Có sự lúng túng khi làm phim đề tài lịch sử

Các ý kiến tại hội thảo "Phát triển sản xuất phim khai thác đề tài lịch sử và chuyển thể từ tác phẩm văn học" diễn ra ngày 9-11 (trong khuôn khổ Liên hoan Phim quốc tế Hà Nội 2024) đã chỉ ra nhiều thách thức và cơ hội trong việc phát triển điện ảnh lịch sử tại Việt Nam.

Hội thảo "Phát triển sản xuất phim khai thác đề tài lịch sử và chuyển thể từ tác phẩm văn học"

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ VH-TT-DL Tạ Quang Đông nhấn mạnh, điện ảnh Việt Nam, như nhiều quốc gia khác, đã tận dụng các tác phẩm văn học làm nguyên liệu phong phú cho những bộ phim chuyển thể. Theo ông, mỗi năm có 1/3 số phim điện ảnh là chuyển thể từ văn học, và đây là mảnh đất màu mỡ để điện ảnh khai thác. Tuy nhiên, điện ảnh Việt vẫn thiếu các tác phẩm về đề tài lịch sử. Điều khiến nhiều khán giả, đặc biệt là giới trẻ, tìm đến phim lịch sử của nước ngoài thay vì phim Việt.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, tác giả của nhiều truyện ngắn được chuyển thể thành phim, chia sẻ, dòng phim về lịch sử và chuyển thể rất đáng trân trọng, nhưng việc chuyển thể hoặc làm phim lịch sử còn gặp nhiều thách thức. Các nhà làm phim Việt Nam đôi khi bị bó buộc quá nhiều vào nội dung gốc hoặc lịch sử, dẫn đến sự thiếu sáng tạo. Để có tác phẩm hay, các nhà làm phim cần sáng tạo trên cơ sở tôn trọng sự thật lịch sử, đồng thời tin tưởng vào con đường sáng tạo của mình.

Đạo diễn Charlie Nguyễn cũng cùng quan điểm khi cho rằng, phim lịch sử là dòng phim có giá trị cho sự phát triển nền điện ảnh, kết nối thời đại trước với ngày nay. Ai trong ngành điện ảnh cũng ôm ấp dự định làm phim về đề tài này, nhưng còn lo lắng, băn khoăn, bởi nhiều người đón nhận phim lịch sử như một phim tài liệu, không chấp nhận sự sáng tạo… "Có sự bối rối, lúng túng khi tiếp xúc với chủ đề này dù nhiều người ôm ấp dự án lịch sử vô cùng hấp dẫn. Các nhà làm phim có nỗi sợ mơ hồ. Đó cũng là tâm tư của tôi nhiều năm qua. Nhiều người đón nhận phim lịch sử như một phim tài liệu sẽ bó tay bó chân nhà làm phim. Nếu điện ảnh là lịch sử thì hoàn toàn không có cảm xúc, là câu chuyện khô khan" - đạo diễn Charlie Nguyễn chia sẻ thêm.

Nhà sản xuất Trinh Hoan chia sẻ, phim lịch sử rất tốn kém về chi phí, từ bối cảnh, trang phục đến đạo cụ, và không dễ thu hút như phim thương mại. Điều này khiến việc thuyết phục nhà đầu tư và khán giả gặp khó khăn. Trong khi đó, đạo diễn Võ Thanh Hòa bày tỏ mong muốn Nhà nước cần có cơ chế và chính sách ưu đãi để hỗ trợ các nhà làm phim lịch sử, như ưu đãi thuế, vay vốn, và tạo điều kiện về cơ sở hạ tầng.

PGS-TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, cho rằng, việc phát triển phim về đề tài lịch sử và chuyển thể từ tác phẩm văn học là vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của văn hóa và nghệ thuật Việt Nam. Theo ông, dòng phim này góp phần giáo dục, nâng cao lòng tự hào dân tộc, và Nhà nước cần đầu tư mạnh mẽ hơn để hỗ trợ các nhà làm phim, nhà sản xuất và khán giả.

Chia sẻ kinh nghiệm từ Trung Quốc, ông Tiền Trọng Viễn, Giám đốc sản xuất As One Production (Trung Quốc), cho rằng, làm phim lịch sử không chỉ tôn trọng sự kiện chính sử mà còn cần sáng tạo trong cách kể chuyện. Trung Quốc đã có nhiều chính sách hỗ trợ các dự án phim lịch sử và chuyển thể, từ tài chính đến địa điểm quay phim, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà làm phim.

Theo sggp.org.vn