Câu chuyện ngày hè của trẻ em

Thời điểm này, học sinh các bậc học đã bước vào kỳ nghỉ hè với nhiều háo hức, nhất là sau những ngày tháng cuộc sống bị xáo trộn bởi dịch Covid-19. Tuy nhiên, vào mỗi kỳ nghỉ hè, việc tìm không gian cho trẻ vui chơi an toàn là bài toán khó đối với mỗi gia đình và không ít trẻ em có nguy cơ phải đối mặt với “học kỳ thứ 3” không kém phần áp lực.

Sân chơi của trẻ em không chỉ là khuôn viên, điểm vui chơi cho trẻ em chạy nhảy, chơi đùa mà sân chơi cho trẻ em bao gồm nhiều yếu tố nhằm phát triển văn hóa, tinh thần của trẻ em thông qua vui chơi, giải trí. Đó là sân chơi ngoài trời, sân chơi trong nhà, thư viện, câu lạc bộ, rạp chiếu phim dành cho trẻ em...

NGÀY HÈ VUI CHƠI Ở ĐÂU?

Đó là câu hỏi của rất nhiều gia đình khi cùng chung nỗi lo không có chỗ cho con vui chơi ngày hè. Trên địa bàn tỉnh Tiền Giang hiện nay, đặc biệt là tại TP. Mỹ Tho điểm vui chơi, sinh hoạt hè hay một không gian mở dành cho sinh hoạt cộng đồng đang rất thiếu, môi trường và không gian dành riêng cho trẻ em lại càng thiếu. Học sinh nghỉ hè, tìm chỗ cho các em chơi, sinh hoạt không phải phường, xã nào cũng có.

Cần tạo nhiều sân chơi để trẻ em có được mùa hè bổ ích, ý nghĩa. (Ảnh chụp tại Liên hoan “Ngày hè sôi động” năm 2022 vừa diễn ra ở huyện Gò Công Tây). Ảnh: CAO THẮNG

Ngay trung tâm TP. Mỹ Tho, sau thời gian Nhà Thiếu nhi được đầu tư xây dựng khang trang, đưa vào hoạt động chưa bao lâu thì được trưng dụng cho công tác phòng, chống dịch Covid-19, đến nay vẫn đóng cửa. Còn muốn đưa con đi học bơi thì phải tốn tiền, nên không ít phụ huynh có thu nhập thấp cũng ngán ngại. Tuy nhiên, hồ bơi trên địa bàn TP. Mỹ Tho cũng như của cả tỉnh không phải là nhiều.

Còn tại Thư viện tỉnh đã tổ chức Chương trình Hè vui đọc sách, phát triển kỹ năng cho học sinh trong dịp hè năm nay với nhiều hoạt động, như: Bé đọc sách, kể chuyện, tạo hình bong bóng nghệ thuật; phát triển kỹ năng sống; em làm nhà khoa học… nhưng vẫn chưa thu hút phụ huynh đưa trẻ đến tham gia.

Riêng tại các huyện, thị, các điểm vui chơi, trung tâm văn hóa, nhà văn hóa... có tổ chức các lớp năng khiếu như võ, vẽ tranh, đàn, thể dục nhịp điệu… và các câu lạc bộ đội, nhóm cho thiếu nhi nhưng khá mờ nhạt, kém hấp dẫn. Vai trò của Đoàn, Đội cơ sở trong hoạt động hè cho thanh, thiếu niên còn bị hạn chế về chất lượng, hình thức chưa phong phú, chưa được quan tâm hỗ trợ đúng mức…

Như vậy, ngày hè trẻ em vui chơi ở đâu? Câu hỏi ấy là nỗi lo chung của nhiều người. Những “Góc sân và khoảng trời” cho trẻ em ở nhiều nơi ngày càng bị bó hẹp, bị chiếm dụng. Mỗi dịp hè về, nhiều phụ huynh chọn cách cho con ở nhà hoặc gửi về quê. Gia đình có điều kiện thì tổ chức cho trẻ tham gia các chuyến du lịch dã ngoại vào ngày cuối tuần ở nơi xa.

“HỌC KỲ 3” KHÔNG ĐÁNG CÓ

Tại Nghị định 84 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Giáo dục, ban hành ngày 17-7-2020 thời gian nghỉ hè hằng năm của giáo viên cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông, trường chuyên biệt là tám tuần, bao gồm cả nghỉ phép hằng năm (điều 3).

Thời gian nghỉ này rất quan trọng vì giúp cho thầy và trò tái tạo năng lượng, chuẩn bị tâm thế thật tốt trước khi bắt đầu năm học mới. Thế nhưng, thực tế khi các trường vẫn chưa tổ chức thi học kỳ II xong, thì nhiều phụ huynh đã tất bật tìm kiếm các lớp, trung tâm dạy thêm để gửi con em vào học hè.

Cần tạo nhiều sân chơi để trẻ em có được mùa hè bổ ích, ý nghĩa. Ảnh: M. THÀNH

Bên cạnh lý do áp lực của chương trình học nặng nề, phải chủ động học trước khi vào năm học mới, nhiều phụ huynh còn cho rằng, họ không có thời gian ở nhà chăm sóc trẻ, nên phải cho con đi học thêm để vừa bổ sung kiến thức, vừa không phải trông coi trẻ.

