Cảnh báo TNGT tại nông thôn và giải pháp ngăn chặn

Theo thống kê của Ủy ban An toàn giao thông (ATGT) Quốc gia, tình hình tai nạn giao thông (TNGT) đường bộ trên địa bàn khu vực nông thôn đang có xu hướng gia tăng.

Thực trạng mất ATGT ở các tuyến đường GTNT

Trong những năm gần đây, đặc biệt là giai đoạn 2010 - 2015, phần lớn các tuyến đường liên xóm, liên ấp, đường liên xã đã được bê tông hóa, láng nhựa nhằm tạo điều kiện cho việc đi lại của người dân thuận lợi.

Tuy nhiên, do ý thức tự giác chấp hành pháp luật về trật tự ATGT đường bộ (TTATGTĐB) của một bộ phận không nhỏ người điều khiển phương tiện giao thông chưa cao nên các trường hợp vi phạm trật tự ATGT vẫn còn xảy ra, dẫn đến số vụ TNGT ở các đường giao thông nông thôn (GTNT) đang có chiều hướng gia tăng.

Công an xã tham gia đảm bảo trật tự ATGT ở đường GTNT.

Theo số liệu thống kê của ngành Giao thông, số vụ TNGT xảy ra trên các tuyến đường GTNT ngày càng gia tăng và diễn biến rất phức tạp; tỷ lệ TNGT trên đường liên xã, liên huyện, tỉnh lộ chiếm hơn 29% và đường làng, thôn, xóm, ấp chiếm trên 19%.

Theo thống kê của các cơ quan chức năng, trên địa bàn tỉnh, tính từ ngày 16-11-2014 đến 15-11-2015, ở các tuyến đường GTNT đã xảy ra 14 vụ, làm chết 8 người, bị thương 11 người. Địa bàn xảy ra là: Huyện Châu Thành (2 vụ, bị thương 11 người); huyện Gò Công Tây (7 vụ, chết 4 người); huyện Tân Phước (1 vụ, chết 1 người); huyện Cái Bè (2 vụ, chết 2 người); huyện Cai Lậy (1 vụ, bị thương 1 người); TP. Mỹ Tho (1 vụ, chết 1 người), ước tính thiệt hại tài sản hàng trăm triệu đồng.

Kết quả phân tích cho thấy, có nhiều nguyên nhân khiến tỷ lệ TNGT gia tăng ở các tuyến đường GTNT. Trước hết là hiện nay nhiều địa phương đã xây dựng được hệ thống giao thông liên hoàn, kết nối với đường huyện, đường tỉnh, Quốc lộ.

Nhiều tuyến đường liên xã, liên ấp được cải tạo, nâng cấp, mở rộng láng nhựa, hoặc trải bê tông, tạo điều kiện cho người dân đi lại thuận tiện, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tuy nhiên, hầu hết các tuyến đường tại nông thôn được hình thành, xây dựng, phát triển xuất phát từ thực tế của tình trạng đường GTNT thường dựa trên các tuyến đường tự phát do nhân dân tự khai hoang từ trước để đi, vì vậy về mặt kỹ thuật không đảm bảo (có quá nhiều cua, quẹo, ngã rẽ; cầu, cống… không đảm bảo về kỹ thuật trong giao thông); thiếu hệ thống biển báo, cảnh báo nguy hiểm, hệ thống cọc tiêu, rào chắn để hướng dẫn cho người tham gia giao thông biết hoặc lắp đặt rất hạn chế, ảnh hưởng rất lớn đến khả năng tham gia giao thông của người dân; mặt khác còn tồn tại tình trạng họp chợ, đậu xe, biển quảng cáo... lấn chiếm, vi phạm hành lang an toàn giao thông còn diễn ra phổ biến.

Bên cạnh đó, phần lớn xe máy đang lưu thông ở nông thôn không đảm bảo an toàn, xe máy cũ từ các đô thị lớn dồn về, xe tự chế còn phổ biến.

Người điều khiển phương tiện không có giấy phép lái xe, kỹ năng điều khiển phương tiện và khả năng xử lý tình huống của người dân khu vực nông thôn không cao; đặc biệt là thời gian gần đây 1 bộ phận không nhỏ thanh, thiếu niên nông thôn “đem việc” tụ tập thành nhóm nhiều xe điều khiển mô tô, xe gắn máy phóng nhanh, lạng lách, đánh võng trở thành “1 thú chơi, tiêu khiển…”, vì vậy hầu hết các vụ TNGT ở vùng nông thôn rơi vào lứa tuổi thanh niên với các nguyên nhân do người điều khiển phương tiện không đội mũ bảo hiểm, chạy quá tốc độ, sử dụng rượu bia khi tham gia giao thông. Do vậy, khi TNGT xảy ra, hậu quả để lại rất nặng nề.

Nhận thấy nguy cơ mất ATGT tại các tuyến đường GTNT, thời gian qua, lực lượng Cảnh sát giao thông, công an các địa phương đã tích cực thực hiện công tác tuyên truyền để nâng cao ý thức của người dân và tiến hành đồng bộ việc phối, kết hợp tuần tra kiểm soát, xử lý các vi phạm về TTATGTĐB tại các khu vực này.

