Tiểu đoàn 514B với chiến thắng Ao Vông

Cách nay hơn 46 năm, tại Ao Vông (ấp 1, xã Bình Xuân, TX. Gò Công) đã từng xảy 1 trận đánh giữa lực lượng ta và địch. Tuy quân số địch đông gấp nhiều lần, nhưng sau 1 ngày chiến đấu oanh liệt, ta đã tiêu diệt nhiều tên địch, làm hư hỏng nặng xe thiết giáp và máy bay trực thăng của chúng.

Sau thất bại chiến lược “chiến tranh đặc biệt” (1961 - 1965), để cứu vãn tình thế, đầu năm 1965 đế quốc Mỹ đã triển khai chiến lược “chiến tranh cục bộ”, đưa quân Mỹ vào miền Nam trực tiếp tham chiến, với 2 gọng kìm “tìm và diệt” quân chủ lực, cơ quan đầu não kháng chiến của ta và “bình định nông thôn” để đánh phá cơ sở cách mạng. Tuy nhiên chúng đều vấp phải sự chống trả quyết liệt của quân và dân ta. Một trong những trận đánh nổi bật tại Gò Công là trận Ao Vông ngày 22-4-1968.

Tiểu đoàn 514b có quân số 220 đồng chí, được tổ chức biên chế 3 đại đội bộ binh với 180 đồng chí, 1 trung đội đặc công, 1 trung đội hỏa lực được trang bị vũ khí gồm: 1 súng ĐKZ 75, 1 cối 82, 2 đại liên, 9 trung liên.

Đội hình được bố trí: Đại đội 1 và Đại đội 3 đóng ở ấp 7 (Ao Vông), do đồng chí Hai Sư làm Đại đội trưởng kiêm Chính trị viên. Đại đội 2 và 2 trung đội đặc công, hỏa lực đóng ở ấp 6 (giáp ấp 5). Ngoài ra, còn có trung đội Công an vũ trang, lực lượng du kích 3 xã Bình Phú, Bình Thành và Bình Xuân.

Về lực lượng địch gồm 2 tiểu đoàn bộ binh (tiểu đoàn 1 và 2) thuộc trung đoàn 12, sư đoàn 7; đại đội bảo an Gò Công; 2 chi đội xe thiết giáp M113 (24 chiếc); tiểu đoàn biệt động quân (Long An), trong quá trình chiến đấu được không quân và pháo binh trợ chiến.

Vào lúc 7 giờ 15 phút ngày 22-4-1968, địch cho máy bay L19 quần đảo trên bầu trời từ Bình Phú xuống Bình Xuân tới Bình Thành để trinh sát; đồng thời hướng dẫn xe M113 chở 2 tiểu đoàn bộ binh ngụy từ hướng Tây xuống Bình Hòa, xã Bình Phú - giáp ấp 7 của xã Bình Xuân.

Đến 8 giờ địch cho 2 chi đội xe thiết giáp M113 cùng tiểu đoàn 1 và 2 từ Bình Phú tiến thẳng tới trận địa Đại đội 1 và Đại đội 3 của Tiểu đoàn 514b ở ấp 7; đồng thời pháo địch từ Gò Công, Hòa Đồng bắn dồn dập vào đội hình của ta. Nửa tiếng sau, địch cho máy bay ném 10 quả bom xuống ấp 6 và ấp 7.

Quân ta chưa kịp di chuyển đội hình, vẫn giữ nguyên vị trí đóng quân để chống càn. Xe M113 dừng lại cách Đại đội 1 và Đại đội 3 của ta khoảng 300 m dùng đại liên bắn dữ dội và dùng bộ binh tấn công vào trận địa của ta. Đại đội 1 và Đại đội 3 đã mưu trí, dũng cảm đánh bật nhiều đợt tiến công, tiêu diệt nhiều tên địch, bắn hỏng 1 xe M113, giữ vững trận địa.

Vào lúc 9 giờ, địch dùng 30 trực thăng chở tiểu đoàn biệt động quân đóng ở Long An đổ bộ xuống ấp 6, cách trận địa Đại đội 2 đóng quân khoảng 250 m. Ta đồng loạt nổ súng diệt một số tên, bọn còn lại tháo chạy tán loạn.

