn lựa khi nuôi.

Trong nghệ thuật nuôi sáo kiểng, người dân vùng Gò Công muốn thể hiện tài năng khéo léo của mình trong việc thuần hóa loài chim để tập nói tiếng người. Đây là công việc vất vả, đòi hỏi sự nhẫn nại.

Việc thuần dưỡng chúng có khi vài tháng hoặc đến vài năm, chưa kể khi thời tiết thay đổi làm chúng bị mất giọng nói, bệnh hay gãy cánh bất thường. Người nuôi sáo phải tốn nhiều công sức hơn để giúp chúng mau bình phục do thực hiện chế độ chăm sóc đặc biệt.

Những người nuôi sáo kiểng cũng khá cầu kỳ trong việc chọn lồng nuôi. Theo kinh nghiệm của người dân vùng Gò Công thì nên lựa chọn những chiếc lồng tre phù hợp với kích thước loài sáo, để chúng không bị gãy cánh hay xước da khi hoảng sợ. Lồng chim cũng không được quá rộng, vì khó để thuần hóa bằng cách dạy nói tiếng người.

Trong việc dạy sáo nói cũng là một nghệ thuật trong cách ứng xử, giao tiếp của người dân vùng Gò Công, họ chú trọng việc dạy sáo nói những câu giao tiếp thông thường như chào, hỏi thăm sức khỏe, cám ơn… Qua cách huấn luyện sáo nói, người dân vùng Gò Công muốn chú trọng việc giao tiếp, lễ nghĩa và cách ứng xử nhân văn trong cuộc sống.

Có thể nói rằng, thú nuôi sáo kiểng mang đến cho người dân vùng Gò Công rất nhiều niềm vui trong cuộc sống. Nghệ thuật chơi sáo kiểng cũng được ví như một sợi dây vô hình để kết nối tất cả những người có cùng sở thích với nhau, không phân biệt tuổi tác hay vị trí xã hội.

Nghệ thuật nuôi sáo kiểng đã giúp người dân vùng Gò Công sống có tâm trạng thoải mái, an nhàn, vui vẻ và sống có tình hơn. Việc nuôi dưỡng những loài sáo kiểng cũng là một điều quan trọng để giúp người dân Gò Công có thể ý thức hơn về việc bảo vệ các giống, loài quý hiếm trong thiên nhiên, thể hiện bản chất nhân văn để gắn kết con người với thế giới tự nhiên.

Vì đam mê với những nghệ thuật chơi như thế này nên cả một không gian văn hóa dân gian Nam bộ đặc sắc với đầy đủ cung bậc cảm xúc, sắc thái tinh thần trong đời sống xã hội hiện hữu trong đời sống tinh thần của người dân Gò Công.

Thú chơi sáo kiểng đã đi vào đời sống văn hóa tinh thần của người dân vùng Gò Công được nâng lên thành đỉnh cao trong loại hình âm nhạc dân gian truyền thống Nam bộ với bài “Lý con sáo Gò Công”: Ai mang con sáo mà sang sông. Lâm cái ly ta hỡi con sáo ơi nàng ơi. Xuân tú xuân hỡi ta tú hời. Đôi hường nhan phập phồng lá gan. Đôi hường nhan phập phồng lá gan”.

LÊ HỒNG QUÂN