Dòng họ Phan hiếu học ở Mỹ Đức Đông

Không ai còn nhớ dòng họ Phan đã tới xã Mỹ Đức Đông, huyện Cái Bè lập nghiệp từ lúc nào. Chỉ biết rằng, vị tổ đời thứ VIII của dòng họ Phan là ông Phan Văn Sĩ (SN 1822, mất năm 1883), là một nhà nho học cùng thời với Tiến sĩ Phan Hiển Đạo (1822-1864) ở làng Vĩnh Kim Đông.

Trải qua hơn 100 năm đến nay, trong lần giỗ tổ lần thứ 130 vào ngày 14-9-2013, dòng họ Phan ở Mỹ Đức Đông tự hào báo cáo với tổ tiên rằng: đã đoàn kết một lòng, ra sức xây dựng nền tảng gia đình, họ tộc, phấn đấu vươn lên không ngừng; thường xuyên nêu cao tinh thần khuyến học, khuyến tài, động viên con cháu chăm lo học tập và đã được chính quyền địa phương công nhận danh hiệu Dòng họ hiếu học.

Phấn khởi trước danh hiệu đã đạt được, ông Phan Văn Đức, đại diện dòng họ Phan cho biết: Mang trong mình dòng máu của các chí sĩ Phan Thanh Giản, Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, con cháu dòng họ Phan ở Mỹ Đức Đông đã sớm thừa hưởng và phát huy truyền thống của các bậc tiền nhân đó là:

Trong kháng chiến, luôn nêu cao tinh thần đấu tranh kiên cường, bất khuất, sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc (dòng họ Phan có 16 người là đảng viên và 2 liệt sĩ).

Trong xây dựng, luôn cần cù chịu khó, siêng năng lao động, hiếu học và có ý chí vươn lên trong cuộc sống. Đặc biệt là, nhiều người trong dòng họ đã thành đạt trên con đường học vấn, có nhiều đóng góp trong công cuộc xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước.

Ngay từ năm 1983, trong lần giỗ tổ lần thứ 100, họ tộc đã đề ra chương trình khuyến học nhằm vận động, khuyến khích các gia đình, con em trong dòng họ phát huy truyền thống hiếu học của cha ông, ra sức học tập để nâng cao trình độ nhận thức, trình độ lý luận tạo điều kiện có công ăn, việc làm ổn định, thoát nghèo bền vững và góp phần cống hiến cho xã hội.

Nhờ có chương trình hỗ trợ trong dòng họ bằng nhiều hình thức như: hỗ trợ học phí, sách vở, quần áo, chỗ ăn ở, nên con cháu trong dòng họ đều được cắp sách đến trường, học hành tấn tới. Điển hình từ năm 1984 đến năm 1994, trong dòng họ đã có 27 cháu đậu vào các trường đại học, 12 cháu đậu vào các trường cao đẳng, trung cấp nghề.

Dòng họ Phan ở xã Mỹ Đức Đông hiện có 81 hộ gia đình với 336 nhân khẩu, trong đó con cháu nội, ngoại ở độ tuổi đi học là 84 gồm: đại học 8, cao đẳng 4, THPT 8, THCS 13, tiểu học 32 và mầm non 20. Trong 81 hộ gia đình thì có 43 gia đình được công nhận gia đình hiếu học tiêu biểu;

Tỷ lệ học sinh giỏi trong họ tộc hàng năm đều tăng: năm học 2009-2010 có 43/69 học sinh giỏi, đạt tỷ lệ 62,31%; năm 2010-2011 có 54/75 học sinh giỏi, đạt 72%; năm 2011-2012 có 61/79 học sinh giỏi, đạt 77,21%; năm 2012-2013 có 67,84 học sinh giỏi, đạt tỷ lệ 79,76%.

Trong dòng tộc không có người mù chữ, hầu hết đều phổ cấp THCS; qua thống kê tốt nghiệp các bậc học hiện có 1 tiến sĩ, 2 thạc sĩ, 49 đại học, 12 cao đẳng, 24 trung học nghề, 24 tốt nghiệp THPT. Qua nhiều thế hệ, có 15 người tham gia ngành giáo dục, từng làm Hiệu trưởng các Trường Tiểu học Mỹ Đức Đông, Mỹ Đức Tây, Trường THPT Lê Thanh Hiền và 1 tiến sĩ là giảng viên Trường Đại học Bách khoa TP. Hồ Chí Minh.

Trở thành dòng họ hiếu học, dòng họ Phan ở xã Mỹ Đức Đông đã góp phần cùng với Hội khuyến học các cấp thực hiện hiệu quả Quyết định 281/QĐ-TTg, ngày 20-2-2014 của Thủ tướng Chính phủ về “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020” nhằm đẩy mạnh các hoạt động học tập thường xuyên, học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng thông qua việc xây dựng và triển khai các mô hình “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Cộng đồng học tập” và “Đơn vị học tập”, góp phần xây dựng xã hội học tập.

ĐẬU VIẾT HƯƠNG