Thấm nhuần di huấn của Người, làm tốt công tác đền ơn đáp nghĩa

Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ thiên tài, người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới đã để lại cho chúng ta di sản tinh thần to lớn, những giá trị nhân văn cao cả.

Dù bận trăm công ngàn việc của đất nước, nhưng Người vẫn thường xuyên quan tâm đến công tác thương binh, liệt sĩ. Người nói: “Anh em thương binh đã hy sinh một phần xương máu để giữ gìn Tổ quốc, bảo vệ đồng bào, tận trung với nước, tận hiếu với dân. Họ đã làm tròn nhiệm vụ, không đòi hỏi gì cả. Song đối với những người con trung hiếu ấy, Chính phủ và đồng bào phải báo đáp thế nào cho xứng đáng”.

“Thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ là những người có công với Tổ quốc, với nhân dân. Cho nên bổn phận chúng ta là phải biết ơn, phải thương yêu và giúp đỡ họ. Nhiều nơi đồng bào đã hiểu đúng và làm như vậy, nhưng vẫn còn một số ít địa phương chưa hiểu đúng, làm đúng. Tôi mong rằng đồng bào, đoàn thể và cán bộ ở những địa phương đó sửa chữa những thiếu sót ấy và quan tâm giúp đỡ những người đã từng hy sinh cho nước nhà” (1).

Bác Hồ thăm hỏi chiến sĩ thi đua Phạm Trung Pồn, bị mù cả hai mắt nhưng đã có nhiều sáng kiến cải tiến nông cụ. Ảnh: Tư liệu.

Trước lúc đi xa, trong bản Di chúc của mình, Người không quên căn dặn: “Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình (cán bộ, binh sĩ, dân quân, du kích, thanh niên xung phong…), Đảng, Chính phủ và đồng bào phải tìm  mọi cách làm cho họ có nơi ăn, chốn ở yên ổn; đồng thời phải mở những lớp dạy nghề thích hợp với mỗi người để họ có thể dần dần “tự lực cánh sinh”.

Đối với các liệt sĩ, mỗi địa phương (thành phố, làng xã) cần xây dựng vườn hoa và bia kỷ niệm ghi sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta. Đối với cha, mẹ, vợ, con của thương binh và liệt sĩ mà thiếu sức lao động và túng thiếu, thì chính quyền địa phương (nếu ở nông thôn thì chính quyền xã cùng hợp tác xã nông nghiệp) phải giúp đỡ họ có công việc làm ăn thích hợp, quyết không để họ đói rét”(2). Tấm lòng của Người thể hiện một tư tưởng vĩ đại đúng với truyền thống dân tộc Việt Nam “Uống nước nhớ nguồn”.

Ngày Thương binh, liệt sĩ  đã được Chủ  tịch Hồ Chí Minh khởi xướng từ đầu năm 1946 và Người là Hội trưởng danh dự của tổ chức mang tên “Hội giúp binh sĩ bị nạn”, “Hội giúp binh sĩ bị thương”, với phong trào Mùa đông binh sĩ, dẫn đến văn bản pháp quy đầu tiên về các chế độ “Hưu bỗng thương tật” và “Tiền tuất cho thân nhân liệt sĩ” mà Chính phủ đã ban hành vào ngày 16-2-1947, thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của Đảng, Nhà nước ta đối với thương binh, liệt sĩ.

Đến tháng 6-1947, tại xã Phú Minh, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, một hội nghị quan trọng của các cơ quan Chính phủ và các hội, đoàn thể chính trị ở Trung ương đã quyết định chọn ngày 27-7-1947 làm Ngày Thương binh toàn quốc. Và chiều ngày 27-7-1947, tại xã Hùng Sơn, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên đã tổ chức một buổi mít tinh lớn, mọi người được nghe thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gởi Ban thường trực của Ban tổ chức Ngày Thương binh toàn quốc. Và từ đó, hàng năm, ngày 27-7 là ngày hội của toàn Đảng và toàn dân về công tác đền ơn đáp nghĩa.

