Người cao tuổi là vốn quý của xã hội

Người cao tuổi (NCT) có công sinh thành, nuôi dưỡng, giáo dục con cháu về nhân cách, giữ vai trò quan trọng trong gia đình và có nhiều đóng góp cho xã hội. Việc chăm sóc đời sống vật chất, tinh thần và tiếp tục phát huy vai trò của NCT là trách nhiệm của gia đình, Nhà nước và toàn xã hội.

Những năm qua, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm, chăm sóc đời sống vật chất, tinh thần cho NCT. Ảnh: QUẾ ANH

KÍNH LÃO

Ở Việt Nam, các thế hệ từ đời này sang đời khác đã truyền dạy cho con cháu phải luôn “kính lão, đắc thọ”. Đó là truyền thống, đạo lý, là nét văn hóa của dân tộc ta. Khi về già, mọi người thường có tư tưởng muốn sống quây quần cùng con cháu, nên trong gia đình người Việt từ xưa đến nay, người già thường có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn truyền thống văn hóa gia đình và dạy bảo con cháu. Còn đối với con cháu, việc chăm sóc NCT trong gia đình là bổn phận và trách nhiệm thiêng liêng của con cháu.

Cả nước hiện có trên 10 triệu NCT (trên 60 tuổi), chiếm 11% dân số cả nước, trong đó tỉnh Tiền Giang có trên 166.500 NCT, chiếm 9,56% dân số (có trên 200 người từ 100 tuổi trở lên). NCT luôn được sự quan tâm của các ngành, các cấp trong thực hiện các chế độ an sinh xã hội, sự quan tâm chăm sóc sức khỏe và điều kiện vật chất, tinh thần, giúp đời sống sinh hoạt của NCT ngày càng ổn định, an vui.

XU HƯỚNG GIA ĐÌNH HẠT NHÂN

Trong xã hội Việt Nam truyền thống, mô hình gia đình “tứ đại đồng đường” phổ biến, nên các con cháu có điều kiện chăm sóc, phụng dưỡng ông bà, cha mẹ thuận lợi. Ở xã hội hiện đại, xu hướng gia đình Việt Nam đang thay đổi từ gia đình truyền thống sang gia đình hạt nhân, mô hình gia đình hạt nhân ngày càng phổ biến, con cái khi trưởng thành có xu hướng sống tách khỏi ông bà, cha mẹ. Bên cạnh đó, sự chuyển đổi kinh tế - xã hội cũng có tác động đến việc chăm sóc NCT trong gia đình.

Vì thế cuộc sống của một số NCT gặp nhiều khó khăn, nhất là những lúc bị  ốm đau, bệnh tật. Mặt khác, quan hệ truyền thống giữa các thế hệ đang có sự sa sút, việc NCT cô đơn, bị bạo hành, phân biệt đối xử ngay trong chính gia đình mình đang có chiều hướng gia tăng. Điển hình như vụ con bạo hành mẹ tại xã An Thạnh Thủy, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang vừa qua đã làm xót xa nhiều người. Người bị bạo hành là bà Phạm Thị D., 88 tuổi, chỉ vì bà tuổi cao, trí nhớ kém, không tự chủ được trong sinh hoạt hằng ngày mà con dâu, con trai bà đã chửi mắng, đánh đập, bạo hành, khiến dư luận vô cùng bức xúc. Hành vi này không chỉ vi phạm đạo đức, bất hiếu, mà còn vi phạm pháp luật.

Được hỏi: Sao bà không nói cho các con gái biết? Bà mẹ rơm rớm nước mắt: “Dù sao nó cũng là con, thôi đành chịu!”. Người con trai và con dâu sẽ bị pháp luật xử lý. Vết thương da thịt của người mẹ rồi sẽ lành, nhưng vết thương tâm hồn sẽ như thế nào trong lòng mẹ. Thử hỏi, còn bao NCT bị hành hạ về tinh thần, thể xác cần được quan tâm bảo vệ?

Thực tế này đòi hỏi mỗi người, mỗi gia đình phải có trách nhiệm tôn trọng, yêu thương, gần gũi, lễ phép, kính trọng, biết ơn và chăm sóc, phụng dưỡng ông bà, cha mẹ. Chính sự kính trọng và quan tâm của người thân sẽ giúp NCT thích nghi với cuộc sống của mình, không bị mặc cảm, an tâm, chấp nhận những thay đổi xảy ra do quá trình lão hóa.

PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA GIA ĐÌNH

Gia đình có vai trò hết sức quan trọng trong việc phụng dưỡng và tôn trọng NCT; xây dựng các kỹ năng cần thiết cho NCT để họ sống lạc quan, yêu đời. Việc chăm sóc sức khỏe của NCT, một trong những vấn đề then chốt có ảnh hưởng trực tiếp đến hạnh phúc của mỗi gia đình. Gia đình có NCT khỏe mạnh, vui vẻ, gần gũi với con cháu là thể hiện nền nếp, gia phong, truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ. Bên cạnh đó, gia đình cần tạo điều kiện cho NCT tham gia tích cực vào quá trình phát triển xã hội để họ truyền thụ những kiến thức văn hóa, xã hội, kinh nghiệm cho con cháu, thế hệ trẻ.

NCT là vốn quý của xã hội, là tấm gương về chuẩn mực, đạo đức, nhân cách để con cháu noi theo và góp phần xây dựng sự ổn định và phồn thịnh cho xã hội. Do đó, bên cạnh sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cần phát huy vai trò của gia đình, bậc con cháu trong gia đình đề cao bổn phận và trách nhiệm của mình đối với ông bà, cha mẹ.

NHƯ THẢO