Đã từng bước khắc phục "trên nóng, dưới lạnh" trong phòng chống tham nhũng

Sau 10 năm thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, công tác PCTN, TC đã đạt nhiều kết quả đột phá, được nhân dân đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao. Tình trạng “trên nóng dưới lạnh” trong phòng, chống tham nhũng đã dần được khắc phục.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu chỉ đạo trong Phiên họp thứ 21 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Ảnh: Noichinh.vn

Ban Nội chính Trung ương vừa thông tin một số nội dung về kết quả 10 năm công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (PCTN, TC) giai đoạn 2012-2022 và hội nghị toàn quốc tổng kết công tác này, dự kiến diễn ra vào ngày 30-6.

Tháng 5-2012, Hội nghị trung ương 5 khóa XI quyết định chủ trương thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng trực thuộc Bộ Chính trị, do đồng chí Tổng Bí thư làm trưởng ban để chỉ đạo toàn diện công tác phòng, chống tham nhũng trên phạm vi cả nước.

Hơn 7.390 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng

Ban Nội chính Trung ương đánh giá, 10 năm qua, công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, thanh tra, kiểm toán của Nhà nước được tăng cường, phát hiện và xử lý nghiêm minh các sai phạm, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, góp phần đắc lực nâng cao hiệu quả công tác PCTN, TC.

Trong 10 năm qua, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật hơn 2.700 tổ chức đảng, gần 168.000 đảng viên, trong đó có hơn 7.390 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng.

Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã kỷ luật hơn 170 cán bộ cấp cao diện Trung ương quản lý, trong đó có 33 Ủy viên, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, hơn 50 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang.

Riêng từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng đến nay, đã kỷ luật 50 cán bộ diện Trung ương quản lý, trong đó có 8 Ủy viên, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, 20 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang.

Qua công tác thanh tra, kiểm toán đã kiến nghị xử lý trách nhiệm gần 44.700 tập thể, cá nhân sai phạm; kiến nghị thu hồi, xử lý tài chính hơn 975.000 tỷ đồng, gần 76.000ha đất; chuyển cơ quan điều tra gần 1.200 vụ việc có dấu hiệu tội phạm để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật; kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ, thay thế hơn 2.000 văn bản pháp luật.

Đã thu hồi 61.000 tỷ đồng tài sản tham nhũng

Một kết quả quan trọng trong 10 năm qua, đó là công tác điều tra, truy tố, xét xử được chỉ đạo quyết liệt, thực hiện đúng quan điểm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai", tạo bước đột phá trong công tác PCTN, TC.

Trong 10 năm qua, các cơ quan tiến hành tố tụng cả nước đã khởi tố, điều tra 19.546 vụ/ 33.868 bị can, truy tố 16.699 vụ/ 33.037 bị can, xét xử sơ thẩm 15.857 vụ/ 30.355 bị cáo về các tội tham nhũng, chức vụ, kinh tế; trong đó tội phạm về tham nhũng đã khởi tố, điều tra 2.657 vụ/ 5.841 bị can, truy tố 2.628 vụ/ 6.199 bị can, xét xử sơ thẩm 2.439 vụ/ 5.647 bị cáo.

Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII đến nay, đã khởi tố, điều tra gần 4.200 vụ/ 7.572 bị can về các tội tham nhũng, chức vụ, kinh tế (trong đó, các tội về tham nhũng đã khởi tố, điều tra 455 vụ/ 1.054 bị can).

Riêng Ban Chỉ đạo đã đưa 977 vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm vào diện theo dõi, chỉ đạo ở 3 cấp độ. Đặc biệt thời gian gần đây, đã tập trung điều tra, xử lý nghiệm nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn, xảy ra trong lĩnh vực y tế, quản lý, sử dụng đất đai, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp,...

Công tác thu hồi tài sản tham nhũng có chuyển biến tích cực; cơ quan thi hành án dân sự các cấp đã thu hồi 61.000 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 34,7% (năm 2013, tỷ lệ này chỉ đạt dưới 10%). Riêng các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đã thu hồi được gần 50.000 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 41,3%.

Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực ở địa phương, cơ sở được quan tâm hơn, từng bước khắc phục tình trạng "trên nóng, dưới lạnh". Số địa phương không phát hiện, khởi tố vụ án tham nhũng mới hàng năm có xu hướng giảm dần; riêng năm 2021, 100% các địa phương đã khởi tố các vụ án mới về tham nhũng.

Một số địa phương phát hiện, khởi tố vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực lớn như: Hà Nội, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Đà Nẵng, Phú Yên, Khánh Hòa, TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, An Giang, Thái Nguyên...

Hoàn thiện thể chế phòng ngừa tham nhũng

Trong 10 năm, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành hơn 250 văn bản về xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị và PCTN; Quốc hội đã sửa đổi, bổ sung, ban hành mới hơn 300 luật, pháp lệnh, nghị quyết; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành hơn 2.000 nghị định, quyết định; các bộ, ngành, địa phương đã ban hành hàng ngàn văn bản quy phạm pháp luật để kịp thời thể chế hóa và triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng về quản lý kinh tế - xã hội, PCTN, TC, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý tham nhũng, tiêu cực có hiệu quả.

Mạnh mẽ “chống chạy chức, chạy quyền”

Theo đánh giá, công tác cán bộ; cải cách hành chính, công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị và các giải pháp phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực được chú trọng và đạt những kết quả tích cực.

Công tác cán bộ có nhiều đổi mới, dân chủ, công khai, minh bạch, nhiều vấn đề tồn tại trước đây trong công tác cán bộ đã được chỉ đạo giải quyết; “chống chạy chức, chạy quyền” đã trở thành tuyên ngôn mạnh mẽ.

