Về một ngôi chùa mang tên Linh Phong cổ tự

Chùa Linh Phong (còn được gọi là chùa Thành), tọa lạc tại số 178/1 ấp Cá, thị trấn Tân Hiệp, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang là một trong những ngôi chùa cổ trên vùng đất Định Tường. Xưa kia, chùa Linh Phong nằm trên một gò đất cao, xung quanh là những tán cây me cổ thụ.

Trong cuốn “Lịch sử Đảng bộ và nhân dân thị trấn Tân Hiệp (1930 - 2005)” viết: “Theo truyền khẩu, chùa này đầu tiên do một nhóm mục đồng lập nên. Sau đó, ông Lê Văn Tâm, người thôn Tân Hiệp mở cuộc lạc quyên đóng góp dựng lên một ngôi chùa mang tên Linh Phong cổ tự, chùa hoàn thành xây dựng vào cuối thế kỷ XIX”.

Trong tài liệu “Phật giáo Tiền Giang lược sử và những ngôi chùa”, Hòa thượng Thích Huệ Thông viết: “… Chùa Linh Phong là ngôi cổ tự được xây dựng từ năm 1880 tại thị trấn Tân Hiệp, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. Xưa do Hòa thượng Thích Minh Giám là đệ tử của tổ tiên Thiện Từ Lâm ở tại Bửu Lâm cổ tự, thuộc dòng Lâm Tế Gia Phổ đời thứ 38, được hòa thượng cử về đây trụ trì.

Đến năm 1880, hòa thượng ủng hộ phong trào Cần Vương chống thực dân Pháp nên trong một cuộc ruồng bố tại Tân Hiệp, hòa thượng bị bắn tại chùa Linh Phong, sau đó đem về xây tháp thờ tự. Linh Phong tự bị thực dân Pháp phá hủy, sau này có ông Hộ Thông mua miếng vườn kế bên xây lại ngôi chùa mới khang trang, tốt đẹp và cung thỉnh Hòa thượng Thích Đạt Hương từ Long An về đây làm trụ trì năm 1950”.

Theo tài liệu “Chùa Bửu Lâm ở Tiền Giang” của tác giả Cao Tự Thanh và Trương Ngọc Tường - Nxb Văn hóa - Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh năm 2012 ghi: “ … Tổ tiên Thiện Từ Lâm truyền qua câu kệ thứ hai “Minh Như Hồng Nhựt Lệ Trung Thiên”, có 3 đệ tử nổi bật là Hòa thượng Minh Phước, tự Tư Trung về làm trụ trì chùa Sắc Tứ Linh Thứu (Xoài Hột); Hòa thượng Minh Đạt, tự Huyền Dương ở trụ trì chùa Bửu Lâm (Mỹ Tho); Hòa Thượng Minh Giám, tự Nhựt Luân về trụ trì chùa Linh Phong (Tân Hiệp), ngày xưa trực thuộc chùa Bửu Lâm, tên là chùa Thành ở gò Kiến Định. Thời Nguyễn, Tân Hiệp là lỵ sở của huyện Kiến Hưng, tỉnh Định Tường.

Khi thực dân Pháp xâm lược, vì nơi đây nằm trên trục giao thông huyết mạch từ Định Tường về Gia Định, lại nằm cạnh sông Bảo Định nên chúng ra sức bảo vệ, thường xuyên bố ráp vùng này. Hòa thượng Minh Giám đã bị sát hại năm 1862 trong hoàn cảnh ấy. Khi thực dân Pháp vừa chiếm Định Tường, hằng ngày hay xua quân đi ruồng bố.

Trưa ngày 29-2 năm Nhâm Tuất 1862, lúc đi ngang qua chùa Linh Phong, thấy hòa thượng đang tụng kinh, chúng xả súng bắn ông ngã gục trước Phật đài. Mấy hôm sau, tăng chúng chùa Bửu Lâm được tin, lén tới đem thi thể ông về an táng.

Sau khi Hòa thượng Minh Giám bị bắn tại chùa, thực dân Pháp chiếm chùa, đóng đồn bót Trấn Định, ngôi chùa bị tàn phá. Đến cuối thế kỷ XIX (năm 1880), ông Lê Văn Tâm, người thôn Tân Hiệp quyên góp dựng lên một ngôi chùa đặt tên là Linh Phong cổ tự, có nghĩa là ngôi chùa linh thiêng nằm ở trên núi (núi ở đây có ý nghĩa là gò đất cao) để hoài niệm ngôi chùa Thành xưa tọa lạc ở khu vực gò cao đã bị quân Pháp tàn phá.

Đến năm 1940, ông điền chủ Hộ Thông (Trần Văn Thông) cúng dường phần đất xây cất lại ngôi chùa. Năm 1984, Hòa thượng Thích Đạt Hương đã cho trùng tu và xây dựng mới nhiều hạng mục: Chánh điện, tổ đường, trai đường…

Vào năm 2013, Ni sư Tắc Hoa đã trùng tu lại toàn bộ công trình chùa Linh Phong cũ để làm lớp học trường hạ, xây dựng chùa Linh Phong mới bên cạnh. Khối chánh điện được xây dựng 1 trệt 1 lầu với chất liệu bê tông cốt thép, cửa làm bằng gỗ quý, mái ngói, nền lát gạch men.

Phần tầng trệt, phía trước là giảng đường, phía sau là trai đường. Bên cạnh đó, còn xây dựng ni xá, tịnh trù, di dời và tôn tạo lại bảo tháp cất nhục thân Hòa thượng Thích Đạt Hương, kiến tạo khuôn viên mặt tiền chùa, thiết kế lại tượng đài thờ Phật A Di Đà, Quán Thế Âm, Bồ Tát Đại Thế Chí, xây dựng lại cổng chùa và tường rào xung quanh. Lần trùng tu này đã đem lại cho ngôi chùa có diện mạo mới, khang trang, trang nghiêm nơi thờ tự .

Với lịch sử hình thành và lối kiến trúc, các hiện vật tại chùa Linh Phong được xem là một trong những ngôi chùa có sớm ở tỉnh Tiền Giang. Bên cạnh đó, chùa Linh Phong còn là minh chứng cho sự hình thành và phát triển của vùng đất Tân Hiệp (huyện Châu Thành) xưa. Năm 2000, chùa Linh Phong được UBND tỉnh Tiền Giang công nhận Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh.

NGUYỄN MẠNH THẮNG