30 năm tình nguyện: Hành trình khẳng định giá trị

(ABO) Qua 30 năm (1994 - 2024), phong trào Thanh niên tình nguyện (TNTN) với điểm nổi bật là Chiến dịch “TNTN hè” tỉnh Tiền Giang đã phát triển với quy mô, số lượng ngày càng lớn mạnh.

Cán bộ, đoàn viên, thanh niên, học sinh, sinh viên thấm nhuần lời dạy của Bác “Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên” về các địa phương để tham gia tổ chức các hoạt động tình nguyện mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, được hệ thống chính trị, đoàn viên, thanh thiếu niên và các tầng lớp nhân dân đồng tình ủng hộ và tham gia.

PHÁT HUY TINH THẦN XUNG KÍCH

Tại tỉnh Tiền Giang, phong trào TNTN đã xuất hiện từ cuối năm 1994, với tên gọi ban đầu là Chiến dịch “Ánh sáng văn hóa hè”. Khi đó, có 50 sinh viên tình nguyện tham gia, về huyện Tân Phước và huyện Gò Công Đông, với nhiệm vụ xóa mù chữ cho người dân. Năm 1996, chiến dịch phát triển thành tên gọi Chiến dịch “Tiếng gọi sông Tiền” đã thu hút hàng trăm sinh viên Trường Cao đẳng Sư phạm tham gia.

Nội dung chính là xóa mù chữ cho nhân dân vùng sâu của huyện Tân Phước, huyện Châu Thành và huyện Gò Công Đông. Chiến dịch đã góp phần vào thành tựu của tỉnh nhà, là tỉnh đầu tiên đạt chuẩn xóa mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Phong trào tiếp tục được nhân rộng đến từng địa phương với sự tham gia của đoàn viên, thanh niên, giáo viên các trường tiểu học, trung học cơ sở, tạo thành phong trào rộng khắp. Những năm sau đó, số lượng chiến sĩ đã tăng dần, có năm số lượng chiến sĩ tình nguyện lên đến 3.000 chiến sĩ.

Lễ khởi công xây dựng cầu giao thông nông thôn trong Lễ ra quân Chiến dịch "TNTN hè" năm 2020.

Năm 2000, Trung ương Đoàn chính thức có văn bản chỉ đạo các tỉnh, thành Đoàn trong cả nước tổ chức phong trào “Học sinh, sinh viên, TNTN vì cộng đồng hè”. Tỉnh đoàn Tiền Giang tiếp tục tham mưu UBND tỉnh nâng cao phong trào tình nguyện sẵn có, với 4 nội dung chương trình: Đẩy mạnh phổ cập giáo dục, xây dựng nông thôn mới phát triển cộng đồng, chăm sóc sức khỏe nhân dân và xây dựng Đoàn - Hội - Đội vững mạnh.

Đến nay, tại tỉnh Tiền Giang, phong trào TNTN được triển khai với quy mô rộng khắp, với 1 chương trình Tiếp sức mùa thi và 4 Chiến dịch: Mùa hè xanh, Hoa phượng đỏ, Kỳ nghỉ hồng, Hành quân xanh. 

Tính đến nay, tổng số chiến sĩ tình nguyện trong và ngoài tỉnh (không tính lực lượng tại chỗ) tham gia tại Tiền Giang là 77.845 chiến sĩ, với sự tham gia của 326 lượt trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp của TP. Hồ Chí Minh, TP. Cần Thơ và các trường đại học, cao đẳng trong tỉnh tham gia rộng khắp ở các xã, phường, thị trấn trong tỉnh.

Lễ khởi công Nhà khăn quàng đỏ cho học sinh khó khăn tại Lễ ra quân Chiến dịch "TNTN hè" 2024.

Ngoài lực lượng trong nước, qua 30 năm thực hiện, Chiến dịch “TNTN hè” tỉnh Tiền Giang đã chào đón 515 chiến sĩ là sinh viên các nước như: Úc, Hàn Quốc, Singapore, Nhật... về tham gia chiến dịch tại tỉnh Tiền Giang.

Bên cạnh đó, Chiến dịch “TNTN hè” đã huy động trên 550.000 đoàn viên, thanh niên (bình quân hằng năm có từ 15.000 - 20.000 thanh niên tham gia làm lực lượng đối ứng) tham gia làm công tác đối ứng. Trong đó, lực lượng cũng đa dạng hơn, ngoài số đoàn viên TNTN đối ứng thường xuyên tại chỗ, còn có lực lượng đoàn viên, thanh niên là Bộ đội, Công an, công nhân viên chức và các tầng lớp quần chúng khác cùng tham gia tạo nguồn lực cho hoạt động của chiến dịch.

