Người khiếm thị mưu sinh: Nỗ lực & mong muốn

Gia đình của Phan Văn Đủ (Bàn Long, Châu Thành) có 5/7 người khiếm thị. Năm 1994, Đủ đi học nghề bó chổi do Hội Người mù tổ chức, nhưng bó 1 cây chổi bán chỉ được 10.000 đồng, trừ tiền vốn hết 4.500 đồng, nên thu nhập cũng không được là bao.

Sau đó, Đủ đi học nghề xe nhang mong kiếm được nhiều tiền hơn để phụ giúp gia đình. Nhưng rồi nghề xe nhang thu nhập cũng bấp bênh, nên chuyển qua đi bán vé số. Cứ thế, 4 anh em của Đủ cứ làm hết nghề này sang nghề khác, chỉ đủ ăn uống và chi tiêu cho bản thân. Vì vậy, nhiều năm qua, gia đình của Đủ vẫn chưa thể thoát nghèo.

Thu nhập bình quân của người khiếm thị vẫn còn thấp.

Chị Nguyễn Nguyên Bình (thị trấn Cai Lậy) bị mù từ năm 8 tuổi. Không muốn làm gánh nặng cho gia đình, chị Bình đi học nghề xe nhang rồi ở lại Tỉnh hội lao động cùng với các anh chị trong tổ sản xuất của hội. Sản phẩm bán được, Tỉnh hội dùng để lo ăn uống hàng ngày cho các thành viên trong tổ sản xuất. Cuối năm kết toán, tiền còn dư thì chia ra cho anh em trong tổ sản xuất.

Năm 2011, số tiền dư đến cuối năm được chia ra chỉ được 900 ngàn đồng/người. May mắn hơn chị Bình, Nguyễn Thị Kim Ngân (phường 2, TP. Mỹ Tho) được gia đình đưa lên Hội Người mù TP. Hồ Chí Minh để học văn hóa. Học đến lớp 8, vì không theo kịp chương trình học hòa nhập nên Ngân nghỉ học văn hóa để đi học nghề massage.

Hiện nay, Ngân làm nhân viên massage cho cơ sở massage Hồng Phúc (đường Trần Hưng Đạo, TP. Mỹ Tho), thu nhập được hơn 1 triệu đồng/tháng (chưa kể tiền boa của khách).

Chủ tịch Tỉnh hội Người mù Lê Văn Khôi cho biết: Hiện nay toàn tỉnh có 847 người khiếm thị, trong đó có 326 người trong độ tuổi lao động, 246 người có việc làm ổn định. Trong thời gian qua, để giúp cho người khiếm thị có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong cuộc sống, Hội đã lập 26 dự án, giúp cho hơn 500 lượt hội viên vay vốn, với số tiền 2,7 tỷ đồng.

Hội viên vay chủ yếu để chăn nuôi, buôn bán nhỏ. Trong tất cả các dự án, hội viên vay vốn đều hoàn trả vốn và lãi đúng hạn, không có hiện tượng chậm trả. Bên cạnh đó, để giúp cho người khiếm thị có việc làm ổn định, tự nuôi sống bản thân, Tỉnh hội Người mù đã mở 7 lớp dạy nghề ngắn hạn, với 125 học viên. Học viên khi tham gia các lớp học nghề ngắn hạn sẽ được Tỉnh hội lo chỗ ăn ở, không phải đóng bất kỳ khoản phí nào.

Tỉnh hội chọn những nghề phù hợp tổ chức mở lớp dạy đó là: bó chổi bông cỏ, chổi tàu dừa, xe nhang bằng máy, đan lát hàng thủ công. Qua các lớp dạy nghề ngắn hạn, một số hội viên đã tự sản xuất tại gia đình, một số tập trung thành tổ sản xuất tại Tỉnh hội và hội cơ sở.

Hiện nay, các hội viên sau khi học nghề đã hình thành 5 tổ sản xuất, với 39 hội viên. Để giúp cho các hội viên có điều kiện sản xuất, Tỉnh hội đã vận động các nhà hảo tâm trang bị cho các tổ sản xuất 39 máy làm nhang, 3 máy trộn bột nhang, 2 máy ép bột nhang, trị giá 110 triệu đồng. Sản phẩm của người khiếm thị làm ra cũng đã được thị trường chấp nhận.

Chủ tịch Tỉnh hội Người mù Lê Văn Khôi tâm tư: Người khiếm thị hầu hết đều kiên trì, chịu thương, chịu khó, chí thú làm ăn. Dù có những phẩm chất đáng quý, song sản phẩm của họ kém chất lượng hơn người thường nên vẫn còn tiêu thụ chậm. Ngoài ra, các nghề đào tạo cho người khiếm thị chủ yếu là nghề giản đơn, nên thu nhập không cao.

Chính vì vậy, dù đã cố gắng làm việc, nhưng thu nhập bình quân của người lao động khiếm thị đã qua đào tạo nghề chỉ dao động từ 300 - 500 ngàn đồng/tháng. Với khoản thu nhập khiêm tốn ấy, nó có giá trị về mặt xã hội hơn là về mặt kinh tế. Chính vì vậy, dù trong thời gian qua, Hội Người mù các cấp đã nỗ lực giúp đỡ bằng nhiều cách, nhưng hiện nay vẫn còn 281 hộ người khiếm thị nghèo, chiếm tỷ lệ 33,2%; 54 hộ cận nghèo, chiếm tỷ lệ 6,4%.

Hiện nay, nhu cầu học nghề của người khiếm thị vẫn còn cao (hơn 140 người), nhất là đối với nghề massage. Tuy nhiên, do kinh phí hạn chế nên hiện nay Tỉnh hội chưa thể mở lớp dạy nghề massage được, trong khi nghề này có thu nhập ổn định nhất so với các nghề khác.

Để đáp ứng nhu cầu học nghề massage của hội viên, hàng năm Tỉnh hội đã đưa hội viên đi học nghề massage ở TP. Hồ Chí Minh và Đồng Nai. Tuy nhiên, do chỉ tiêu của Trung ương Hội Người mù phân bổ cho Tiền Giang thấp, đến nay Tỉnh hội Người mù mới đưa được 20 người đi học nghề massage. Hầu hết các học viên sau khi học nghề massage đều có việc làm ổn định ở TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai…

Chủ tịch Tỉnh hội Người mù Lê Văn Khôi tâm tư: Tỉnh hội có mặt bằng, nhưng lại không có kinh phí để đầu tư, nâng cấp trụ sở Hội để mở cơ sở massage cho người khiếm thị. Nếu mở được cơ sở massage không chỉ giải quyết việc làm cho người khiếm thị, mà còn tạo điều kiện thuận lợi để Tỉnh hội mở các lớp đào tạo nghề massage cho hội viên.

Đó là mong mỏi để giải bài toán giải quyết việc làm, giúp cho người khiếm thị tăng thu nhập, ổn định cuộc sống.   

NGUYÊN CHƯƠNG