Quyết sách kịp thời tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội

Ngày 11-1-2022, Quốc hội (QH) đã thông qua Nghị quyết 43 về chính sách tài khóa và tiền tệ nhằm hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) sau đại dịch COVID-19 cùng với các nghị quyết của QH về một số dự án quan trọng quốc gia. Sau hơn 2 năm triển khai, QH đã tiến hành giám sát chuyên đề để đánh giá kết quả thực hiện và hiệu quả của các chính sách này.

KINH TẾ NHANH CHÓNG PHỤC HỒI TĂNG TRƯỞNG

Tại Kỳ họp thứ 5, QH khóa XV đã ban hành Nghị quyết 90 ngày 8-6-2023 về Chương trình giám sát của QH năm 2024 và Nghị quyết 94 ngày 22-6-2023 về việc thành lập Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết 43 ngày 11-1-2022 của QH về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển KT-XH và các nghị quyết của QH về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023”.

Đại biểu Nguyễn Minh Sơn, ĐBQH tỉnh phát biểu ý kiến về tình hình phát triển KT-XH tại phiên thảo luận tổ, kỳ họp thứ 7 của QH.

Qua kết quả giám sát chuyên đề của QH cho thấy, hầu hết chính sách, biện pháp được ban hành tại Nghị quyết 43 là kịp thời, hợp lòng dân, đáp ứng yêu cầu trước tình hình cấp bách, được Nhân dân đồng thuận và tích cực hưởng ứng. Cụ thể, qua 2 năm thực hiện, nhiều mục tiêu, chỉ tiêu đặt ra trong Nghị quyết 43 cơ bản hoàn thành.

Tăng trưởng GDP năm 2022 đạt 8,12%, là mức tăng trưởng cao nhất trong giai đoạn 2011 - 2022; năm 2023 đạt 5,05% là mức khá cao trong điều kiện thế giới và trong nước đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức mới. Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; điều hành linh hoạt, phối hợp chặt chẽ, hài hòa giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ; việc huy động, phân bổ và điều hòa sử dụng vốn đầu tư công giúp đưa nguồn lực vào nền kinh tế hợp lý; lạm phát được kiềm chế, lãi suất, tỷ giá được điều hành phù hợp, ổn định; bội chi ngân sách, nợ công trong phạm vi QH cho phép và thấp hơn so với mức dự kiến.

Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông Vận tải để giải quyết, tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện, đặc biệt trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, cát đắp nền cho các dự án.

Tiến độ chuẩn bị triển khai các dự án tuy chưa đáp ứng được yêu cầu của Chính phủ nhưng đã được rút ngắn đáng kể so với thực tế triển khai các dự án trước đây.

Đến nay, các dự án thành phần phân cấp cho địa phương làm cơ quan chủ quản đã triển khai cơ bản đáp ứng tiến độ yêu cầu và được bố trí đủ vốn ngân sách địa phương theo cam kết. Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan liên quan nỗ lực để hoàn thành, đưa vào khai thác 635 km thuộc Dự án đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, nâng tổng số chiều dài đường cao tốc cả nước lên 2.001 km và phát huy hiệu quả đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo đảm quốc phòng - an ninh, giảm ùn tắc, tai nạn giao thông, tiết kiệm thời gian di chuyển, chi phí xã hội, đáp ứng được sự mong muốn của người dân và doanh nghiệp.

Cùng với các chính sách tài khóa kích cầu tiêu dùng của Nghị quyết 43, các dự án quan trọng quốc gia đã thúc đẩy mạnh mẽ tổng cầu đầu tư của nền kinh tế, tạo động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, phát triển KT-XH, tạo tiền đề quan trọng để tiếp tục phấn đấu hoàn thành thắng lợi các chỉ tiêu KT-XH Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đặt ra cho giai đoạn 2021 - 2025.

TẬP TRUNG ĐẨY NHANH TIẾN ĐỘ GIẢI NGÂN CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ

Để nâng cao hiệu quả trong thực hiện Nghị quyết 43 của QH và các Nghị quyết của QH về một số dự án quan trọng quốc gia, Đoàn giám sát kiến nghị tập trung thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp sau: Chính phủ quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương rà soát, giải quyết các kiến nghị, khó khăn, vướng mắc liên quan đến thực hiện các dự án đầu tư nêu tại Báo cáo giám sát; đẩy mạnh tiến độ giải ngân các dự án đầu tư sử dụng vốn Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH, phấn đấu đến ngày 31-12-2024 hoàn thành giải ngân vốn của Chương trình đã được phân bổ theo tiến độ yêu cầu tại Nghị quyết 110 của QH để đưa các dự án đi vào sử dụng, phát huy hiệu quả đầu tư vốn.

