Giải quyết có đúng pháp luật?
Cả 2 bản án sơ thẩm và phúc thẩm đã buộc bà Cao Thị Bạch Loan phải di dời hàng rào lưới B40, trụ thanh long để mở lại lối đi cũ (ngang 1,5 m, dài 24, 81 m) cho chị Trần Thị Lệ vào đất của mình sản xuất. Án có hiệu lực thi hành, chẳng những bà Loan không tháo dỡ hàng rào, mà còn tự ý xây dựng thêm 1 căn nhà gạch chắn ngang đường đi công cộng (ngay đầu lối đi) vào đất chị Lệ, mà không bị cơ quan thực thi pháp luật ngăn chặn…
 |
| Căn nhà do hộ bà Loan tự ý xây chắn giữa đường đi. |
ÁN XỬ MỘT ĐẰNG, THI HÀNH MỘT NẺO
Được biết, bà Loan là mẹ ruột chị Lệ (cùng ngụ ấp Đăng Phong Trên, xã Đăng Hưng Phước, huyện Chợ Gạo). Trước đây, bà Loan cắt chia cho chị Lệ gần 5.000 m2 đất ruộng (nay trồng thanh long). Từ ngoài đường công cộng vào đất chị Lệ phải đi qua đầu đất (hướng Tây) của bà Loan khoảng 25 m, lâu nay được bà Loan cho đi.
Gần đây, chuyện gia đình “cơm không lành, canh không ngọt”, dẫn đến việc tranh chấp, rào chắn lối đi. Tiếp theo, bà Loan cho vợ chồng người con gái út là chị Trần Thị Bạch Tuyết (đang sống chung với bà) kéo lưới B40 rào bít đầu ngõ, đào lỗ trồng trụ thanh long hết đất lối đi và “cắt” đường dẫn nước tưới tiêu, gây khó khăn cho chị Lệ từ nhiều năm nay. Nội bộ không hòa giải được, đôi bên phải kéo nhau ra tòa.
Tại Bản án sơ thẩm số 165, ngày 21-9-2017 của Tòa án nhân dân (TAND) huyện Chợ Gạo và Bản án phúc thẩm số 52, ngày 23-1-2018 của TAND tỉnh xử buộc bà Loan phải di dời hàng rào lưới B40, trụ thanh long để mở lại lối đi cho chị Lệ vào đất của mình. Lối đi có chiều ngang 1,5 m, chiều dài 24,81 m (diện tích 37,1 m2), thuộc một phần thửa đất số 36, tờ bản đồ số 22, thực hiện khi án có hiệu lực pháp luật.
Nội dung Bản án nêu rõ: Căn cứ Bộ luật Dân sự, Bộ luật Tố tụng dân sự và Luật Đất đai quy định: “Chủ sở hữu có bất động sản liền kề bị vây bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng thì có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình lối đi hợp lý trên phần đất của họ”.
Thực tế cho thấy, mở lại lối đi cũ là rất thuận tiện cho chị Lệ. Còn lối đi mà bà Loan dự kiến mở cho chị Lệ đi vào đất của mình không thuận tiện (rộng khoảng 1 m, dài 157,7 m, có tứ cận: Hướng Đông giáp 2 hộ ông Bộ và bà Nghiệp, hướng Tây giáp đất bà Loan, hướng Bắc giáp đường công cộng, hướng Nam giáp đất bà Lệ.
Trên phần đất lối đi này có 4 cây dừa, 23 gốc thanh long, 2 cây xoài và 1 con mương cắt ngang rộng khoảng 2 m). Qua xem xét, vị trí này không có lối đi hiện hữu, hiện tại thửa đất của chị Lệ bị vây bọc các thửa đất liền kề và không có lối đi. Việc chị Lệ yêu cầu mở lại lối đi cũ (có từ trước tới nay) thuận tiện cho chị, phù hợp với Biên bản thẩm định ngày 14-7-2017 của TAND huyện Chợ Gạo và Biên bản xem xét, thẩm định tại chỗ ngày 12-1-2018 của TAND tỉnh.
Từ các cơ sở nêu trên, tòa buộc bà Loan phải di dời hàng rào lưới B40, trụ thanh long để mở lại lối đi cho chị Lệ. Buộc chị Lệ trả cho bà Loan số tiền giá trị đất và cây trồng là 7.438.000 đồng. Không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của bà Loan và bà Trần Thị Bạch Tuyết (con gái bà Loan).
Tuy nhiên, sau khi án có hiệu lực pháp luật, chẳng những gia đình bà Loan không thực hiện đúng Quyết định của 2 bản án đã tuyên, mà còn tự động tiến hành xây gạch, cất 1 căn nhà, làm cửa sắt chắn ngang lối đi công cộng tại ngõ ra vào đất của chị Lệ. Song song đó, gia đình bà Loan cắt đất về hướng Đông và yêu cầu chị Lệ tự bỏ tiền, công sức ra để tạo lối đi vào đất của mình. Hiện tại, trên lối đi mới này còn ngổn ngang cây cối, cỏ dại um tùm, hoang vu, mương nước chắn ngang, chưa đi lại được.
