Xây dựng Đảng về đạo đức trong giai đoạn cách mạng hiện nay

 

Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII đã ban hành Kết luận số 21-KL/TW bổ sung các giải pháp cụ thể hơn về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về đạo đức trong giai đoạn mới. Ảnh: Tư liệu

 

Trải qua gần một thế kỷ lãnh đạo đất nước, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn coi xây dựng Đảng về đạo đức là nhiệm vụ trọng tâm, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi đất nước đang có nhiều cơ hội phát triển mạnh mẽ.

 

Hướng tới Đại hội XIV của Đảng, việc hoàn thiện hệ thống chuẩn mực đạo đức cách mạng qua Quy định 144-QĐ/TW và đẩy mạnh công tác chỉnh đốn Đảng trở thành yêu cầu cấp thiết. Đặc biệt, trong bối cảnh đã hoàn thành “cuộc cách mạng” tinh gọn bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, xã và chuẩn bị Đại hội Đảng các cấp, việc rèn luyện đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ không chỉ là nhiệm vụ thường xuyên, mà còn trở thành tiêu chí quan trọng trong công tác nhân sự, bổ nhiệm cán bộ, góp phần khẳng định “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”.

 

Trong dòng chảy lịch sử gần một thế kỷ, Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định một chân lý: Đạo đức không chỉ là phẩm chất cá nhân, mà còn là linh hồn của tổ chức, là nguồn sức mạnh vô tận giúp Đảng vượt qua mọi thử thách.

 

Hôm nay, khi đất nước bước vào kỷ nguyên mới với muôn vàn cơ hội và thách thức, công tác xây dựng Đảng về đạo đức lại trở nên bức thiết hơn bao giờ hết. Làm thế nào để mỗi cán bộ, đảng viên không chỉ là những người có tài năng, mà còn là những tấm gương sáng về đạo đức? Làm sao để Đảng thực sự trở thành “ngọn hải đăng” dẫn dắt dân tộc vững bước trên con đường phát triển? Những câu hỏi ấy đòi hỏi chúng ta phải có cái nhìn toàn diện, sâu sắc về bản chất, nội dung và phương thức xây dựng Đảng về đạo đức trong điều kiện mới.

 

 

Vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức có nguồn gốc sâu xa từ lý luận Mác - Lênin về xây dựng Đảng cách mạng kiểu mới. V.I.Lênin từng khẳng định: “Chỉ Đảng nào được một lý luận tiền phong hướng dẫn thì mới có khả năng làm tròn vai trò chiến sĩ tiền phong”. Đặc biệt, Lênin yêu cầu xây dựng Đảng phải trở thành đại diện cho “trí tuệ, danh dự và lương tâm của thời đại”. Quan điểm này khẳng định đạo đức của Đảng Cộng sản là đạo đức kiểu mới - đạo đức cách mạng, được hình thành qua thực tiễn đấu tranh xây dựng chế độ mới công bằng, tốt đẹp.

 

Xây dựng chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh về đạo đức tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

Kế thừa và phát triển sáng tạo học thuyết Mác - Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Đạo đức là cái gốc của người cách mạng”. Sinh thời, một trong những điều Người luôn trăn trở là xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, để Đảng xứng đáng là đạo đức, là văn minh. Người nhấn mạnh: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn.

 

Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được Nhân dân”. Đặc biệt, Người đã phát triển quan điểm của Lênin khi khẳng định Đảng “là đạo đức, là văn minh”, “trở thành hình thức tổ chức cao nhất của quần chúng lao động, hiện thân của trí tuệ, danh dự và lương tâm của dân tộc”.

 

Thực tiễn công tác xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam qua các thời kỳ cho thấy, xây dựng Đảng về đạo đức là một phương diện cơ bản, rất quan trọng để Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với sự tin cậy của Nhân dân.

 

Trong tiến trình đó, lần đầu tiên tại Đại hội XII, Đảng ta đã chính thức đưa nội dung đạo đức lên ngang hàng với các trụ cột truyền thống của công tác xây dựng Đảng. Tại Đại hội XIII, Đảng tiếp tục yêu cầu nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các giá trị đạo đức cách mạng theo tinh thần “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”. Đặc biệt, Bộ Chính trị đã ban hành nhiều quy định, chỉ thị; về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới…, đánh dấu bước phát triển quan trọng về lý luận trong xây dựng Đảng về đạo đức.

