Nhiều bài học của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 có giá trị vĩnh hằng

Trong lịch sử mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước, dân tộc ta đã viết nên nhiều trang sử vẻ vang với những chiến công chói lọi chống giặc ngoại xâm, trong đó có thành công của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là chiến công chói lọi trong lịch sử dân tộc.

Ðánh giá ý nghĩa lịch sử của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc” (1).

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã đưa nhân dân ta giành lại được độc lập dân tộc trong tay phát xít Nhật và thực dân Pháp, đưa đất nước thoát khỏi cảnh mất nước, lầm than, chìm đắm trong vòng nô lệ hơn 80 năm; đồng thời đây cũng là phát súng lệnh mở ra kỷ nguyên độc lập dân tộc trên toàn thế giới, tạo điều kiện cho hàng loạt nước Á - Phi giành được độc lập dân tộc dưới các mức độ khác nhau, chấm dứt về cơ bản chủ nghĩa thực dân cũ thống trị hơn 300 năm ở nhiều dân tộc trên thế giới.

Bác Hồ thăm lớp Bình dân học vụ. Ảnh: T.L

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã để lại nhiều bài học lớn mang tính nguyên lý có giá trị vĩnh hằng cho nhân dân ta và nhiều dân tộc khác cùng cảnh ngộ tương đồng trên thế giới:

Đó là bài học “Đem sức ta mà tự giải phóng cho ta” (Nguyễn Ái Quốc). Nhờ vậy mà một dân tộc không đông, diện tích không rộng, nhưng dưới sự lãnh đạo của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ với trên 6.000 đảng viên cộng sản đã động viên, tổ chức được sức mạnh phi thường của hơn 20 triệu nhân dân giác ngộ, cả nước nhất tề đứng lên, chỉ sau một tuần lễ đã đập tan bộ máy cai trị của bọn thực dân, phong kiến từ làng, xã đến triều đình phong kiến, giành được chính quyền về tay nhân dân.

Đó là bài học giành độc lập dân tộc phải đi đôi với đem lại tự do và ấm no, hạnh phúc cho nhân dân. Ngay sau khi chính quyền cách mạng mới được thành lập, Chính phủ Cách mạng lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã phát động đồng thời thực hiện 3 cuộc vận động lớn “diệt giặc đói”, “diệt giặc dốt”, “diệt giặc ngoại xâm” và chủ trương “tín ngưỡng tự do và lương giáo đoàn kết” (2).

Đó là bài học giành chính quyền phải đi đôi với bảo vệ chính quyền. Bài học này không chỉ khi chính quyền cách mạng còn non trẻ như “ngàn cân treo sợi tóc”, mà cả khi phải liên tục tiến hành 2 cuộc kháng chiến trường kỳ vô cùng gian khổ, không nề hy sinh để bảo vệ, phát triển thành quả Cách mạng Tháng Tám và hoàn thành sự nghiệp vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám là giải phóng hoàn toàn dân tộc, thống nhất đất nước, thu giang sơn gấm vóc Việt Nam về một mối, chấm dứt vĩnh viễn ách nô lệ ngoại bang và họa chia cắt đất nước.

Đó là bài học về xây dựng, đổi mới thượng tầng kiến trúc xã hội phải đi đôi, được xây dựng trên nền tảng xã hội vững mạnh và cơ sở vật chất - kỹ thuật hùng cường. Trong chiến tranh, đó là xây dựng và phát triển nền kinh tế thời chiến, làm cơ sở hậu phương vững chắc cho tiền tuyến và bồi dưỡng sức dân cho chiến đấu lâu dài.

Khi đất nước sạch bóng quân thù, kịp thời chuyển nền kinh tế thời chiến sang thời bình; quan trọng hơn là kịp thời đổi mới toàn diện nền kinh tế - thực chất là xây dựng mới nền kinh tế nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững nền kinh tế trong thời kỳ mới phù hợp với sự phát triển bứt phá của nền kinh tế thế giới được thúc đẩy bằng sự bùng nổ về khoa học - công nghệ của kỷ nguyên kinh tế tri thức.

Sự đổi mới và phát triển kinh tế theo tinh thần “đem sức ta mà làm nên sự nghiệp của ta” và “công việc đổi mới, xây dựng là trách nhiệm của dân” - (Hồ Chí Minh ngày 15-10-1949).

Những bài học bất hủ của Cách mạng Tháng Tám có giá trị vĩnh hằng được Đảng ta kế tục và vận dụng sáng tạo, là tiền đề nhận thức tư tưởng và quan điểm phát triển, đã và đang là động lực to lớn đưa nước ta tiếp tục phát triển toàn diện theo con đường Xã hội chủ nghĩa mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn, nay càng thêm hoàn thiện bằng Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên Chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011).

Trong những ngày hân hoan này, chúng ta tưởng nhớ, biết ơn sâu sắc những tấm gương kiên trung, bất khuất đã quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh để làm nên Cách mạng Tháng Tám và nguyện ra sức đóng góp tài năng, sức lực vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh theo định hướng xã hội chủ nghĩa; đồng thời cảnh giác, ngăn ngừa và chống lại mọi luận điệu xằng bậy chống lại sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam - nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp cách mạng và tiền đồ tươi sáng của nhân dân ta.

NGUYỄN VĂN THANH

(1). Hồ Chí Minh toàn tập, Nhà Xuất bản Chính trị Quốc gia - năm 2002, tập 6, trang 159.
(2). Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, tập 4, trang 56.