Làm gì để phòng và tránh những biến chứng của bệnh thuỷ đậu?

Mới đây, tại thành phố Hà Nội đã ghi nhận chùm ca bệnh thuỷ đậu trong một trường tiểu học với 10 trường hợp mắc. Theo các bác sĩ, bệnh thuỷ đậu lây lan rất nhanh và có những biến chứng nguy hiểm nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách.

Nhiều nốt phỏng nước xuất hiện trên mặt người bệnh. Ảnh minh họa: nhandan.vn

Bệnh thủy đậu dễ lây và có thể gây biến chứng

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), bệnh thủy đậu là bệnh cấp tính do nhiễm virus Varicella Zoter,  có khả năng sống được vài ngày trong vẩy thủy đậu khi bong ra và tồn tại trong không khí. Bệnh rất dễ lây lan, lây truyền từ người sang người khác qua đường hô hấp, tiếp xúc trực tiếp, qua dịch tiết mũi họng, dịch từ nốt phỏng thủy đậu. Thời tiết nồm ẩm là điều kiện thuận lợi để bệnh thủy đậu phát triển và lây lan.

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, bệnh thuỷ đậu xảy ra quanh năm và tăng cao hơn từ tháng 2 đến tháng 6 hằng năm. Bệnh có khả năng lây lan cao, lên đến 90% đối với người chưa từng mắc hoặc chưa từng tiêm vaccine.

Dấu hiệu nhận biết đặc trưng của bệnh thủy đậu là phát ban, nổi mụn nước nhỏ chứa đầy dịch, gây ngứa. Trong vài ngày, các mụn nước sẽ vỡ ra và rỉ nước, sau đó đóng vảy trước khi lành lại. Các triệu chứng thường xuất hiện từ 10 đến 21 ngày sau khi tiếp xúc với người nhiễm virus.

Bác sĩ Bạch Thị Chính cho biết thêm, bệnh thường gặp ở cả trẻ em và người lớn, đa số là lành tính, hồi phục trong khoảng 2 tuần. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc, theo dõi và điều trị đúng cách, một số trường hợp có thể dẫn đến các biến chứng như nhiễm trùng da, nhiễm trùng huyết, viêm phổi, tổn thương thần kinh, viêm gan, viêm cơ tim, viêm mạch máu, viêm khớp, viêm tinh hoàn…

Ngoài ra, dù khỏi bệnh nhưng virus Varicella Zoster vẫn trú lại trong tế bào thần kinh nhiều năm và gây bệnh Zona thần kinh sau này (hay còn gọi là giời leo). Khi phát bệnh Zona thần kinh, người bệnh vẫn có thể tiếp tục lây virus cho người khác gây ra bệnh thủy đậu.

Bên cạnh đó, các đối tượng có hệ miễn dịch yếu như phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người lớn tuổi, người có bệnh lý nền tim mạch, đái tháo đường, suy thận… có khả năng gặp biến chứng và tử vong cao hơn nếu mắc bệnh. Với phụ nữ mang thai ở tuần 12 – 20 mắc thuỷ đậu dễ dấn đến dị dạng thai, thai chết lưu. Nếu thai phụ mắc thủy đậu ở 3 tháng cuối, trẻ sinh ra có nguy cơ tử vong cao tới 30%, 15% có nguy cơ mắc bệnh Zona thần kinh trong 4 năm đầu đời.

Cách chăm sóc và phòng ngừa bệnh

Bác sĩ Bạch Thị Chính khuyến cáo, khi phát hiện mắc bệnh thuỷ đậu, người mắc cần cách ly trong không gian thoáng đãng, hạn chế đến nơi đông người và tránh tiếp xúc với những người khác trong gia đình cho đến khi khỏi bệnh hoàn toàn. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần có chế độ sinh hoạt, ngủ nghỉ hợp lý, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết để nâng cao sức đề kháng, mau chóng phục hồi sức khỏe.

“Các quan niệm như mắc bệnh cần kiêng gió, kiêng nước, nặn mụn mủ thủy đậu để mau lành, đắp bằng các loại lá, tự mua thuốc mà không có hướng dẫn của bác sĩ… có thể dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng da và các biến chứng nghiêm trọng khác”, bác sĩ Bạch Thị Chính lưu ý.

Theo đó, nguyên tắc quan trọng để điều trị thủy đậu là vệ sinh cá nhân sạch sẽ, nên tắm bằng nước ấm và các dung dịch vệ sinh dịu nhẹ. Điều này giúp giảm thiểu các cơn ngứa ngáy, khó chịu, tránh nhiễm trùng nặng và hạn chế mụn nước lây lan từ vùng da này sang vùng da khác, để lại sẹo xấu.

Đồ dùng cá nhân như quần áo, khăn mặt, chăn ga, gối, nệm, tã lót (của trẻ em)… cần được khử khuẩn sạch sẽ. Sau khi giặt sạch bằng xà phòng, những đồ dùng này cần được khử khuẩn qua nước sôi hoặc ngâm trực tiếp vào dung dịch Cloramin B pha loãng với nước. Tuyệt đối không được giặt chung quần áo của người mắc bệnh với những người khỏe mạnh. Môi trường cách ly cần được đảm bảo sạch sẽ, thông thoáng, có ánh nắng để hỗ trợ tiêu diệt virus hiệu quả hơn. Ngoài ra, người mắc bệnh cũng lưu ý mặc quần áo rộng rãi, thấm hút mồ hôi để các mụn mủ luôn được khô ráo, cắt móng tay, chân để tránh làm vỡ nốt thủy đậu khi vô tình cào, gãi.

Để phòng bệnh thủy đậu, bác sĩ Bạch Thị Chính cho biết, vaccine thủy đậu là biện pháp phòng bệnh chủ động, tránh lây nhiễm và biến chứng do bệnh. Vaccine phòng thủy đậu hiện tiêm được cho trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn chưa mắc bệnh. Lịch tiêm vaccine thủy đậu gồm 2 mũi, khoảng cách tiêm tùy thuộc vào loại vacicne và độ tuổi. Người đã tiêm vaccine nếu mắc bệnh thường nhẹ và ít gặp các biến chứng nguy hiểm; vaccine vẫn có khả năng bảo vệ với người vừa tiếp xúc với người bệnh thủy đậu.

“Vaccine thủy đậu không được chỉ định tiêm trong thai kỳ. Để phòng bệnh khi mang thai và cung cấp miễn dịch bảo vệ trẻ, phụ nữ chuẩn bị mang thai cần chủ động tiêm ngừa trước thai kỳ và ngừa thai ít nhất 3 tháng trước khi có thai”, bác sĩ Bạch Thị Chính nhấn mạnh.

Ngoài ra, người dân cần tuân thủ các phương pháp vệ sinh cá nhân hằng ngày như thường xuyên rửa tay với xà phòng trước khi về nhà, sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc với các bề mặt nghi ngờ chứa mầm bệnh; sử dụng các đồ dùng sinh hoạt vệ sinh riêng; làm sạch và khử trùng môi trường sống và các bề mặt thường xuyên có nhiều người tiếp xúc; kiểm soát tốt bệnh lý nền nếu có như hen suyễn, tiểu đường, bệnh tim…

(Theo https://baotintuc.vn/giai-ma-muon-mat/lam-gi-de-phong-va-tranh-nhung-bien-chung-cua-benh-thuy-dau-20240312193418025.htm)