Làm sao phát hiện bệnh tăng huyết áp?

Đây là câu hỏi được nhiều người đặt ra. Bác sĩ CKII Lê Thúy Phượng cho biết: Đặc điểm của huyết áp là có sự biến thiên khá lớn trong ngày và giữa các ngày. Do đó, chẩn đoán tăng huyết áp (THA) phải dựa vào nhiều lần đo tại các thời điểm khác nhau. Tất cả những người trưởng thành bình thường phải được đo huyết áp một cách thường quy ít nhất 5 năm/lần ở tuổi trẻ, sau 60 tuổi cho đến 80 tuổi đo huyết áp mỗi năm 1 lần. Người có mức huyết áp bình thường cao nên kiểm tra huyết áp mỗi 6 tháng/lần để phát hiện kịp thời bệnh THA.

Rèn luyện thể lực để tăng cường sức khỏe, cải thiện tình trạng tăng huyết áp.

Ngoài ra, bạn phải kiểm tra huyết áp ngay khi bạn có một trong các dấu hiệu sau: Nhức đầu (thường là sau gáy), xây xẩm, hồi hộp, mờ mắt, bất lực (nam giới), dễ mệt, dễ toát mồ hôi, yếu nửa người hay yếu một chi, đau ngực, khó thở, đi tiểu nhiều, tăng cân, dễ xúc động…

Huyết áp có thể được đo bởi các bác sĩ hoặc y tá tại phòng khám (huyết áp phòng khám), bởi thân nhân tại nhà, hoặc sử dụng bằng máy đo tự động 24 giờ (Holter huyết áp).

* PV: Xin bác sĩ hướng dẫn về cách đo huyết áp?

* BS. CKII LÊ THÚY PHƯỢNG: Tại phòng khám, thường đo huyết áp bằng huyết áp kế thủy ngân, đồng hồ… Bệnh nhân ngồi vài phút trong một căn phòng yên tĩnh trước khi bắt đầu đo huyết áp. Cởi bỏ áo bó sát người, nâng cánh tay ngang vị trí của tim, bàn tay để ngửa và thả lỏng. Đo ít nhất 2 lần cách nhau 1 - 2 phút. Lưu ý, nên dùng bao cuốn tay chuẩn, phù hợp với bệnh nhân. Vị trí bao cuốn cánh tay nằm ngang vị trí của tim, bất kể bệnh nhân ở tư thế nào. Nên đo huyết áp ở cả hai cánh tay trong lần thăm khám đầu tiên để phát hiện bệnh mạch máu ngoại biên. Nên đo thêm huyết áp ở tư thế đứng sau khi bệnh nhân đứng được từ 1 - 5 phút ở các đối tượng cao tuổi, người bị tiểu đường…

* PV: Có thể đo huyết áp tại nhà không, thưa bác sĩ?

* BS. CKII LÊ THÚY PHƯỢNG: Mọi người đều có thể tự theo dõi huyết áp của mình tại nhà. Việc đo huyết áp tại nhà rất có giá trị trong việc theo dõi huyết áp. Phương pháp này cho biết chỉ số huyết áp vào các ngày khác nhau và trong hoàn cảnh thực tế sinh hoạt hằng ngày của bệnh nhân. Tuy nhiên, nên tránh đo huyết áp quá nhiều lần làm bệnh nhân lo âu.

Tại nhà, bạn có thể nhờ người thân đo huyết áp giúp. Phương pháp đo huyết áp: Bơm nhanh túi hơi vượt trên trị số tâm thu 20 mm Hg (được nhận biết bằng sự mất mạch quay) và xả túi hơi chậm (3 mm
Hg/giây). Chỉ số huyết áp tâm thu khi xuất hiện tiếng mạch đập đầu tiên và chỉ số huyết áp tâm trương khi mất hẳn tiếng mạch đập.

Khi đến bác sĩ, bạn cần cung cấp cho bác sĩ một số thông tin cần thiết về tình hình huyết áp của bạn. Cụ thể như, thời gian và mức độ THA trước đây; các bệnh liên quan đến huyết áp mà bạn đã mắc: Bệnh thận, bệnh thần kinh, nội tiết…; các thuốc mà bạn đang dùng có thể làm huyết áp tăng: Viên thuốc tránh thai, cam thảo, thuốc chống ngạt mũi, thuốc kháng viêm, cocain…; tiền sử gia đình có người ruột thịt bị THA, bệnh tim mạch; tiền sử cá nhân và gia đình bị rối loạn lipid máu, tiểu đường; thói quen hút thuốc lá.

* PV: Phải làm gì khi bị tăng huyết áp?

* BS. CKII LÊ THÚY PHƯỢNG: Trước hết, đây là một bệnh mãn tính, không điều trị dứt được, mà cần xác định chung sống tốt nhất với bệnh bằng việc theo dõi thường xuyên chỉ số huyết áp (hằng ngày) và uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ; điều chỉnh lối sống thật sự lành mạnh, như giữ cân nặng phù hợp, ăn uống hợp lý kết hợp với hoạt động thể lực thường xuyên. Hạn chế rượu, thuốc lá và những căng thẳng tâm lý bất lợi, vì đây là những tác nhân có thể khiến cho bệnh THA nặng thêm.

* PV: Xin cảm ơn bác sĩ!

MAI HÀ (thực hiện)