 

 

Trên nền tảng lý luận vững chắc của Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, công tác xây dựng Đảng về đạo đức trong giai đoạn hiện nay được triển khai toàn diện, tạo nền tảng cho “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.

 

Bước đột phá quan trọng nhất là việc hoàn thiện hệ thống chuẩn mực đạo đức cách mạng. Ngày 9-5-2024, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 144-QĐ/TW về “Chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên giai đoạn mới” với các điều cốt lõi, súc tích, ngắn gọn nhưng chứa đựng nhiều nội hàm sâu xa về chuẩn mực đạo đức cách mạng của mỗi cán bộ, đảng viên, cụ thể:

 

(1) Yêu nước, tôn trọng Nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc;

 

(2) Bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập;

 

(3) Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư;

 

(4) Đoàn kết, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm;

 

(5) Gương mẫu, khiêm tốn, tu dưỡng rèn luyện, học tập suốt đời.

 

Điều 6 quy định về tổ chức thực hiện, giao Ban Tuyên giáo Trung ương (nay là Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương) chủ trì, phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ban Nội chính Trung ương và các cơ quan liên quan tham mưu Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức quán triệt Quy định. Đây vừa là căn cứ để cán bộ, đảng viên “tự soi, tự sửa”, vừa là cơ sở đánh giá trong công tác nhân sự quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ.

 

Song song với đó, việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” được gắn kết chặt chẽ với Quy định 144, tạo sự đồng bộ trong công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng. Tinh thần “chức vụ càng cao càng phải gương mẫu” được quán triệt sâu rộng, nhiều mô hình điển hình về đạo đức công vụ, tinh thần phục vụ Nhân dân đã xuất hiện, tạo sức lan tỏa tích cực.

 

Ngoài ra, công tác kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm được tăng cường mạnh mẽ. Xây dựng cơ chế giám sát đa chiều từ tổ chức Đảng, Mặt trận Tổ quốc, báo chí đến Nhân dân, đồng thời biểu dương kịp thời các điển hình tiêu biểu, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực.

 

Tuy nhiên, tình trạng suy thoái về đạo đức, lối sống vẫn diễn ra ở một bộ phận cán bộ, đảng viên. Năm 2024, hơn 700 tổ chức Đảng và 24.000 đảng viên vi phạm bị kỷ luật. Trong đó, lần đầu tiên Bộ Chính trị kỷ luật nguyên lãnh đạo mang chức danh chủ chốt của Đảng, Nhà nước. Điều này “khẳng định rõ sự nghiêm minh, quyết tâm cao trong phòng chống tham nhũng, tiêu cực”. Những con số này cho thấy quyết tâm nghiêm minh của Đảng, đồng thời cảnh báo về tính bức thiết của công tác xây dựng Đảng về đạo đức.

 

Những thách thức này đòi hỏi toàn Đảng phải kiên quyết, kiên trì trong công cuộc chỉnh đốn, nhất là trên phương diện đạo đức - gốc rễ làm nên uy tín và sức chiến đấu của Đảng. Mỗi cán bộ, đảng viên phải thực sự thấm nhuần sâu sắc và thực hành các chuẩn mực đạo đức một cách tự giác, thường xuyên như “cơm ăn, nước uống hằng ngày”, để vượt qua được mọi thách thức, cám dỗ, đẩy lùi mọi nguy cơ suy thoái. Trên nền tảng tư tưởng vững chắc và kết quả thực tiễn đạt được, xây dựng Đảng về đạo đức càng trở thành nhiệm vụ chiến lược, góp phần xây dựng Đảng cho “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.

 

 

Chuẩn bị Đại hội Đảng bộ các cấp hướng đến Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng - ngày hội lớn của Đảng, là dấu mốc đánh dấu kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, đòi hỏi toàn Đảng phải tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng một cách toàn diện, trong đó xây dựng Đảng về đạo đức là nhiệm vụ xuyên suốt, cấp bách và lâu dài. Để công tác này thực sự hiệu quả, cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm sau:

 

Thứ nhất, tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện hiệu quả tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng. Đặc biệt là quan điểm “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” và phương châm “nói đi đôi với làm”.

