Trả lương hưu, trợ cấp BHXH qua hệ thống bưu điện

Tính đến hết tháng 8, đã có 43 trong số 63 tỉnh, thành phố triển khai thực hiện chi trả lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội (BHXH) hằng tháng qua hệ thống bưu điện. Dự kiến trong tháng 10 sẽ triển khai nốt những tỉnh còn lại, riêng Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, do đối tượng được thụ hưởng rất lớn cho nên, cần có một lộ trình cụ thể trên cơ sở thống nhất giữa các bên liên quan.

Qua khảo sát tại một số tỉnh, thành phố đã triển khai dịch vụ này, hầu hết ý kiến đều đồng thuận với thực hiện chính sách này, tuy nhiên, cũng còn một số vướng mắc cần giải quyết để mở rộng triển khai trên cả nước.

Vạn sự khởi đầu nan

Ngày 17-4, Văn phòng Chính phủ có Văn bản số 3069/VPCP-KTTH thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ về việc cho phép thực hiện chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH qua bưu điện trên phạm vi toàn quốc từ năm 2013. Tuy nhiên, ngay từ trước đó, Bưu điện Việt Nam (VN Post) đã triển khai thí điểm tại một số tỉnh, thành phố và bước đầu đã đạt được những thành công nhất định.

Phó Tổng giám đốc VN Post Nguyễn Hải Thanh cho biết, tính đến nay, tại 43 tỉnh, thành phố, bình quân một tháng bưu điện đã phục vụ khoảng 765 nghìn người với số tiền chi trả là 2.029 tỷ đồng và trong quá trình thực hiện chi trả không thu bất cứ một khoản phí nào của người được hưởng.

Công tác tổ chức chi trả bước đầu đã được người hưởng đón nhận, ủng hộ. Bưu điện các địa phương thực hiện chi trả miễn phí tại nhà đối với nhiều trường hợp già yếu, người có công, chi trả tại bệnh viện đối với trường hợp ốm đau, nằm viện, không có điều kiện nhận trực tiếp, tạo điều kiện để người được hưởng chế độ được thụ hưởng kịp thời, nhanh chóng các chính sách an sinh xã hội của Ðảng và Nhà nước.

Mặc dù đã có những thành công bước đầu, nhưng không phải không có những khó khăn, vướng mắc. Trước đây, khi chi trả qua BHXH, đại diện chi trả là các cá nhân được hưởng một số chi phí nhất định cho nên khi trả qua hệ thống bưu điện ảnh hưởng đến lợi ích của nhóm đối tượng này, do vậy có những phản ứng, thái độ không đúng mực.

Thời gian qua, mặc dù BHXH Việt Nam, Tổng công ty Bưu điện Việt Nam, bưu điện và chính quyền các địa phương đã phối hợp khá chặt chẽ, tuyên truyền, phổ biến phương thức chi trả mới, không ảnh hưởng đến quyền lợi của người hưởng, tuy nhiên công tác này còn hạn chế.

Một số người hưởng chưa nắm bắt đầy đủ thông tin về phương pháp chi trả mới, nhất là thời gian đầu triển khai dẫn đến thái độ dè dặt. Hơn nữa, khi chuyển đổi sang phương thức mới, ban đầu cán bộ chi trả của bưu điện do chưa quen mặt, chưa nắm rõ thông tin về người hưởng cho nên yêu cầu các thủ tục lĩnh tiền theo đúng quy định của BHXH như: giấy chứng minh nhân dân, giấy ủy quyền, gây phiền hà cho người hưởng, do vậy không nhận được sự hợp tác, ủng hộ của một bộ phận người hưởng...

Tại một số địa phương, việc cập nhật và thu giữ giấy ủy quyền tại một số đơn vị chưa thực hiện kịp thời. Giấy ủy quyền chỉ có hiệu lực trong vòng sáu tháng, khi hết hạn phải được các địa phương cấp lại mới được tiếp tục lĩnh tiền. Ở một vài điểm chi trả có số lượng đối tượng không nhiều, đơn vị đã bỏ qua công việc chia chọn, kẹp tiền trước khi chi trả theo quy định.