Thậm chí có phụ huynh đăng ký học thêm kín các ngày trong tuần để bảo đảm kiểm soát con mọi lúc, mọi nơi. Vô hình trung, mùa hè đã bị biến thành “học kỳ thứ 3” của trẻ em với nhiều áp lực. Từ đây khiến một số em lâm vào trạng thái mệt mỏi, chán nản, học hành đối phó, kém hiệu quả.

Ðiều này không chỉ gây ra sự lãng phí về thời gian, tiền bạc của cha mẹ mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tâm sinh lý của trẻ. Theo các chuyên gia tâm lý, áp lực học hành kéo dài sẽ khiến trẻ em dễ rơi vào tình trạng rối loạn tâm lý, căng thẳng quá khả năng chịu đựng, dẫn đến những hành vi tiêu cực, khó kiểm soát. Các vụ học sinh tự tử gia tăng trong thời gian qua là hồi chuông cảnh báo khẩn cấp đến các bậc làm cha mẹ về vấn đề này. Do đó bên cạnh việc học văn hóa, trẻ rất cần được vui chơi, giải trí, và trải nghiệm cuộc sống.

Một khó khăn mà không ít phụ huynh hay than phiền, đó là nếu không cho trẻ đi học thêm trong hè, con mình sẽ suốt ngày ôm điện thoại hoặc máy tính, chơi game. Giữa việc trẻ có thể bị nghiện game, nghiện điện thoại trong kỳ nghỉ hè và cho trẻ học thêm để “học được bao nhiêu tốt bấy nhiêu”, dĩ nhiên phụ huynh chọn phương án thứ hai.

Không ít người quên rằng, còn rất nhiều phương án khác có thể giúp trẻ trải nghiệm một mùa hè ý nghĩa. Thay vì đẩy trẻ vào các lớp, trung tâm học thêm hoặc quẩn quanh ở nhà “cày” game, phụ huynh cần cho trẻ tham gia các hoạt động mang tính trải nghiệm thực tế.

ĐỪNG ĐỂ TRẺ ĐÁNH MẤT MÙA HÈ

Các chuyên gia tâm lý cho rằng, ở lứa tuổi thiếu nhi và thanh, thiếu niên, trẻ thường hiếu kỳ, thích khám phá thế giới chung quanh. Do đó, việc thay đổi không gian sống, dù trong thời gian ngắn của những ngày hè, vẫn có thể giúp trẻ học hỏi được rất nhiều điều bổ ích.

Ðôi khi chỉ cần khuyến khích trẻ tham gia hoạt động xã hội tại địa phương hoặc đưa trẻ về quê thăm ông bà, họ hàng vài ngày cũng là cách giúp trẻ có những trải nghiệm lý thú. Việc thay đổi môi trường là điều kiện để trẻ học hỏi về nếp sống, tăng cường giao tiếp, mở rộng kiến thức văn hóa, trau dồi vốn ngôn ngữ... Những trải nghiệm như vậy sẽ trở thành kỷ niệm đáng nhớ trong hành trang cuộc đời của các em.

Bên cạnh đó, tổ chức cho con cùng cả gia đình một chuyến du lịch cũng là điều rất nên làm. Cha mẹ nên hướng con em mình đến các loại hình du lịch sinh thái, du lịch văn hóa,... để trẻ được khám phá thiên nhiên, được học hỏi những điều mới lạ chung quanh mình. Thông qua chuyến đi, bố mẹ còn có thể quan sát để hiểu rõ hơn về tâm lý, tính cách của trẻ, từ đó lựa chọn phương pháp nuôi dạy và giáo dục trẻ cho phù hợp.

Một xu hướng được chuộng thời gian qua, đó là vào dịp nghỉ hè, thay vì cho con đi học thêm, nhiều phụ huynh đã chủ động cho con theo học các lớp dạy kỹ năng sống. Việc trang bị kỹ năng sống cho trẻ là rất cần thiết bởi không chỉ giúp các em sinh tồn tốt hơn, mà thông qua các lớp này có thể khiến trẻ trở nên năng động, hoạt bát, rèn luyện trí tuệ và sức khỏe.

Có rất nhiều phương án để giúp học sinh tận hưởng một mùa hè ý nghĩa. Tuy nhiên, để giúp trẻ sống trọn vẹn những ngày hè sôi động, đáng nhớ, quan trọng nhất là cần sự thấu hiểu, hỗ trợ, tạo điều kiện của các bậc phụ huynh, sự tư vấn hỗ trợ từ phía nhà trường.

Học văn hóa là hết sức quan trọng, nhưng trẻ em cần được phát triển nhiều kỹ năng khác, cũng như có quyền được vui chơi, khám phá cuộc sống theo đúng nhu cầu, sở thích của bản thân. Ðừng để trẻ “đánh mất mùa hè”, vì mùa hè cũng là một phần tuổi thơ, một phần thanh xuân tươi đẹp mà các em sẽ mang theo suốt cuộc đời.

HỮU  NGHỊ