Qua tham gia các hoạt động, TNTN đã phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ trong việc tham gia giải quyết các vấn đề của xã hội, thực hiện và tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến mọi tầng lớp, thành phần trong xã hội, góp phần xây dựng quê hương với diện mạo mới, phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội.

HOẠT ĐỘNG MANG Ý NGHĨA NHÂN VĂN

Qua 30 năm tổ chức thực hiện, Chương trình Đẩy mạnh phổ cập giáo dục đã vận động được 13.045 học sinh bỏ học ra lớp chống mù chữ, 12.650 học sinh ra lớp phổ cập tiểu học, 34.589 học sinh bỏ học ra lớp phổ cập trung học cơ sở. Với những kết quả đó, chương trình đã góp phần quan trọng cùng với tỉnh đạt kết quả xóa mù chữ và đạt chuẩn quốc gia phổ cập tiểu học vào năm 1996; chuẩn quốc gia phổ cập trung học cơ sở năm 2005.

Chương trình Chăm sóc sức khoẻ nhân dân được các cơ quan, đơn vị quan tâm ủng hộ nhiệt tình và tạo dư luận tốt trong nhân dân. Cụ thể là đã tổ chức 1.688 cuộc khám bệnh, tặng quà và cấp thuốc miễn phí cho hơn 200 ngàn lượt người dân, với tổng kinh phí trị giá trên 68 tỷ đồng.

Tổ chức khám bệnh, tặng quà và cấp thuốc miễn phí cho người dân.

Thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới và phát triển cộng đồng, Ban Chỉ đạo Chiến dịch "TNTN hè" các cấp trong tỉnh, cùng với lực lượng sinh viên tình nguyện, đoàn viên, thanh niên tại các địa phương đã tổ chức ra quân thực hiện nhiều công trình phần việc thanh niên có ý nghĩa thiết thực tạo được dư luận tốt trong thanh niên và quần chúng nhân dân.

Qua 30 năm tổ chức, phong trào TNTN hè, với hơn 7.000 “Ngày chủ nhật xanh”, “Ngày thứ bảy tình nguyện” được các cấp bộ Đoàn tổ chức, có 25.644 đội hình tình nguyện ra quân các công trình phần việc như: Vớt lụt bình, dọn cỏ, vớt rác, khơi thông dòng chảy…; với tổng chiều dài 66.782 km, nạo vét 39.985 km kinh mương thu hút trên 700.000 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia.

Với truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, qua các phong trào TNTN hè, hằng năm, tổ chức Đoàn đã phối hợp xây dựng 578 căn nhà nhân ái, nhà khăn quàng đỏ, nhà tình bạn, sửa chữa 5.552 nhà cho các gia đình chính sách, hộ nghèo với trên 450.000 ngày công, do các TNTN thực hiện, tổng kinh phí trên 40 tỷ đồng.

Qua các phong trào tình nguyện, các cơ sở Đoàn - Hội đã bồi dưỡng, kết nạp mới được 87.866 đoàn viên, 98.876 hội viên, củng cố 2.427 lượt chi đoàn, 3.688 lượt chi hội, 1.045 Ban Chấp hành Đoàn cơ sở. Đoàn cũng đã giới thiệu 16.989 đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét, qua đó được Đảng xét kết nạp 8.904 đồng chí vào Đảng.

Phong trào TNTN tiếp tục mở rộng về quy mô, nội dung phong phú, hình thức đa dạng, ngày càng đi vào chiều sâu, thực sự là môi trường rèn luyện của tuổi trẻ. Từ năm 2015, Ban Chỉ đạo Chiến dịch "TNTN hè" tỉnh Tiền Giang triển khai phong trào TNTN hè với 1 Chương trình Tiếp sức mùa thi và 4 Chiến dịch: Mùa hè xanh, Hoa phượng đỏ, Kỳ nghỉ hồng, Hành quân xanh. Các hoạt động Chiến dịch "TNTN hè" được đổi mới nội dung hằng năm, từ đó mang lại nhiều kết quả nổi bật.

Cụ thể, Chương trình “Tiếp sức mùa thi” được triển khai hiệu quả, có 1.600 đội hình với hơn 32.000 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia hỗ trợ thí sinh trước, trong và sau kỳ thi tuyển sinh lớp 10 và Kỳ thi THPT quốc gia hằng năm.

