Thuốc lá điện tử: Phát minh giúp cai nghiện hay kẻ giết người mới?

Nghiên cứu về tác động của thuốc lá điện tử đặc biệt là những ảnh hưởng lâu dài đối với sức khỏe vẫn còn gây nhiều tranh cãi.

Thuốc lá điện tử còn được gọi là e-cigarette, hệ thống phân phối nicotine điện tử, thuốc lá vaporizer và bút vape. Chúng được phát minh như một phương pháp để cai nghiện hay hạn chế việc hút thuốc lá.

Hầu hết thuốc lá điện tử đều có một ống ngậm, hoặc hộp mực, một bộ làm nóng, pin sạc và mạch điện.

Một điếu thuốc lá điện tử hoạt động bằng pin và thả ra liều nicotine bốc hơi để người dùng hít vào. Nó đem đến cảm giác tương tự như khi hít phải khói thuốc lá nhưng không độc hại bằng thuốc lá.

Hầu hết thuốc lá điện tử đều có một ống ngậm, hoặc hộp mực, một bộ làm nóng, pin sạc và mạch điện. Khi người dùng hút sẽ có một cảm biến kích hoạt bộ làm nóng làm bay hơi dung dịch lỏng, hương vị được giữ trong ống ngậm. Sau đó, người dùng sẽ "vape" (hút bằng miệng) hoặc hít vào dung dịch khí. Hàm lượng nicotine sẽ thay đổi từ 0 đến cực cao hoặc 24 đến 36 mg/ml khí thở.

“Tôi không thể dừng lại”

"Vaping" bây giờ là hình thức phổ biến nhất trong việc sử dụng thuốc lá của thanh thiếu niên Mỹ. Số lượng thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử tăng 900% từ năm 2011 đến năm 2015.

Một học sinh tại trường trung học Cape Elizabeth ở Maine bị bắt gặp đang “vaping” trong trường ba lần. Khi ngồi trong văn phòng phó hiệu trưởng, nam sinh này nói: “Tôi không thể dừng lại”.

Nhà trường đã và đang đấu tranh để kiểm soát một “vụ nổ vaping” giữa các học sinh trung học khắp đất nước. Họ lo sợ rằng các thiết bị này sẽ tạo ra một thế hệ người nghiện nicotine mới.

Liz Blackwell, một y tá trường học ở Boulder (Colorado), đưa ra bộ sưu tập các cây bút vape đã bị tịch thu từ các sinh viên trong một bài thuyết trình tại trường trung học Nevin Platt.

Các thiết bị vape được thiết kế ngày càng tinh vi, hiện đại và khó phát hiện ra. Chúng cũng có vị như trái cây hoặc bạc hà, tạo ra ít tiếng kêu, làm cho một số sinh viên có thể sử dụng ngay cả trong lớp. Họ có thể gắn chúng vào cổ áo sơ mi hoặc dây đeo áo ngực và dựa vào đâu đó hút một hơi mà không ai biết.

Năm 2016, hơn 2 triệu học sinh trung học cơ sở và phổ thông Mỹ đã thử dùng thuốc lá điện tử.

Nghiện thuốc lá điện tử nguy hiểm thế nào?

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể giúp một số người cai thuốc lá. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) kết luận rằng thuốc lá điện tử có thể mang lại lợi ích cho người lớn hút thuốc lá miễn là họ sử dụng chúng thay thế thuốc lá thông thường.

Tuy nhiên, không hẳn là thuốc lá điện tử sẽ an toàn đối với người sử dụng. Một nghiên cứu được công bố hồi tháng 7 chỉ ra rằng hơn 90% người hút thuốc lá vẫn không thể bỏ được thói quen sau một năm sử dụng thuốc lá điện tử. Trong đó, 54% vẫn hút thuốc lá và vape, 37% tiếp tục hút thuốc lá nhưng từ bỏ hẳn vape.

Thuốc lá điện tử không nhả ra khói độc như thuốc lá thông thường. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc chúng là sự lựa chọn lành mạnh để thay thế thuốc lá thông thường.

