Cân nhắc khi đưa tin, viết bài

Cách đây vài năm, một tờ báo đăng tin, bánh trung thu của cơ sở nọ đốt  “cháy xèo xèo và bốc lên mùi khét”, gây thiệt hại hàng tỷ đồng oan uổng cho nhà sản xuất. Khi được đề nghị giải thích, Ban biên tập của Tòa soạn đăng tin đó trả lời thẳng thừng là báo không sai bởi đã “có sao nói vậy”.

Mới đây, một tờ báo đăng thông tin, túi bao trái xoài gây “độc, hại”, làm hàng ngàn nông dân trồng xoài ở 2 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long điêu đứng. Khi dư luận phản ứng, các nhà khoa học lên tiếng thì Ban biên tập tờ báo này lại cho rằng việc làm trên của mình là cần thiết, có tính phát hiện, cảnh báo (thông tin này sau đó được rút xuống chưa rõ lý do).

Hai tờ báo này có ý định tốt là muốn báo động, cảnh báo người dân tránh xa thực phẩm độc hại đang diễn ra hiện nay để đảm bảo sức khỏe của mình. Nhưng thực tế đã chứng minh bánh trung thu của cơ sở nọ đạt chất lượng và túi bao trái xoài không gây độc, hại. Vậy là, tác dụng  “báo động”, “cảnh báo” đâu chưa thấy chỉ thấy cơ sở bánh trung thụ nọ “thân sơ thất sở” và hàng ngàn hộ nông dân trồng xoài điêu đứng.

Nếu viết theo lối tự nhiên chủ nghĩa, “có sao nói vậy” và “cảnh báo” của hai tờ báo nọ thì sẽ xảy ra nhiều chuyện dở khóc dở cười, đại khái như là có ông chồng đi học xa hay ghen, người bạn thân láng giềng cứ điện thoại báo tin, dạo này thỉnh thoảng thấy một người đàn ông trẻ tuổi đến nhà, nói cười vui vẻ, bắt tay bắt chân, trông rất thân thiết. Án mạng xảy ra, mọi người tá hỏa bởi nạn nhân chính là là em vợ thủ phạm. Khi được truy hỏi thì người bạn thân trả lời tỉnh bơ là “có sao nói vậy”, với ý định tốt là giữ hạnh phúc gia đình cho bạn.

Còn nữa, có khả năng một số sản phẩm hàng hóa đạt chất lượng sẽ được miêu tả là có mùi khét khét, thum thủm, hăng hắc (dấu hiệu gây ung thư), hay người mẹ hứa để con gái tự do lựa chọn bạn đời nhưng lại “định hướng”: Thằng đó mũi khoằm, mắt láo liên, mày lộn xộn (dấu hiệu của người có tính cách xấu).

Vì vậy, nhà báo phải cân nhắc khi đưa tin, viết bài, vừa có tài vừa phải có tâm trong sáng, đừng để ngòi bút của mình vấy độc.

M.T