Bảo vật quốc gia là 'sổ đỏ' của người Việt gần 800 năm trước

Theo các nhà nghiên cứu, mộc bài Đa Bối - Bảo vật quốc gia, là một hiện vật lịch sử vô giá, có vai trò tương tự như một "sổ đỏ" - giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thời nay.

Mộc bài Đa Bối được phát hiện vào đầu tháng 9/1962 tại thôn Bái Thượng (trước gọi là Đa Bối), xã Thụy Phúc, huyện Thụy Anh, tỉnh Thái Bình. Hiện vật vừa được công nhận là Bảo vật quốc gia hồi tháng 12/2024 và đang được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.

Mộc bài Đa Bối được dựng vào ngày 25/ 11 năm Kỷ Tỵ niên hiệu Thiệu Long thứ 12 (1269), khắc ghi số ruộng thuộc cánh đồng Đa Bối, triều đình nhà Trần đã cấp cho 3 viên quan ở vùng xa: Nguyễn Nghiên, Nguyễn Siêu, Nguyễn Việt, theo chế độ “điền trang, thái ấp”.

Mộc bài Đa Bối là một hiện vật lịch sử độc đáo liên quan đến công tác quản lý đất đai ở Việt Nam thời phong kiến.

Điền trang là những trang trại lớn của các quý tộc nhà Trần, do quý tộc trực tiếp quản lý, sử dụng sức lao động của gia nô, nô tì, có quyền thừa kế. Đó là bộ phận ruộng đất thuộc sở hữu của tầng lớp quý tộc.

Thái ấp là ruộng đất do nhà vua ban cấp cho các quý tộc và triều thần có công. Quy mô một thái ấp tương đối nhỏ (tương đương khoảng 1,2 xã).

Đặc biệt, trên mộc bài còn có chữ “Đồng” được viết bằng chữ Nôm (vốn là loại chữ do người Việt sáng tạo dựa trên cơ sở chữ Hán để ghi lại tiếng nói dân tộc) đã phần nào minh chứng việc sử dụng chữ Nôm thời kỳ này.

Sau hơn 800 năm, các ký tự trên mộc bài vẫn còn nguyên vẹn, rõ nét.

Vì thế, mộc bài Đa Bối không chỉ là hiện vật lịch sử quan trọng, quý hiếm phản ánh chế độ ruộng đất “điền trang, thái ấp” thời Trần mà còn là minh chứng việc sử dụng chữ Nôm của nước ta thế kỷ XIII - XIV (trước đây chúng ta chỉ biết tới qua sử sách).

Mộc bài Đa Bối được làm bằng đoạn nguyên cây gỗ cao 259cm, đường kính chỗ lớn nhất 19,5cm. Phía trên có kích thước lớn hơn, tạo tác nhô ra phía trước thành vòm, che cho phần chữ phía dưới. Thân khắc 4 hàng chữ chìm, mỗi hàng khoảng 30 chữ, hiện đọc được 104 chữ.

Phần chân mộc bài Đa Bối

Theo các nhà nghiên cứu, mộc bài Đa Bối là một hiện vật lịch sử vô giá, có vai trò tương tự như một "sổ đỏ" - giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thời nay.

Theo VietNamNet