Thời gian qua, thực hiện Thông tư 47/2011/TT-BCA ngày 2-7-2011 quy định chi tiết thi hành một số điều của Nghị định 27/2010/NĐ-CP ngày 24-3-2010 quy định việc huy động các lực lượng cảnh sát khác và công an xã phối hợp với Cảnh sát giao thông đường bộ tham gia tuần tra, kiểm soát trật tự ATGT đường bộ trong trường hợp cần thiết.

Công an các địa phương đã huy động, phối hợp lực lượng công an xã tiến hành tuần tra kiểm soát trên các tuyến đường liên ấp, liên xã và xử lý các hành vi vi phạm như: Mô tô chở quá số người, chở hàng hóa cồng kềnh, không có gương chiếu hậu, phóng nhanh; chưa đủ tuổi lái xe; lấn chiếm đường, mở đường ngang trái phép...

Thực tế cho thấy, khi lực lượng phối hợp tiến hành xử lý nghiêm, quyết liệt các hành vi vi phạm thì tình hình chấp hành pháp luật về giao thông tương đối tốt. Sau đó, do việc địa bàn rộng, lực lượng mỏng không đảm bảo nên kiểm tra, xử lý vi phạm ở nhiều địa bàn không thường xuyên nên vi phạm lại gia tăng.

Nguyên nhân, điều kiện của tình trạng trên một phần do lực lượng còn mỏng, mặt khác người dân không hiểu luật, không nghiêm túc tự giác chấp hành luật và còn rất chủ quan với TNGT, nên TNGT ở khu vực này vẫn thường xuyên xảy ra, có những vụ đặc biệt nghiêm trọng.

Giải pháp nào cho vấn đề ATGT ở khu vực nông thôn?

Nhằm ngăn chặn, giảm thiểu TNGT ở khu vực nông thôn, trong thời gian tới cần tiến hành đồng thời nhiều giải pháp, nhưng trước hết phải thực hiện các giải pháp cơ bản, đó là tập trung tuyên truyền, vận động người dân khu vực nông thôn tự giác chấp hành pháp luật về trật tự ATGT, thực hiện các biện pháp phòng tránh tai nạn như đội mũ bảo hiểm khi đi mô tô, xe máy; tuân thủ tốc độ quy định, giảm tốc độ quan sát an toàn khi đi từ đường phụ ra đường chính; đã uống rượu bia thì không lái xe...

Ngoài hệ thống truyền thanh, ở các thôn xóm cần áp dụng các biện pháp tuyên truyền trực quan như phát tờ rơi, panô, áp phích ở các khu vực đông người qua lại như nhà văn hóa, trường học...

Phát huy vai trò các tổ chức đoàn thể như: Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân; các mô hình hiện có... trong việc vận động hội viên, đoàn viên nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật về ATGT (chú ý có biện pháp quản lý được số thanh, thiếu niên thường tụ tập đua kéo xe tại địa phương; những người thường xuyên vi phạm pháp luật về TTATGTĐB…), coi đây là 1 tiêu chí để bình xét, đánh giá, xếp loại thi đua các đoàn thể hàng năm.

Xây dựng mô hình điểm xóm, ấp không có người vi phạm ATGT để nhân rộng cũng là giải pháp cần thiết, trong đó quy định cụ thể: Không đổ vật liệu xây dựng, trồng cây, xây hàng quán lấn chiếm hành lang ATGT.

Những hộ dân có các phương tiện như máy phóng lúa, xe vận chuyển các loại cần ký cam kết không vi phạm luật ATGT; hàng năm nên tổ chức các hội thi tìm hiểu Luật Giao thông ở khu dân cư, tạo điều kiện cho mọi người dân đều hiểu biết pháp luật.

Ban ATGT các huyện, thành, thị cần khảo sát và sớm lắp đặt biển báo, thiết bị đảm bảo ATGT nông thôn, làm gờ giảm tốc từ đường phụ ra đường chính; đồng thời vận động người dân phát quang cây xanh…, chỉnh sửa tường rào để tránh ảnh hưởng tầm nhìn tại các điểm giao cắt trên đường liên xã, liên thôn.

Các địa phương cũng cần huy động các lực lượng tham gia đảm bảo trật tự ATGT khu vực nông thôn, nòng cốt là lực lượng công an huyện, công an xã cần tập trung nhiều cao điểm huy động lực lượng tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm ở các tuyến đường thường xảy ra TNGT.

Không chỉ tuyên truyền, nhắc nhở mà phải xử lý vi phạm để nâng cao ý thức tham gia giao thông của người dân; phát huy vai trò các tổ tự quản ATGT, giải tỏa các chướng ngại, đảm bảo hành lang an toàn các tuyến đường thuộc đường nông thôn. Tăng cường công tác quản lý để có kế hoạch về bảo vệ hành lang ATGT, thường xuyên bảo dưỡng, xóa “điểm đen”, đảm bảo an toàn cho người tham gia giao thông.

Tăng cường lắp đặt các biển báo trên các tuyến đường, đặc biệt là khu vực dân cư. Kiên quyết đình chỉ hoặc cấm lưu hành các loại phương tiện như ôtô, xe máy đã hết hạn sử dụng hoặc không đảm bảo chất lượng để giảm nguy cơ TNGT. 

Thượng tá NGUYỄN ANH THOA

(Phó Trưởng Phòng Cảnh sát Giao thông đường bộ - đường sắt)