Trong bài nói chuyện tại Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập Đảng (5-1-1960), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã không quên nhắc nhở: “Ăn quả phải nhớ người trồng cây. Trong cuộc tưng bừng vui vẻ hôm nay, chúng ta phải nhớ đến những anh hùng, liệt sĩ của Đảng ta, của dân ta”…

“Máu đào của các liệt sĩ ấy đã làm cho lá cờ cách mạng thêm đỏ chói. Sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ đã chuẩn bị cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết quả tự do. Nhân dân ta đời đời ghi nhớ công ơn các liệt sĩ và chúng ta phải luôn luôn học tập tinh thần dũng cảm của các liệt sĩ để vượt qua tất cả mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành sự nghiệp cách mạng mà các liệt sĩ đã chuyển lại cho chúng ta” (3).
 

Không phải chỉ với những lời phát biểu, hằng năm Bác Hồ luôn nhớ và vận động cán bộ , đảng viên công tác bên cạnh mình gương mẫu trích tiền lương, tiền thưởng, quần áo gởi cho thương binh, liệt sĩ.

Thực hiện chính sách ưu đãi thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, gia đình có công với cách mạng trở thành nguyên tắc và được  ghi nhận trang trọng trong Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992: “Thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ được hưởng các chính sách ưu đãi của Nhà nước. Thương binh được tạo điều kiện phục hồi chức năng lao động, có việc làm phù hợp với sức khỏe và đời sống ổn định. Những người và gia đình có công với nước được khen thưởng, chăm sóc...” (4).

Trong thời kỳ đất nước đẩy mạnh CNH-HĐH, công tác ưu đãi người có công luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm, thể hiện trách nhiệm của mình bằng những chính sách cụ thể ngày càng hoàn thiện hơn đối với gia đình chính sách.

Những chương trình vận động đóng góp xây dựng quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”; chăm sóc và nuôi dưỡng suốt đời những Mẹ Việt Nam anh hùng; quy tập hài cốt liệt sĩ vào nghĩa trang, xây dựng nhà bia tưởng niệm ghi danh anh hùng liệt sĩ để làm nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho những thế hệ sau này; xây dựng nhà tình nghĩa cấp cho thương binh và gia đình liệt sĩ;  phong trào “Áo lụa tặng bà” và nhiều chương trình: Hỗ trợ vốn giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo; miễn hoặc giảm viện phí, học phí; trợ cấp thường xuyên, trợ cấp đột xuất...  cũng đã được thực hiện ưu tiên cho những gia đình chính sách.

Văn kiện Đại hội XI của Đảng đã chỉ rõ: “Huy động mọi nguồn lực xã hội cùng với Nhà nước chăm lo tốt hơn nữa đời sống vật chất và tinh thần của những người và gia đình có công, tạo điều kiện về việc làm, thu nhập sao cho các đối tượng này có mức sống cao hơn mức sống trung bình của dân cư tại địa bàn.
Giải quyết dứt điểm các tồn đọng về chính sách người có công, đặc biệt là người tham gia hoạt động bí mật, lực lượng vũ trang, thanh niên xung phong trong các thời kỳ cách mạng và kháng chiến” (5) cũng là tiếp tục thực hiện những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác đền ơn đáp nghĩa.

Thiết thực kỷ niệm 65 năm Ngày Thương binh - liệt sĩ năm nay, Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Chỉ thị 12/CT-TTg về tăng cường chăm sóc người có công với cách mạng và hoạt động đền ơn đáp nghĩa. Nội dung Chỉ thị nêu rõ:

Các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương; các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tập trung tăng cường công tác chăm sóc người có công và nhân thân của họ nhằm đảm bảo cuộc sống của các đối tượng chính sách trên mức trung bình của xã hội; chăm sóc tu bổ các nghĩa trang liệt sĩ, bia ghi công liệt sĩ, đền thờ liệt sĩ. Đặc biệt, công tác xây nhà cho người có công là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu trong năm 2012, để tất cả người có công và thân nhân của họ đều được quan tâm chăm sóc, ổn định về vật chất, động viên về tinh thần...

NGUYỄN VĂN THANH

(1) - Hồ Chí Minh - Toàn tập,  Nhà Xuất bản Chính trị Quốc gia, tập 6, trang 261.
(2)  Sđd - Tập 4,  trang 134
(3)  Sđd - Tập  9, trang 3.
(4) Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992, Nhà Xuất bản Chính trị Quốc gia - năm 1993, trang 36.
(5) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nhà Xuất bản Chính trị trị Quốc gia – năm 2011, trang 229 và 230.