Khi bạn hút một điếu thuốc lá điện tử, nghĩa là bạn đang đưa một lượng nicotine (được hấp thu vào máu qua phổi) vào cơ thể bạn. Ngoài việc là một loại thuốc gây nghiện cao, nicotine cũng rất độc hại khi sử dụng với nồng độ cao. Chất này từng được sử dụng như một loại thuốc trừ sâu để diệt bọ chét. Thậm chí, một số trường hợp đã tử vong khi chất lỏng nicotine trong thuốc lá điện tử hấp thu qua da.

Nicotine ảnh hưởng đến não và hệ thần kinh, làm tăng huyết áp và nhịp tim. Lượng nicotine càng lớn thì huyết áp và nhịp tim càng cao. Điều này có thể gây loạn nhịp tim. Trong một số trường hợp hiếm gặp, đặc biệt là khi dùng liều lượng lớn nicotine, loạn nhịp tim có thể gây suy tim và tử vong.

Sau khi tác dụng ban đầu của thuốc lá điện tử bị “lờn”, cơ thể bắt đầu khao khát nicotine. Bạn có thể cảm thấy chán nản, mệt mỏi và cáu kỉnh (được gọi là rút nicotine). Theo thời gian, việc sử dụng nicotine có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm bệnh tim, đông máu và loét dạ dày.

Từ năm 2018, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) yêu cầu các nhà sản xuất cảnh báo đối với các sản phẩm thuốc lá điện tử có chứa nicotine. CDC cũng cảnh báo về việc sử dụng thuốc lá điện tử của những người trẻ tuổi, phụ nữ mang thai hoặc người lớn không sử dụng thuốc lá.

Nguy cơ gây thương tích của thuốc lá điện tử

Ngoài việc không thể từ bỏ thuốc lá và chuyển sang nghiện nghiện vape, cũng như gây nên các bệnh tương tự như thuốc lá thông thường, các loại thuốc lá điện tử cũng mang đến nguy cơ cháy nổ ảnh hưởng đến tính mạng người sử dụng.

Vào năm 2016, một cậu bé 14 tuổi đã bị mù khi một chiếc thuốc lá điện tử phát nổ tại một ki-ốt trung tâm ở Brooklyn. Chấn thương xảy ra sau khi một nhân viên kết nối bình hút với pin tại cửa hàng. Cậu bé, Leor Domatov, nói rằng cậu không còn có thể nhìn thấy gì "Tôi cảm giác nó cắt qua giác mạc của tôi”.

Một chàng trai 17 tuổi ở New York đã bị thương khi thuốc lá điện tử phát nổ trong tay khi cậu đang cầm và hút. Mẹ bệnh nhân nói: "Con trai tôi bay qua cánh cửa, tôi thực sự nghĩ nó đã bị tai nạn xe hơi bởi có quá nhiều máu".

Năm 2015, một người đàn ông 33 tuổi đến từ Surrey (Anh) nói rằng anh đã bỏ hút thuốc lá và chuyển sang “vaping” để kéo dài cuộc sống của mình. Nhưng thay thế "lành mạnh" này đem lại cho anh ta nhiều hại hơn là lợi ích. Khi anh ta đang hút thuốc, hệ thống đã bắt dung dịch nicotine nóng xuống cổ họng và khiến phổi thủng lỗ.

Bên cạnh đó, các chất lỏng dùng để đốt thuốc lá điện tử có mùi thơm thu hút trẻ con. Theo nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu và Chính sách Thương tích tại Bệnh viện Nhi đồng Toàn quốc ở Ohio, tình trạng trẻ em nhập viện vì nuốt chất lỏng nicotine trong thuốc lá điện tử ngày càng tăng tại phương Tây. Từ năm 2012-2015, các cuộc gọi phản ánh việc trẻ em nuốt hoặc hít thuốc lá điện tử đã tăng từ 14 lên 223 trong ba năm ngắn ngủi.

(Theo Zing.vn)