 

Trong bối cảnh mới, cần làm rõ ý nghĩa thời đại của tư tưởng Hồ Chí Minh, kết nối chặt chẽ với thực tiễn công tác cán bộ và hoạt động của tổ chức Đảng. Mỗi cán bộ, đảng viên phải thực sự coi việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh không chỉ là yêu cầu chung mà là nhu cầu nội tâm, thói quen hành động hằng ngày. Đồng thời, các cấp ủy cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, tạo môi trường thuận lợi để mọi người dân tiếp cận và thực hành những giá trị đạo đức tốt đẹp.

 

Thứ hai, thực hiện nghiêm túc Quy định số 144-QĐ/TW của Bộ Chính trị như một “kim chỉ nam” trong rèn luyện và đánh giá cán bộ, đảng viên. Cần chú trọng quán triệt và thực hiện tinh thần đổi mới, sáng tạo và đột phá “dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đương đầu với những khó khăn thử thách vì lợi ích chung”. Đây không chỉ là khẩu hiệu mà phải trở thành tiêu chí cụ thể trong đánh giá, bổ nhiệm, sử dụng cán bộ. Các tổ chức Đảng cần xây dựng quy trình, tiêu chí đánh giá phù hợp, đảm bảo tính khách quan, công bằng, tránh hình thức, qua loa. Đồng thời, tạo điều kiện để cán bộ, đảng viên phát huy tính chủ động, sáng tạo trong công việc, không ngại khó khăn vì lợi ích chung.

 

Thứ ba, đề cao ý thức tu dưỡng rèn luyện, tự soi, tự sửa, đề cao trách nhiệm nêu gương. Phương châm hành động “trên làm gương mẫu mực, dưới tích cực làm theo” cần được thể hiện rõ nét trong mọi hoạt động của cán bộ, đảng viên. Việc tu dưỡng rèn luyện phải thường xuyên, liên tục, không có điểm dừng. Mỗi cán bộ, đảng viên cần thường xuyên đối chiếu, kiểm điểm bản thân với các chuẩn mực đạo đức, nhận diện kịp thời những biểu hiện suy thoái để kịp thời điều chỉnh. Đặc biệt, cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp phải thực sự gương mẫu trong mọi việc, từ công việc đến sinh hoạt, từ quan hệ công tác đến đời sống gia đình, tạo sức lan tỏa tích cực trong toàn xã hội.

 

Thứ tư, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các biểu hiện vi phạm đạo đức, lối sống. Xây dựng cơ chế giám sát đa chiều từ tổ chức Đảng, Mặt trận Tổ quốc, báo chí đến chính người dân, tạo sự giám sát toàn diện, hiệu quả.

 

Đồng thời, khuyến khích phản ánh tích cực, biểu dương kịp thời các điển hình tiêu biểu về đạo đức trong cán bộ, đảng viên, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực. Công tác kiểm tra cần được thực hiện thường xuyên, nghiêm túc, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”. Việc xử lý vi phạm phải kịp thời, đúng quy định, đảm bảo tính răn đe, giáo dục, góp phần tạo môi trường trong sạch, lành mạnh trong Đảng.

 

Thực hiện tốt những nhiệm vụ trên sẽ góp phần quan trọng vào thời điểm Đảng ta đang thực hiện mọi công tác chuẩn bị cho Đại hội Đảng các cấp tiến đến Đại hội XIV của Đảng, tạo nền tảng vững chắc để Đảng ta dẫn dắt đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình, phát triển mạnh mẽ và bền vững.

 

Như vậy, xây dựng Đảng về đạo đức trong giai đoạn hiện nay không chỉ là nhiệm vụ thường xuyên, mà còn là yêu cầu bức thiết mang tính chiến lược. Trên nền tảng lý luận vững chắc của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, việc ban hành Quy định 144-QĐ/TW với các chuẩn mực đạo đức cách mạng đã tạo bước đột phá quan trọng trong công cuộc xây dựng đội ngũ cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên”.

 

Hướng tới Đại hội XIV và “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, với quyết tâm chính trị cao và những hành động thiết thực, Đảng ta nhất định sẽ tiếp tục khẳng định vai trò cầm quyền, dẫn dắt dân tộc vững bước trên con đường thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển, xây dựng đất nước.