Anh Nguyễn Thanh Sang, chồng chị Tuyết (con rể bà Loan) cho biết, gia đình đã mở lối đi mới (hướng Đông), được chính quyền địa phương, cơ quan thi hành pháp luật chấp nhận và đã ra Quyết định: Hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời số 339, ngày 30-8-2018 do Thẩm phán Nguyễn Thị Ánh Hồng, TAND huyện Chợ Gạo ký và đã được Chánh án TAND huyện Chợ Gạo Võ Thị Kim Loan ban hành Quyết định giải quyết số 26, ngày 6-9-2018 có nội dung:
“...Ngày 15-8 và 27-8-2018, TAND huyện Chợ Gạo tiến hành xác minh việc bà Loan đồng ý tạo điều kiện cho bà Lệ mở đường đi và đường nước ngang 1 m, dài từ đất bà Lệ ra đường đi công cộng giáp kinh Ông Tiêu. Qua xác minh, bà Loan (đại diện là chị Trần Thị Bạch Tuyết, con gái bà Loan) đã tự nguyện di dời hàng rào, đốn dừa, dời trụ và bụi thanh long tạo lối đi cho bà Lệ có chiều ngang giáp đường đi công cộng là 1,5 m, dài 170 m, có cây cầu bắc qua con mương thoát nước của bà Loan. Lối đi này thông thoáng, xe máy có thể ra vào được. Đồng thời, bà Loan đồng ý cho bà Lệ được mở lối dẫn nước trên con đường ngang 1 m, chiều dài khoảng 170 m này.
Xét thấy, việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời không còn nên việc TAND huyện Chợ Gạo ra Quyết định hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời số 339, ngày 30-8-2018 là phù hợp với quy định của pháp luật. Quyết định này không ảnh hưởng đến Bản án số 165, ngày 21-9-2017 của TAND huyện Chợ Gạo và Bản án số 52, ngày 23-1-2018 của TAND tỉnh”.
CÓ ĐÚNG PHÁP LUẬT?
Qua tìm hiểu từ các ngành chức năng, chúng tôi được biết, ngày 7-6-2018, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Hưởng cùng các ngành có liên quan của tỉnh đã tổ chức cuộc họp tiếp và giải quyết trường hợp của chị Lệ khiếu nại bà Loan không thi hành đúng Quyết định của 2 bản án sơ thẩm và phúc thẩm nêu trên. Qua ý kiến của các ngành chức năng, Chủ tịch UBND tỉnh kết luận chỉ đạo:
“Công an tỉnh khẩn trương xem xét kế hoạch thi hành án, có ý kiến trình cấp thẩm quyền quyết định để khẩn trương thực hiện bản án. Cục Thi hành án dân sự tỉnh chỉ đạo Chi cục Thi hành án huyện Chợ Gạo tổ chức thực hiện đúng bản án, đúng kế hoạch được duyệt, giải pháp thi hành án cần đảm bảo bền vững, không để phải xử lý nhiều lần. Chủ tịch UBND huyện Chợ Gạo tổ chức gặp gỡ các bên trong gia đình bà Lệ để trao đổi, vận động các bên có sự thỏa thuận về lối đi và đường nước”.
Thế nhưng, đến nay ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh chưa được các ngành, các cấp nghiêm túc thực hiện, mà để gia đình bà Loan tự làm theo ý muốn của mình, bất chấp quy định của luật pháp.
Chúng tôi thiết nghĩ, việc Chánh án TAND huyện Chợ Gạo Võ Thị Kim Loan ban hành Quyết định giải quyết số 26, cho rằng: “…không ảnh hưởng đến Bản án số 165, ngày 21-9-2017 của TAND huyện Chợ Gạo và Bản án số 52, ngày 23-1-2018 của TAND tỉnh” cần được rộng đường dư luận, có ý kiến phản hồi từ các nhà chuyên môn.
Điều đáng nói nữa là, vụ việc chưa được các ngành, các cấp giải quyết dứt điểm, thì mới đây (ngày 2-11-2018) toàn bộ phần đất có diện tích 5.175,3 m2 (còn đang tranh chấp của bà Loan) được chuyển sang cho chị Trần Thị Bạch Tuyết đứng tên sở hữu trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vậy từ nay về sau, chị Lệ biết kêu cứu nơi đâu để giải quyết việc bà Loan không thi hành pháp luật và cơ quan nào phải chịu trách nhiệm việc sang tên, đổi chủ này làm sự việc kéo dài và rắc rối thêm?
TỔ CTBĐ