Chiến dịch Mùa hè xanh, có 2.540 đội hình sinh viên tình nguyện, với hơn 52.000 lượt sinh viên ở trường đại học, cao đẳng trong và ngoài tỉnh, cùng với lực lượng tình nguyện tại các địa phương tham gia triển khai: Đã khám bệnh cấp thuốc miễn phí cho 120.500 bệnh nhân nghèo với số tiền 8 tỷ đồng; tổ chức tặng 60.543 phần quà cho các hộ khó khăn, gia đình chính sách, Mẹ Việt Nam anh hùng; góp trên 12.000 ngày công hỗ trợ xây dựng và sửa chữa cho 654 căn nhà; tham gia ngày công và nguồn lực góp phần hỗ trợ các địa phương chịu ảnh hưởng của thiên tai, lũ lụt... đã thu hút hàng trăm ngàn lượt người tham gia.

Có 680 đội hình bảo vệ môi trường được thành lập, tổ chức ra quân 689 công trình, phần việc thanh niên bảo vệ môi trường; trồng mới 862.870 cây xanh trong công trình Đoàn Thanh niên tham gia trồng “Một triệu cây xanh”; xử lý 71 tấn rác thải…

Chiến dịch Hoa phượng đỏ, có 1.286 đội hình được thành lập, với hơn 22.000 lượt thanh niên tham gia. Thông qua việc tổ chức các hoạt động “Ngày thứ bảy tình nguyện” và “Ngày chủ nhật xanh”, hàng ngàn nhà bia ghi danh, các điểm khu di tích lịch sử, trụ sở làm việc ở địa phương được các đội hình tham gia dọn vệ sinh; 3.315 km tuyến đường giao thông nông thôn được nâng cấp sửa chữa và chặt mé cây xanh che khuất tầm nhìn; 14.545 km tuyến kinh mương thủy lợi nội đồng được khai thông dòng chảy; tham gia hỗ trợ trên 2.000 ngày công xây mới 54 cầu giao thông nông thôn trị giá trên 5 tỷ đồng; trồng mới 145.000 cây xanh các loại...

Hỗ trợ người dân cài đặt VNeID.

Chiến dịch tình nguyện Kỳ nghỉ hồng, có 1.300 đội hình được thành lập với sự tham gia của hơn 13.000 lượt chiến sĩ tình nguyện của cơ quan, đơn vị từ tỉnh đến cơ sở. Chiến dịch Hành quân xanh, thành lập 1.054 đội hình với hơn 9.000 đoàn viên, thanh niên khối Lực lượng vũ trang tham gia tổ chức nhiều hoạt động thiết thực.

Qua 30 năm, Chiến dịch "TNTN hè" luôn được sự quan tâm lãnh, chỉ đạo sâu sắc của các cấp ủy Đảng, chính quyền và phối hợp đồng bộ với các ngành, đoàn thể, sự đồng thuận ủng hộ của đoàn viên, thanh niên, học sinh, sinh viên và nhân dân. Tuy nhiên, Chiến dịch "TNTN hè" triển khai vẫn còn một số khó khăn, do công tác tuyên truyền chiến dịch vẫn chưa phong phú, hình thức chậm đổi mới.

Một vài địa phương còn lúng túng, chưa xác định công trình, phần việc cụ thể khi triển khai chủ đề chiến dịch. Một vài đơn vị chưa phát huy nguồn lực tại chỗ, nhất là lực lượng thanh niên, hội viên các đoàn thể, lực lượng thụ hưởng công trình tại địa phương để đối ứng với sinh viên tình nguyện.

Thanh niên tham gia trồng mới cây xanh.

Để Chiến dịch "TNTN hè" hiệu quả hơn, thời gian tới, Ban Chỉ đạo các cấp phải: Đề ra các công việc thực hiện tại địa phương trong mùa chiến dịch cụ thể, phù hợp thực tế và khả năng thực hiện. Thực hiện tốt công tác xã hội hóa để thực hiện phong trào, đồng thời phối hợp tranh thủ sự ủng hộ các nguồn lực, để hoạt động tình nguyện mang tính gắn kết toàn diện và hiệu quả.

Phối hợp phát huy tối đa tính chuyên môn, nghiệp vụ của các đội hình chuyên, sở trường và thế mạnh của các đội hình tình nguyện trong mùa chiến dịch, tạo ra giá trị sản phẩm để lại cho địa phương có tính bền vững và có nét mới, thương hiệu riêng của hoạt động.

Huy động đông đảo lực lượng học sinh các trường trung học phổ thông, đoàn viên, thanh niên tại địa phương tham gia đối ứng với các đội hình sinh viên tình nguyện, tạo sự đồng tình, hưởng ứng, góp phần tạo hiệu ứng trong người dân và toàn xã hội cùng tham gia để tạo nên một phong trào tình nguyện rộng khắp.

Phong trào TNTN mang đến nhiều ý nghĩa sâu sắc, giúp thanh niên có cơ hội trải nghiệm, rèn luyện, khẳng định và phát triển bản thân; qua đó, đóng góp cho xã hội và xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.

LÝ OANH