Mùa Xuân vua xuống ruộng cày

Sau vua Lê Đại Hành nhà Tiền Lê, ông vua mở đầu cày ruộng tịch điền vào mùa Xuân nhân dịp năm mới, nhà Lý cũng nêu một phong tục đẹp: “Mùa Xuân vua xuống ruộng cày”.

Lý Thái Tông (1028-1054), ông vua thứ hai của triều Lý cũng là vị vua xuống ruộng cày đầu tiên của triều đại này. Sau ông, còn vài vị vua Lý nữa cũng xuống ruộng cày.

Sách xưa chép rằng:

- Ngày 14-10 năm Canh Ngọ (1030), Lý Thái Tông ra thăm những mảnh ruộng ở Điểu Lệ đã xem dân chúng dân gặt lúa. Năm này nước Đại Việt được mùa. Ngày mồng 1 tháng 4 năm Nhâm Thân (1032) vua đi cày ruộng tịch điền ở Đỗ Động Giang.

- Tháng 3 năm Nhâm Ngọ (1042) Lý Thái Tông đi cày tịch điền ở Khả Lâm.

-Tháng 2 năm Mậu Dần (1038), Lý Thái Tông cày tịch điền ở Bố Khẩu. Nhà vua sai dọn cỏ, đắp đàn, rồi vua tế Thần Nông. Sau đó ông xắn quần xuống ruộng và đi vài ba đường cày. Ông cày vào loại “có tay nghề”. Các quan can vua: “Đây là việc của nhà nông, bệ hạ việc gì phải làm thế?”

Lý Thái Tông nói: “Trẫm không tự đi cày thì lấy gì làm xôi cúng tổ tiên và lấy gì nêu gương cho thiên hạ?”

Nhà sử học Ngô Sĩ Liên có lời bình về sự việc này: “Thái Tông khôi phục lệ cổ, tự hạ mình cày ruộng tịch điền để nêu gương cho thiên hạ. Trên thì để cúng tổ tiên, dưới thì để nuôi muôn dân, công hiệu trị nước dẫn đến của giàu, dân đông. Nên thay!

Vàng thơm lúa chín đầy đồng
Đời vua Thái Tổ, Thái Tông được mùa”.

TẤN ĐỜI (st)