Để đờn ca tài tử ngân vang giữa cuộc sống hôm nay

Đề án “Bảo tồn, phát huy nghệ thuật đờn ca tài tử (ĐCTT) tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2016 - 2020, giai đoạn 2021 - 2025” không chỉ là một kế hoạch, mà còn là tấm lòng nâng niu di sản quý báu của cha ông. Từ giai đoạn 2016 - 2020 và tiếp nối đến giai đoạn 2021 - 2025, những nỗ lực không ngừng đã giúp ĐCTT tỉnh Tiền Giang lan tỏa sâu rộng, giữ vững sức sống trong lòng người mộ điệu. Nhờ đó, ĐCTT không chỉ là ký ức xa xưa, mà vẫn mãi ngân vang giữa cuộc sống hôm nay.

Chương trình biểu diễn ĐCTT tại Rạp hát Thầy Năm Tú.

Vào mỗi tối thứ sáu, khi ánh đèn rực sáng trên sân khấu Rạp hát Thầy Năm Tú (phường 1, TP. Mỹ Tho), không gian nơi đây lại vang lên những thanh âm trầm bổng của ĐCTT. Tiếng đàn tranh réo rắt, tiếng đàn kìm sâu lắng hòa cùng giọng ca ngọt ngào, da diết, mang người nghe trở về với những miền ký ức đậm chất Nam bộ. 

Khán giả ngồi say sưa lắng nghe từng cung bậc cảm xúc mà nghệ nhân gửi gắm qua từng lời ca, tiếng đờn. Những bài vọng cổ, lý con sáo, điệu Nam ai, Nam xuân ngân nga trong không gian cổ kính của rạp hát trăm năm tuổi. Tất cả tạo nên một bức tranh nghệ thuật sống động, gìn giữ vẻ đẹp văn hóa truyền thống giữa lòng phố thị.

ĐCTT không chỉ là âm nhạc, mà còn là tâm hồn, là hơi thở của vùng đất phương Nam hiền hòa, trù phú. Mỗi tiết mục trình diễn đều mang theo câu chuyện về cuộc đời, tình yêu, quê hương, với những lời ca chân chất mà thấm đượm nghĩa tình. Người nghệ sĩ, với lòng say mê và tâm huyết cất lên những giai điệu không chỉ để hát, mà còn để truyền tải hồn cốt văn hóa dân tộc.

Dưới ánh đèn sân khấu, họ trở thành “nhịp cầu” nối quá khứ và hiện tại, giúp thế hệ hôm nay hiểu hơn về giá trị của loại hình nghệ thuật độc đáo này. Và chính từ những đêm diễn ấy, ĐCTT tiếp tục được vun đắp, lan tỏa trong lòng người mộ điệu.

Không gian Rạp hát Thầy Năm Tú - nơi từng chứng kiến bao thăng trầm của nghệ thuật cải lương và ĐCTT - giờ đây vẫn tiếp tục là điểm hẹn văn hóa quen thuộc. Những hàng ghế cũ, những bức tường nhuốm màu thời gian dường như cũng đồng điệu với từng tiếng đàn, câu hát. Mỗi khán giả đến đây không chỉ để thưởng thức âm nhạc, mà còn để hòa mình vào dòng chảy văn hóa, để cảm nhận một miền ký ức chưa bao giờ phai nhạt. Có người tìm đến với ĐCTT để nhớ về những ngày xa xưa, có người lại đến để khám phá một nét đẹp mới mẻ của văn hóa Nam bộ. Dù là ai, họ cũng đều lặng lòng trước những câu hát mượt mà, trước những thanh âm mang hồn quê hương.

Không khí của đêm diễn càng về khuya càng thêm sâu lắng, khi những bài ca trữ tình vang lên như lời tâm sự của bao thế hệ. Những nghệ nhân với mái tóc điểm sương vẫn say sưa dạo phím, ngân nga từng câu hát với tất cả niềm đam mê.

Các giọng ca trẻ cũng đầy nhiệt huyết, góp phần tiếp nối truyền thống, đưa ĐCTT đến gần hơn với thế hệ trẻ. Sự kết hợp giữa lớp nghệ nhân lão làng và các tài tử trẻ tuổi chính là minh chứng cho sức sống bền bỉ của nghệ thuật đờn ca. Giữa nhịp sống hiện đại hối hả, ĐCTT vẫn có chỗ đứng riêng, vẫn là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người dân Nam bộ.

Khi ánh đèn sân khấu dần tắt, khi tiếng đàn cuối cùng khép lại, những cảm xúc vẫn còn đó, đọng lại trong từng ánh mắt, nụ cười. ĐCTT dù đã trải qua bao thăng trầm, vẫn bền bỉ sống cùng năm tháng, như một lời nhắc nhớ về những giá trị văn hóa không thể phai mờ. Và mỗi tuần, Rạp hát Thầy Năm Tú vẫn tiếp tục sáng đèn, để giữ lửa cho một di sản quý báu của dân tộc. 

Thông qua các hoạt động giao lưu, trình diễn, thế hệ trẻ có cơ hội tiếp cận gần hơn với ĐCTT, từ đó nâng cao nhận thức về trách nhiệm bảo tồn văn hóa dân tộc. Thời gian gần đây, với sự tham gia của viên chức và sinh viên ngành Văn hóa học của Trường Đại học Tiền Giang trong các chương trình tại đây là một tín hiệu tích cực trong việc lan tỏa tình yêu với nghệ thuật truyền thống.

TS. VÕ VĂN SƠN