Đảm bảo đúng quy trình và không bỏ sót đối tượng

Việc rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo (HN-HCN) hằng năm có ý nghĩa hết sức quan trọng trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Xác định tầm quan trọng đó, công tác rà soát HN-HCN tại TP. Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang được thực hiện đúng quy định nhằm đảm bảo không để bỏ sót HN-HCN.

ĐẢM BẢO CÔNG TÂM

Hội Khuyến học tỉnh Tiền Giang và Hội Khuyến học TP. Mỹ Tho trao học bổng Chương trình “Tiếp sức đến trường” cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn.

Thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh Tiền Giang, UBND TP. Mỹ Tho đã xây dựng và triển khai thực hiện Kế hoạch rà soát HN-HCN năm 2023 theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 - 2025 trên địa bàn thành phố. Đồng chí Lê thị Bé Phượng, Phó Chủ tịch UBND TP. Mỹ Tho cho biết: “Mục đích của công tác rà soát là xác định và lập danh sách HN-HCN, hộ thoát nghèo đến thời điểm cuối năm 2023, làm cơ sở thực hiện các chính sách giảm nghèo và an sinh xã hội năm 2024; đồng thời, đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu giảm nghèo hằng năm của phường, xã trên địa bàn TP. Mỹ Tho.

Với ý nghĩa đó, chúng tôi yêu cầu các xã, phường, ấp, khu phố phải đảm bảo công khai, minh bạch, dân chủ và công bằng, có sự tham gia của người dân trong quá trình rà soát; xác định được số hộ thoát nghèo, tái nghèo, nghèo mới phát sinh trên địa bàn từng khu phố, ấp.

Kết thúc cuộc rà soát, từng phường, xã phải xác định chính xác số lượng hộ nghèo, hộ cận nghèo, lập danh sách HN-HCN để theo dõi, quản lý, bảo cáo phê duyệt, công nhận. Đảm bảo thời gian kết thúc việc rà soát để lập danh sách mua bảo hiểm y tể kịp thời, đúng đối tượng, tránh trùng hoặc bỏ sót”.

Việc rà soát được triển khai trên toàn thành phố, đối tượng rà soát là hộ gia đình thuộc danh sách HN-HCN do UBND phường, xã đang quản lý tại thời điểm rà soát và các hộ gia đình có giấy đề nghị rà soát HN-HCN trên địa bàn toàn thành phố.

Sau đó, Ban Chỉ đạo rà soát phường, xã chủ trì, phối hợp với khu phố, ấp và rà soát viên lập danh sách hộ gia đình cần rà soát. Việc rà soát HN-HCN thực hiện theo phương pháp khảo sát thu thập thông tin của hộ gia đình để ước lượng thu nhập và xác định mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản của HN-HCN.

Các dịch vụ xã hội cơ bản gồm 6 dịch vụ: Việc làm, y tế, giáo dục, nhà ở, nước sinh hoạt và vệ sinh, tiếp cận thông tin. Các chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản gồm 12 chỉ số là: Việc làm; người phụ thuộc trong hộ gia đình; dinh dưỡng; bảo hiểm y tế; trình độ giáo dục của người lớn; tỉnh trạng đi học của trẻ em; chất lượng nhà ở; diện tích nhà ở bình quân đầu người; nguồn nước sinh hoạt, nhà tiêu hợp vệ sinh; sử dụng dịch vụ viễn thông; phương tiện phục vụ tiếp cận thông tin.

Sau rà soát, Ban Chỉ đạo rà soát phường, xã chủ trì, phối hợp với trưởng khu phố, ấp và rà soát viên thu thập thông tin hộ gia đình, tính điểm, tổng hợp và phân loại hộ gia đình. Kết quả này được họp lấy ý kiến với thành phần tham dự gồm Ban Chỉ đạo rà soát phường, xã, công chức được giao nhiệm vụ làm công tác giảm nghèo phường, xã, trưởng khu phố, ấp (chủ trì họp), bí thư chi bộ khu phố, ấp, đoàn thể, rà soát viên và một số đại diện hộ gia đình qua rà soát, hộ gia đình khác. Cuộc họp có đại diện Ủy ban MTTQ Việt Nam phường, xã giám sát.

Cuộc họp sẽ trưng cầu ý kiến về kết quả đánh giá, tính điểm đối với các hộ gia đình qua rà soát bằng hình thức bỏ phiếu kín. Kết quả rà soát HN-HCN được UBND phường, xã niêm yết công khai tại trụ sở khu phố, ấp và tại UBND phường, xã; đồng thời thông báo trên đài truyền thanh phường, xã trong thời gian 3 ngày làm việc.

Trong thời gian niêm yết, thông báo công khai, trường hợp có khiếu nại của người dân, Ban Chỉ đạo rà soát phường, xã tổ chức phúc tra kết quả rà soát theo đúng quy trình rà soát trong thời gian không quá 7 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được khiếu nại; niêm yết công khai kết quả phúc tra tại trụ sở khu phố, ấp và trụ sở UBND phường, xã trong thời gian 3 ngày làm việc.