Do thực tế phát sinh nhiều đối tượng hưởng không nhận tiền lẻ 200, 500 đồng và đôi khi không huy động đủ tiền lẻ cho nên đã có hiện tượng một vài nhân viên bỏ qua tiền lẻ khi sắp xếp, chia chọn cho khách hàng hoặc chưa làm tròn tiền chi trả theo quy định. Một số điểm bưu điện còn lồng ghép các dịch vụ khác như: bán bảo hiểm xe máy, huy động tiết kiệm bưu điện... nhưng cách tư vấn, tiếp cận làm khách hàng không thoải mái khi đang đợi lĩnh tiền.

Số ít cá nhân đã quen công tác chi trả cho nên có dấu hiệu chủ quan trong an toàn tiền. Tại một số đơn vị còn xảy ra tình trạng quyết toán chậm so với hợp đồng đã cam kết. Tuy nhiên, tất cả những hạn chế này chỉ là cá biệt và đang được hệ thống bưu điện chấn chỉnh kịp thời.

Tiến tới triển khai trên toàn quốc

Qua khảo sát tại một số tỉnh miền nam, chúng tôi  được chứng kiến trực tiếp việc chi trả lương hưu, BHXH cho các đối tượng qua hệ thống bưu điện. Tại các điểm chi trả đều bố trí quạt mát, bàn uống nước và thường xuyên bố trí từ hai đến bốn giao dịch viên, thậm chí những điểm chi trả lớn, số lượng cán bộ lên tới hàng chục người với thái độ trân trọng và niềm nở.

Trước đây, tại phường, xã không có sổ sách lĩnh tiền cho nên thường xuyên phải ra tận nơi mới nhận được lương hưu, còn bây giờ bưu điện đã làm một sổ theo dõi lĩnh lương hưu cho nên chỉ cần có giấy ủy quyền, con cháu cũng có thể ra lĩnh hộ.

Ðể triển khai trên toàn quốc, đặc biệt chú trọng hai thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, hiện nay Bưu điện Việt Nam đang tập trung xây dựng hệ thống công nghệ thông tin thống nhất, phục vụ công tác chi trả, nghiên cứu một số phương pháp chi trả đúng, an toàn cho các đối tượng hưởng, chẳng hạn như: Hướng tới phát tại nhà cho các đối tượng tuổi cao (hơn 75 tuổi), tổ chức điểm chi trả tại nhà đối tượng được thụ hưởng nhằm tăng cường kết nối, giao lưu giữa người cao tuổi, có chính sách bảo hiểm khi  người nhận tiền trợ cấp từ bưu điện về nhà...

Do đối tượng tại hai thành phố lớn rất đông và thường là người cao tuổi cho nên việc chi trả cũng cần chủ động, linh hoạt, khoa học nhưng cũng phải khéo léo, nhiệt tình, chu đáo nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người nhận tiền, cố gắng tối đa khoảng 10 phút người hưởng sẽ nhận đủ tiền. Ðây cũng là cái khó cần cái tâm của những người tham gia chi trả. Phó Tổng Giám đốc VN Post Nguyễn Hải Thanh thẳng thắn thừa nhận, yếu tố quan trọng nhất trong việc triển khai chương trình chi trả lương hưu và BHXH qua bưu điện là việc định hướng dư luận.

Thực tế vừa qua cho thấy, công tác truyền thông còn yếu, việc hướng dẫn, giải thích về chính sách an sinh xã hội đúng đắn của Ðảng và Nhà nước chưa đầy đủ, kịp thời, dẫn đến một số nơi lãnh đạo địa phương cũng như các đối tượng được thụ hưởng còn hiểu chưa đúng bản chất của vấn đề. Vì vậy, toàn Tổng công ty đang tập trung cao độ cho chương trình này để vừa nâng cao vị thế của đơn vị, đồng thời tập dượt chuẩn bị cho việc triển khai các dịch vụ công ích sau này nếu được Nhà nước giao đảm nhận.

(Theo nhandan.com.vn)