Tiền Giang có 5 tiểu đoàn bộ binh mang phiên hiệu Tiểu đoàn 514

Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, trong xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế, tỉnh Tiền Giang đã có 5 đơn vị tiểu đoàn bộ binh địa phương của tỉnh mang phiên hiệu Tiểu đoàn 514. Đó là:

- Tiểu đoàn 514 Mỹ Tho: Thành lập năm 1959, từ Đội võ trang tuyên truyền 14 ( mười bốn), tỉnh Mỹ Tho. Từ một lực lượng đơn vị vũ trang nhỏ đã trưởng thành nhanh chóng, lập được nhiều chiến công hiển hách, đánh thắng nhiều trận như: Gò Cây, cặp Rằn Núi, Giồng Nâu, Tân Lý Tây, Bình Đức, rạch Chùa, rạch Đập, Cả Nai, cầu Ván Sập, Ấp Bắc, Quơn Long, Cổ Chi, Phú Mỹ…Những trận đánh trên mang tính chất quyết định, làm phá sản chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mỹ, ngụy trên chiến trường Mỹ Tho. Từ sau năm 1963, là hàng loạt những trận tập kích, phục kích, chống càn thắng lợi, điển hình là các trận: Bà Bếp, Quơn Long 2, Bình An, Cái Thia, Long Điền, An Thạnh Thủy, Lương Phú, kênh Năng, cầu Rượu….Trên suốt địa bàn hoạt động, tiểu đoàn đã chiến đấu quyết liệt với cả quân Mỹ lẫn quân ngụy, đánh địch dài ngày trong bất cứ tình huống nào. Đến tháng 1-1968, Tiểu đoàn nằm trong đội hình Chiến đoàn 2, Quân khu 8, tiến công vào Mỹ Tho.Từ đây tiểu đoàn có phiên hiệu Tiểu đoàn 514 A.

Tồn tại trong suốt thời kỳ đầu cuộc kháng chiến chống Mỹ, Tiểu đoàn bộ đội địa phương 514 Mỹ Tho là chỗ dựa vũ trang tin cậy của Đảng bộ, là quả đấm mạnh, giáng những đòn hiểm, tạo thế cho quần chúng cách mạng nổi dậy đấu tranh.

- Tiểu đoàn 514 B Gò Công : Thành lập đầu năm 1968, trên cơ sở Đại đội 2 của Tiểu đoàn 514 Mỹ Tho, bổ sung thêm các chiến sĩ ở các đại đội địa phương 206, 305 và 207. Tiểu đoàn 514 B Gò Công đảm đương vai trò “quả đấm”  trên chiến trường Gò Công. Là một tiểu đoàn bộ binh quân số, trang bị, vũ khí không đầy đủ, hoạt động và chiến đấu độc lập trong một vùng “bình định kiểu mẫu” của Mỹ, ngụy. Tiểu đoàn phải đối phó với 15.000 quân địch có đầy đủ các loại binh chủng nhưng đã lập được 2 chiến công lớn, đó là:  Mùng 6 Tết Mậu Thân 1968, đánh thẳng vào trung tâm TX. Gò Công, tiến công Dinh tỉnh trưởng, phá khám lớn, giải thoát gần 200 tù chính trị và trong 2 ngày 26, 27-7-1972 đã loại khỏi vòng chiến đấu trên 300 tên địch (diệt tên trung tá, Trưởng đoàn cố vấn Mỹ); tiêu diệt 2 đại đội bảo an ngụy ( 358 và 360), tiêu hao 4 đại đội bảo an khác, thu gần 100 súng các loại và 13 máy thông tin, bứt rút 4 đồn bót. Do tình hình thực tế, đến giữa năm 1973, tiểu đoàn phải phân tán về các đơn vị, cơ quan trong các ban cán sự tiếp tục chiến đấu cho đến ngày giải phóng.

- Tiểu đoàn 514 C Mỹ Tho: Thành lập ngày 10-2-1968.Từ ngày thành lập đến ngày giải phóng miền Nam, tiểu đoàn đã diệt trên 8.000 tên địch (có 560 lính Mỹ), bắt trên 200 tù binh, làm rã ngũ hơn 1.000 tên, tiêu diệt và làm thiệt hại 4 tiểu đoàn, diệt 33 đại đội (có 5 đại đội Mỹ), 25 trung đội, 7 đoàn bình định, bứt rút, bứt hàng 160 lượt đồn bót, phá hủy 140 xe quân sự (có 30 xe tăng); bắn chìm, bắn cháy 42 tàu chiến, bắn rơi 11 máy bay, thu trên 500 súng các loại; cùng du kích các địa phương giải phóng 7 xã với trên 10.000 dân, hỗ trợ cho trên 300 cuộc đấu tranh chính trị của quần chúng.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, Tiểu đoàn tham gia xây dựng và bảo vệ chính quyền cách mạng, cùng các đơn vị bạn truy quét tàn binh địch. Ngày 25-10-1977, Tiểu đoàn được lệnh tham gia chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam Tổ quốc ở các tỉnh Long An, Đồng Tháp, An Giang và tham gia giải phóng Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng. Tháng 8-1979, Tiểu đoàn được bàn giao về Đoàn 7706 giúp bạn tại tỉnh Prây-veng, đến tháng 4-1984 do yêu cầu giúp bạn tổ chức xây dựng chính quyền, Tiểu đoàn 514C được biên chế lại thành các đoàn chuyên gia, kết thúc chặng đường vẻ vang của một đơn vị anh hùng.

- Tiểu đoàn 514 D: Thành lập tháng 7-1979, làm nhiệm vụ thường trực cơ động bảo vệ trị an trên địa bàn tỉnh Tiền Giang, đến tháng 9-1984 được tăng cường cho Đoàn quân sự 9903 làm nhiệm vụ cơ động tham gia đánh địch trên địa bàn tỉnh Puasat (Cam puchia). Đến năm 1988, sau khi hoàn thành nhiệm vụ quốc tế, Tiểu đoàn rút quân về nước và giải thể.

- Tiểu đoàn 514: Nhằm nối tiếp truyền thống vẻ vang các Tiểu đoàn 514, 514 B, 514C, 514 D trong kháng chiến chống Mỹ và bảo vệ biên giới Tây Nam Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế giúp bạn Campuchia, tháng 3 -1998, Tiểu đoàn Trương Định được mang phiên hiệu mới Tiểu đoàn 514. Tiểu đoàn có 3 đại đội, đại đội 1 và đại đội 3 làm nhiệm vụ quản lý quân dự bị và đại đội 2 là đơn vị thường trực sẵn sàng chiến đấu.

TẤN ĐỜI

Nguồn: Địa chí Tiền Giang – quyển 2, trang 743, 744, 745