Hết thời hạn niêm yết công khai và phúc tra, Ban Chỉ đạo rà soát phường, xã tổng hợp, báo cáo chủ tịch UBND phường, xã về danh sách HN-HCN và danh sách hộ thoát nghèo, hộ thoát cận nghèo. Tổng hợp, báo cáo Chủ tịch UBND thành phố kết quả rà soát HN-HCN trên địa bàn. Chủ tịch UBND thành phố sẽ ký Quyết định công nhận danh sách HN-HCN; danh sách hộ thoát nghèo, hộ thoát cận nghèo.

Chính việc thực hiện rà soát đúng quy trình, đảm bảo công khai, minh bạch và có sự tham gia của người dân nên kết quả danh sách HN-HCN là khá chính xác; kết quả thoát nghèo của TP. Mỹ Tho là khá bền vững. Hằng năm, ở TP. Mỹ Tho cũng có tỷ lệ hộ tái nghèo nhưng tỷ lệ này không cao. Tái nghèo thường là do rủi ro thiên tai, bệnh tật hiểm nghèo đến bất ngờ. Đa phần hộ thoát nghèo còn lại đã có thu nhập ổn định cuộc sống từng bước vươn lên.

BỨC TRANH HỘ NGHÈO Ở TP. MỸ THO

Kết quả rà soát HN-HCN năm 2021 theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều giai đoạn 2016 - 2020, toàn thành phố có 690 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 0,96% và 1.292 HCN chiếm tỷ lệ 1,79% tổng số hộ dân toàn thành phố. Theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 - 2025, đến cuối năm 2023, toàn thành phố có 544 hộ nghèo (giảm 116 hộ so với năm 2022), chiếm tỷ lệ 0,75% và 1.029 HCN, chiếm tỷ lệ 1,41%.. Trong số này có 229 hộ nghèo và 207 hộ cận nghèo có nguyên nhân từ việc không còn khả năng lao động.

Bàn giao nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo tại phường 5, TP. Mỹ Tho.

Kết quả đo lường về mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản cho thấy, về việc làm có 320 hộ thiếu hụt việc làm. Hộ gia đình có tỷ lệ người phụ thuộc trong tổng số nhân khẩu lớn hơn 50% là 230 hộ. Về y tế, hộ gia đình có trẻ em dưới 16 tuổi suy dinh dưỡng chiều cao theo tuổi hoặc suy dinh dưỡng cân nặng theo tuổi là 14 hộ; hộ gia đình có ít nhất một người từ đủ 6 tuổi trở lên hiện không có bảo hiểm y tế là 526 hộ.

Về giáo dục, trình độ giáo dục của người lớn, có 127 hộ gia đình có ít nhất một người trong độ tuổi từ 16 tuổi đến 30 tuổi không tham gia các khóa đào tạo hoặc không có bằng cấp, chứng chỉ giáo dục đào tạo so với độ tuổi tương ứng.

Tình trạng đi học của trẻ em, có 15 hộ gia đình có ít nhất 1 trẻ em từ 3 tuổi đến dưới 16 tuổi không được học đúng bậc, cấp học phù hợp với độ tuổi. Về nhà ở, số hộ gia đình thiếu hụt tiếp cận về chất lượng nhà, có 119 hộ nghèo đang ở trong nhà thiếu kiên cố hoặc đơn sơ và gần 107 hộ có nhà ở chật hẹp. Về thông tin, có 244 hộ nghèo thiếu hụt tiếp cận về “Sử dụng dịch vụ viễn thông” và 84 hộ thiếu hụt tiếp cận về “Phương tiện phục vụ tiếp cận thông tin”.

Trên cơ sở rà soát, thành phố xác định nguyên nhân nghèo của từng hộ để có hỗ trợ phù hợp, từ đó Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đã tạo điều kiện cho các hộ nghèo thoát nghèo, vươn lên thoát nghèo bền vững, không còn xảy ra trường hợp tái nghèo, năm 2023 TP. Mỹ Tho không có hộ tái nghèo.

Đồng thời, tạo được sự đồng thuận cao trong nhân dân, góp phần thúc đẩy các HN còn lại ý thức và tự lực vươn lên thoát nghèo, tránh tình trạng các HN còn chờ vào các chế độ của Nhà nước đối với HN. Thực hiện tốt các chính sách đối với HN-HCN để phát triển kinh tế, nhằm ổn định cuộc sống và vươn lên thoát nghèo bền vững. Từ đầu giai đoạn đến nay, HN toàn TP. Mỹ Tho giảm từ 734 hộ, chiếm 1,02% xuống còn 544 hộ, chiếm 0,75%.

Trong giai đoạn 2021 - 2025, việc đổi mới cách thức tiếp cận đơn chiều sang đa chiều đã phản ánh được đầy đủ tình trạng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản của người dân, đồng thời phân loại, đánh giá, xác định đối tượng nghèo và xây dựng các chính sách giảm nghèo mang tính tổng thể, toàn diện hơn, từ đó các HN thoát nghèo một cách bền vững, tránh nguy cơ tái nghèo.

THỦY HÀ