Trường hợp không thể hoàn thành việc giải ngân theo kế hoạch, đề nghị làm rõ trách nhiệm của các cơ quan có liên quan, chủ đầu tư, cơ quan chủ quản dự án; đồng thời, đề xuất, báo cáo QH tại Kỳ họp thứ 8, QH khóa XV xem xét, quyết định việc cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân sang năm 2025, không để dự án dở dang, kém hiệu quả.

Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của Chương trình để đầu tư, xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp, hiện đại hóa hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng, trung tâm kiểm soát bệnh tật, để phát huy hiệu quả nguồn vốn đầu tư, nâng cao năng lực khám chữa bệnh, y tế cơ sở, y tế dự phòng và hiệu quả công tác chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân.

Đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo: Đối với các dự án dự kiến phải điều chỉnh chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật; nghiên cứu việc đầu tư hoàn chỉnh nút giao Tân Vạn, cầu Bình Gởi thuộc Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 3 - TP. Hồ Chí Minh; sớm báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét việc đầu tư đường cất hạ cánh số 2, san lấp toàn bộ mặt bằng (thuộc giai đoạn 2) của Dự án đầu tư xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành; nghiên cứu việc sử dụng khối lượng đất chưa sử dụng của giai đoạn 2 từ khu vực quy hoạch nhà ga T3 Cảng hàng không quốc tế Long Thành, để phục vụ nhu cầu đất đắp nền cho Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1; nghiên cứu để có cơ chế giao cho các cơ quan đầu mối của các dự án rà soát, điều hòa, cân đối và thống nhất điều chỉnh tăng hoặc giảm tổng mức đầu tư giữa các dự án thành phần của dự án đó, bảo đảm không vượt sơ bộ tổng mức đầu tư của toàn bộ dự án đã được QH quyết định; đồng thời cơ quan chủ quản của các dự án thành phần thực hiện nghiêm quyết định của cơ quan đầu mối.

Bên cạnh đó, các cơ quan chủ quản, chủ đầu tư khẩn trương, tập trung giải quyết các khó khăn, vướng mắc như: Phối hợp chặt chẽ với các địa phương để bảo đảm đủ nguồn cung vật liệu đáp ứng tiến độ thi công các dự án quan trọng quốc gia; đẩy nhanh các thủ tục liên quan, hỗ trợ các địa phương trong việc tổ chức thực hiện di dời các đường điện cao thế, cáp viễn thông, tránh ảnh hưởng đến tiến độ thi công các dự án; khẩn trương ban hành quy chuẩn, định mức sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường; các địa phương ban hành công bố giá vật liệu xây dựng kịp thời, phù hợp với thực tế thị trường.

Bộ Giao thông Vận tải và các bên liên quan: Phối hợp với các địa phương được giao làm cơ quan chủ quản, cơ quan có thẩm quyền khẩn trương triển khai đầu tư hoàn thiện các trạm dừng nghỉ, hệ thống giao thông thông minh (ITS) nhằm đáp ứng yêu cầu khai thác đồng bộ khi các dự án cao tốc đưa vào khai thác; triển khai ngay các biện pháp bổ sung trang thiết bị, tổ chức phân luồng để bảo đảm an toàn giao thông, nâng cao năng lực thông hành đoạn Cam Lộ - La Sơn; khẩn trương rà soát, hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông và phương án tổ chức giao thông để nâng cao an toàn khai thác trên các tuyến đường cao tốc đầu tư theo quy mô phân kỳ 2 làn xe và 4 làn xe; xây dựng kế hoạch nâng cấp mở rộng các dự án đã và đang đầu tư theo quy mô phân kỳ (2 làn xe, 4 làn xe) bảo đảm phù hợp với nhu cầu vận tải theo từng thời kỳ và tầm nhìn dài hạn; ban hành định mức về quản lý thu phí đường cao tốc.

Các địa phương tập trung đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, xây dựng các khu tái định cư, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp, triển khai đồng bộ, nhất quán, kịp thời, nhất là trong công tác tuyên truyền vận động Nhân dân. Tăng cường kiểm tra, rà soát và xử lý nghiêm các vi phạm, đặc biệt là việc xây dựng trái phép. Giải quyết thỏa đáng, kịp thời các trường hợp khiếu nại, tố cáo đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Quan tâm đến công tác giải quyết việc làm tạo sinh kế cho người dân trong diện phải thu hồi đất…

Tổ chức thực hiện: THU HOÀI