Phong trào lên từ "Hát hay không bằng hay hát"

Câu lạc bộ (CLB) Đờn ca tài tử (ĐCTT) được xem là nơi ươm mầm cho sự phát triển của phong trào ĐCTT ở địa bàn cơ sở. CLB ĐCTT hoạt động thường xuyên không chỉ góp phần làm cho phong trào văn nghệ quần chúng ở cơ sở, địa phương phát triển mạnh mẽ; mà còn khai thác hiệu quả công năng của các thiết chế văn hóa cơ sở, phục vụ có hiệu quả nhu cầu hưởng thụ và tham gia sáng tạo văn hóa - văn nghệ của nhân dân. CLB ĐCTT xã Bình Phục Nhứt, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang là một trong những CLB điển hình như thế!

Xuất phát từ việc mong muốn có một CLB với vai trò là xương sống của các hoạt động văn hóa để phát huy công năng của nhà văn hóa cơ sở, anh Nguyễn Tấn Tài, Chủ tịch UBND xã Bình Phục Nhứt (huyện Chợ Gạo) đã sáng lập CLB ĐCTT xã Bình Phục Nhứt vào năm 2005. Dù gặp không ít khó khăn, nhưng các thành viên CLB đã chung tay góp sức, nỗ lực vượt qua để duy trì hoạt động của CLB.

Chia sẻ với chúng tôi, anh Nguyễn Tấn Tài, nhớ lại: “Khi mới thành lập CLB ĐCTT xã Bình Phục Nhứt chỉ có khoảng 10 thành viên, kinh phí hoạt động 100% xã hội hóa, ban đầu thiếu thốn đủ thứ. Các nhà văn hóa hay trung tâm văn hóa - thể thao cấp cơ sở tuy được trang bị âm thanh, ánh sáng phục vụ các hoạt động tuyên truyền pháp luật, văn hóa - văn nghệ…, nhưng nếu muốn chơi ĐCTT thì phải có các nhạc cụ của bộ môn này: Đàn kìm, đàn sến, đàn bầu, đàn cò, guitar... Để có đủ nhạc cụ cho CLB hoạt động, tôi và các anh chị em trong CLB cùng đóng góp kinh phí và vận động các doanh nghiệp, nhà hảo tâm để mua đủ nhạc cụ, hay sửa chữa khi nhạc cụ hư hỏng, duy trì hoạt động của CLB đến hôm nay”.

Đã nhiều năm nay, cứ vào đêm 14 hoặc 15 âm lịch hằng tháng, CLB tổ chức sinh hoạt với chủ đề “Vầng trăng tri âm”, thông thường địa điểm tổ chức là nhà của một thành viên trong CLB và sẽ luân phiên các thành viên với nhau, đến nhà thành viên nào thì thành viên đó sẽ lo các khâu: Trang trí sân khấu, nấu một vài món ăn đơn giản; các thành viên khác trong CLB ai có gì thì mang đến, để sau khi giao lưu giải trí bằng lời ca tiếng hát giúp thư giãn sau những giờ lao động vất vả thì cùng ngồi lại tâm sự bên chum trà, mâm cơm, nồi cháo hay mâm rượu.

Anh Nguyễn Minh Sơn, Phó Chủ nhiệm CLB ĐCTT xã Bình Phục Nhứt, cho biết: CLB có hẳn 1 ban diễn tấu cơ bản với đầy đủ nhạc cụ của bộ môn ĐCTT: Kim Nguyên (đàn sến), Thanh Bình (đàn bầu), Trần Kha (đàn cò) hay Tấn Hưởng (đàn guitar)… Các thành viên trong CLB đều không câu nệ về kỹ thuật, vì đa phần không chuyên nên chơi rất phóng khoáng, anh em nào thích hát những bài bản tài tử, hoặc hát những bản tân cổ, trích đoạn cải lương… đều được anh em trong ban diễn tấu đáp ứng nhu cầu theo từng bài bản của người hát.

Bên cạnh đó, CLB còn thường xuyên giao lưu với các CLB ĐCTT của 7 ấp trên địa bàn xã Bình Phục Nhứt và giao lưu với các nghệ nhân, hội viên CLB ĐCTT của các CLB ĐCTT TP. Mỹ Tho, TX. Gò Công hay CLB ĐCTT của các tỉnh, thành lân cận: TP. Hồ Chí Minh, các tỉnh Long An, Bến Tre... Thật vậy, đờn ca một cách thoải mái, biểu diễn vô tư, hay - dở không thành vấn đề, ca rớt nhịp thì nhờ nhạc công đờn lại, “vô” lại… Chính vì CLB hoạt động với tinh thần “Người đi trước rước người đi sau”, những tài tử ca có kinh nghiệm hướng dẫn cách luyến láy, luyện hơi… cho những người còn yếu, góp phần “giữ lửa” phong trào trên tinh thần “Hát hay không bằng hay hát” mà ông bà xưa dạy, góp phần gìn giữ bộ môn nghệ thuật truyền thống ĐCTT, nên dù có khó khăn vẫn đồng lòng vượt qua, tạo sân chơi lành mạnh cho người yêu thích bộ môn nghệ thuật này cũng như giới mộ điệu.

Cũng theo anh Nguyễn Tấn Tài, hiện nay, dù đa phần anh em trong CLB ĐCTT của xã đã hiểu về 20 bài bản ĐCTT, nhưng  chưa có kiến thức bài bản, chưa hiểu hết ý nghĩa, tầm quan trọng của bộ môn nghệ thuật này, mà chỉ hát với niềm đam mê, hoặc do có năng khiếu bẩm sinh. Đây cũng là tình trạng chung của nhiều CLB ĐCTT trên địa bàn tỉnh. Để các CLB ĐCTT tồn tại và phát triển, cần hội tụ rất nhiều yếu tố, bên cạnh việc làm sao duy trì sinh hoạt đều đặn, giao lưu trao đổi kinh nghiệm với các đơn vị khác, thì cần sự quan tâm của chính quyền và ngành chức năng các cấp, nhất là hỗ trợ tập huấn, hoặc nói chuyện chuyên đề về bộ môn nghệ thuật ĐCTT và cấp kinh phí hoạt động…

GIA TUỆ