Tại sao 4 loại siro trị ho của Ấn Độ gây chết người?

(ABO) Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vừa phát đi cảnh báo về 4 loại siro trị ho, cảm lạnh sản xuất tại Ấn độ có thể liên quan đến vụ 66 trẻ em ở Gambia tử vong do tổn thương thận cấp. Tại Việt Nam, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế cho biết 4 sản phẩm này là Promethazine Oral Solution, siro ho trẻ em Kofexmalin, siro ho trẻ em Makoff và siro cảm lạnh Magrip N chưa được cấp số đăng ký lưu hành ở nước ta.

WHO nghi ngờ những cái chết có liên quan đến việc sử dụng siro có thể đã bị nhiễm Diethylene Glycol hoặc Ethylene Glycol, một chất độc hại liên quan đến một số trường hợp ngộ độc hàng loạt.

Về chuyên môn, Diethylene Glycol và Ethylene glycol chứa trong thuốc ho trẻ em sẽ tạo nên vị ngọt, không mùi giúp trẻ dễ uống, nhưng lại gây ngộ độc nguy hiểm. Khi vào cơ thể, cơ thể sẽ phân giải Diethylene Glycol và Ethylene glycol thành axit oxalic và axit glycolic. Hai chất này sẽ phản ứng với phân tử chứa calci trong máu, tạo ra các tinh thể canxi oxalat. Sự kết hợp giữa sự nhiễm toan trong máu do chất axit oxalic và axit glycolic với tinh thể canxi, sẽ làm kết tủa canxi oxalate trong hệ thống thận, chủ yếu ở ống lượn gần của thận, có thể dẫn đến hoại tử cục bộ của biểu mô ống thận, gây rối loạn chức năng thận và mất cân bằng điện giải. Tắc nghẽn ống thận bởi các tinh thể là một cơ chế chính gây tổn thương thận và suy thận cấp dẫn đến tử vong nếu không điều trị kịp thời.

Ngoài tổn thương ở thận, các chất Diethylene Glycol và Ethylene glycol cũng còn gây tổn thương cho gan, phổi và não. Ngộ độc sẽ gây ra sự rối loạn hoạt động hóa học ở cơ thể, trong đó bao gồm nhiễm toan chuyển hóa, tăng lượng axit trong máu và mô. Những rối loạn này có thể đủ mức nghiêm trọng để khiến cho con người bị sốc sâu, suy nội tạng và cuối cùng là bị tử vong. Theo đó, chỉ cần tới 120 mililit (khoảng 4 ounce chất lỏng) thì Diethylene và Ethylene glycol có thể giết một người đàn ông khỏe mạnh.

Để phòng tránh những nguy hiểm khó lường khi dùng thuốc, mọi người cần được tư vấn của cán bộ y tế trước khi cho bé uống bất cứ loại thuốc gì, không nên tự ý cho bé dùng thuốc theo sự mách bảo của người khác hoặc đọc các thông tin chưa được kiểm chứng trên mạng Internet.

BS NGUYỄN THÀNH ÚC