Đại đội 2 tiếp tục bắn tỉa vào đội hình địch ẩn nấp. Để cứu vãn tình thế, chúng điều súng ĐKZ bắn vào các điểm hỏa lực của Trung đội 4, đồng chí Tương (chính trị viên Đại đội 2) cùng 2 xạ thủ đại liên hy sinh, trung đội 4 vẫn chiến đấu kềm chân địch.

Ở trận địa hướng Đại đội 1 và Đại đội 3, địch cho khoảng 25 - 30 tên chia làm 3 mũi bò vào thăm dò tuyến phòng ngự của ta. Khi địch tiến sát tuyến phòng ngự cách ta chỉ 20 m, Đại đội 1 tập trung hỏa lực tiêu diệt 20 tên, số còn lại dạt sang 2 bên.

Địch cho xe M113 và các loại hỏa lực khác bắn vào tuyến công sự của Đại đội 1, đồng chí Hai Sư hy sinh, đồng chí Ân - Đại đội phó lên thay. Lúc này địch cho máy bay ném bom vào đội hình Đại đội 1 làm một số chiến sĩ hy sinh. Trước tình hình đó, đồng chí Tiểu đoàn trưởng xuống thị sát trận địa, lệnh cho Đại đội 1 rút về tuyến phòng ngự phía sau 30 m để củng cố lực lượng.

Sau khi Đại đội 1 lùi về phòng thủ tuyến 2, Tiểu đoàn trưởng trực tiếp chỉ huy chiến đấu. Các chiến sĩ dùng B40 và B41 bắn cháy 1 xe M113, bộ binh địch không dám tiến lên, xe M113 chỉ đứng tại chỗ dùng hỏa lực bắn vào trận địa ta.

Từ 9 giờ 30 phút đến 11 giờ, trận chiến diễn ra ác liệt giữa ta và địch. Địch gọi máy bay ném bom, nhưng ta đã lùi phía sau 30 m (nhà ông Mười Thôi) an toàn. Lúc này, theo trinh sát của tiểu đoàn báo cáo, ở hướng Nam có 2 đại đội bảo an Gò Công đã chiếm ấp 3, xã Bình Thành nhưng chưa dám qua sông Bình Thành, nằm sau lưng Đại đội 1 và 3, đã bị du kích xã Bình Thành và Bình Xuân nổ súng kềm chân. Ban Chỉ huy tiểu đoàn lệnh cho trinh sát (4 đồng chí) xuống hỗ trợ du kích Bình Thành cầm cự nghi binh, 2 đại đội bảo an không dám qua sông.

Từ sáng đến trưa, sau nhiều lần càn quét, địch chỉ tiến đến bờ ruộng phía trước trận địa Đại đội 1 và Đại đội 3 khoảng 300 m, nhưng không chiếm được phòng tuyến của ta. 15 giờ, địch huy động các hỏa lực bắn quyết liệt vào tuyến phòng ngự của ta và cho bộ binh tiến vào chiếm công sự, lùng sục thì vấp phải lựu đạn ta gài sẵn làm một số tên bị thương, chúng vội vã rút quân.

Cùng thời gian này, địch điều 1 chi đội xe M113 bắn phá tuyến phòng ngự Đại đội 2, nhưng không tiến thêm được, đã cho máy bay ném bom và hơi cay, nhưng lực lượng ta vẫn giữ vững trận địa. Đến 16 giờ 30 phút, trận địa hoàn toàn yên tiếng súng, trận chống càn thắng lợi.

Kết quả, ta tiêu diệt 30 tên địch, 60 tên bị thương, hư hỏng nặng 3 xe M113 và 1 trực thăng bị hư hại. Về phía ta, có một số đồng chí hy sinh và bị thương.

Để ghi lại chiến công hiển hách và tưởng nhớ các cán bộ, chiến sĩ đã anh dũng hy sinh trong trận đánh Ao Vông, tại đây chính quyền địa phương đã xây dựng Nhà bia tưởng niệm. Trong nhà bia có đặt bàn thờ tưởng niệm bằng đá hoa cương kèm 2 câu đối trên mặt bia:

Ao Vông chiến địa anh hùng tử
Bình Xuân an thái kiệt nhân sinh.

Được biết, ngày 30-10-2014, UBND tỉnh đã ra Quyết định công nhận Di tích Chiến thắng Ao Vông là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.

NGUYỄN MẠNH THẮNG