Kiểm soát tài sản, thu nhập, thanh toán không dùng tiền mặt, đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình, đã góp phần quan trọng cải thiện môi trưởng đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực.

Trong 10 năm qua, đã có 8.445.300 lượt người kê khai tài sản (đạt 99,5%); qua kiểm tra đã phát hiện, chấn chỉnh 1.068 đơn vị vi phạm;..

Phát huy tốt vai trò của nhân dân, báo chí

Công tác thông tin tuyên truyền, giáo dục về PCTN, TC được đổi mới, tăng cường; vai trò của Mặt trận tổ quốc, nhân dân và báo chí trong PCTN, TC được phát huy tốt hơn. Cấp ủy, tổ chức đảng ở Trung ương và địa phương đã chỉ đạo đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về PCTN, TC; đưa nội dung PCTN vào chương trình giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng tại các cơ sở giáo dục, đào tạo.

Từ năm 2013 đến nay, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc Hội đã tiến hành 26 cuộc giám sát chuyên đề về PCTN và có liên quan đến công tác PCTN.

34 tỉnh thành đã thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh

Một kết quả rất quan trọng khác của công tác PCTN, TC thời gian qua, là chú trọng kiện toàn về tổ chức, bổ sung chức năng, nhiệm vụ, nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo và các cơ quan, đơn vị chức năng PCTN, TC. Dưới sự chỉ đạo sâu sát, cụ thể của đồng chí Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo, hoạt động của Ban chỉ đạo có nhiều đổi mới, nền nếp, bài bản, khoa học, quyết liệt và hiệu quả. Đến ngày 27-6-2022, đã có 34 tỉnh, thành phố quyết định thành lập Ban Chỉ đạo PCTN, TC cấp tỉnh.

Đồng lòng, nhất trí tạo sức mạnh tổng hợp

Nhìn lại chặng đường 10 năm thực hiện Kết luận Hội nghị Trung ương 5 khóa XI, công tác PCTN, TC được lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, toàn diện, bài bản, đi vào chiều sâu, với quyết tâm chính trị rất cao, đạt nhiều kết quả rõ rệt, đột phá, được nhân dân đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao.

Có được những kết quả này, Ban Nội chính Trung ương nhấn mạnh đến sự đồng lòng, nhất trí của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, của báo chí, truyền thông và toàn xã hội, tạo nên sức mạnh tổng hợp trong PCTN, TC.

Tự kiểm tra, phát hiện tham nhũng vẫn là khâu yếu

Bên cạnh những kết quả đạt được, Ban Nội chính Trung ương đánh giá công tác PCTN, TC thời gian qua vẫn còn những hạn chế. Trong đó, công tác tuyên truyền, giáo dục có mặt còn hạn chế, nhất là giáo dục liêm chính, xây dựng văn hóa tiết kiệm không tham nhũng chưa được quan tâm đúng mức.

Trong khi đó, cơ chế, chính sách, pháp luật trên một số lĩnh vực còn sơ hở, bất cập, dễ bị lợi dụng để tham nhũng, tiêu cực. Một số giải pháp phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực còn hình thức, hiệu quả chưa cao.

“Kết quả đạt được trong công tác PCTN, TC thời gian qua đã khẳng định những mục tiêu, quan điểm, chủ trương, giải pháp của Đảng và Nhà nước về PCTN, TC, nhất là chủ trương thành lập Ban Chỉ đạo trực thuộc Bộ Chính trị do đồng chí Tổng Bí thư làm Trưởng ban là hoàn toàn đúng đắn, kịp thời, phủ hợp với yêu cầu thực tiễn”, Ban Nội chính Trung ương đánh giá.

Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng ở một số địa phương, bộ, ngành chưa có sự chuyển biến rõ nét; công tác tự kiểm tra, tự phát hiện tham nhũng trong nội bộ vẫn là khâu yếu; công tác giảm định, định giá tài sản vẫn còn khó khăn; tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng vẫn còn thấp.

Bên cạnh đó, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của cơ quan dân cử, đại biểu dân cử, của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp và nhân dân trong PCTN, TC chưa cao.

Nói chưa đi đôi với làm

Trong số các nguyên nhân dẫn đến những tồn tại, hạn chế kể trên, Ban Nội chính Trung ương xác định, các nguyên nhân chủ yếu là một số cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là người đứng đầu chưa thực sự gương mẫu, quyết liệt, nói chưa đi đôi với làm trong PCTN, TC.

Bên cạnh đó, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, tự phê bình và phê bình, công tác kiểm tra, giám sát của một số tổ chức đảng còn hạn chế; một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ cấp cao thiếu tu dưỡng, rèn luyện, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn đến tham nhũng, tiêu cực….

Hội nghị toàn quốc tổng kết 10 năm công tác PCTN, TC giai đoạn 2012-2022 dự kiến sẽ được tổ chức vào ngày 30-6, theo hình thức trực tuyến. Đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư, Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, TC chủ trì hội nghị.

Hội nghị nhằm đánh giá thực chất kết quả đạt được, hạn chế yếu kém của công tác PCTN, TC trong 10 năm qua và sau hơn 1 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; chỉ rõ nguyên nhân, rút ra bài học kinh nghiệm, đề ra nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm về PCTN, TC thời gian tới.

Đồng thời quán triệt, thống nhất nhận thức và hành động, triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ tưởng, nhiệm vụ mới của ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về PCTN, TC, nhất là việc thành lập và triển khai khoạt động của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về PCTN, TC.

Bên cạnh đó là tạo sự thống nhất, đồng bộ và quyết tâm cao hơn nữa của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, cán bộ, đảng viên và nhân dân trong đấu tranh PCTN, TC.

(Theo sggp.org.vn)