El Nino trở lại, khẩn cấp ứng phó hạn hán

Với tình trạng thiếu hụt nguồn nước ở các hồ chứa lớn, đồng thời khả năng cao ảnh hưởng của hiện tượng El Nino vào nửa cuối năm 2023, Thủ tướng Chính phủ vừa yêu cầu các bộ trưởng và chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố chủ động chỉ đạo, triển khai quyết liệt các giải pháp cấp bách phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Khánh Hòa cảnh báo vùng hạn, thiếu nước tưới. Ảnh: KIM SƠ

Nguy cơ thiếu nước nghiêm trọng

Theo ông Châu Trần Vĩnh, Cục trưởng Quản lý Tài nguyên nước, Bộ Tài nguyên và Môi trường: Hiện nay, mực nước các hồ chứa lớn, quan trọng đều đang ở mức rất thấp, thiếu hụt so với quy định của quy trình vận hành liên hồ chứa trong thời kỳ mùa cạn trên các lưu vực sông.

Mực nước hồ chứa trung bình thấp hơn trong khoảng từ 0,4m đến 24m, tương ứng tổng lượng nước thiếu hụt trong khoảng từ 16 đến 389 triệu m3, cụ thể một số hồ chứa lớn như: hồ Bản Vẽ (thiếu hụt 389 triệu m3), Ngàn Trươi (thiếu hụt 222,7 triệu m3), A Vương (thiếu hụt 48,26 triệu m3), Buôn Tua Srah (thiếu hụt 111,3 triệu m3), Sông Tranh 2 (thiếu hụt 68,4 triệu m3)... "Cùng với nhận định xu thế khí tượng thủy văn, khả năng ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, dòng chảy có thể thiếu hụt từ 20-40% trên các sông ở khu vực Bắc Trung Bộ và Trung Trung Bộ trong các tháng cuối mùa cạn năm 2023, 20-50% trên các sông ở khu vực Nam Trung Bộ, 15-25% trên các sông khu vực Tây Nguyên so trung bình nhiều năm", ông Châu Trần Vĩnh cho biết.

Đơn cử tại TP Đà Nẵng: Cửa thu nước cho Nhà máy nước Cầu Đỏ, nơi cung cấp khoảng 80% nước sạch cho thành phố hơn 1,1 triệu dân, thời gian gần đây độ mặn xấp xỉ 1.000 mg/lít, việc thu nước gặp nhiều khó khăn. Dự báo, mùa khô năm nay thành phố đối mặt nguy cơ thiếu nước, do việc bơm nước từ trạm phòng mặn An Trạch về pha loãng không hiệu quả, khi chính nguồn nước ở đây bị nhiễm mặn.

Tương tự tại Quảng Nam, mới bước vào mùa khô hạn, song hạ lưu sông Thu Bồn đã bị mặn xâm nhập. Trạm bơm 19/5 của Hợp tác xã Nông nghiệp xã Duy Phước, huyện Duy Xuyên, lấy nước từ sông Câu Lâu, cách biển Cửa Đại khoảng 10km, vốn cấp nước cho 377ha lúa, song hiện bị nhiễm mặn 14,7 phần nghìn. Giám đốc hợp tác xã Lê Trung Nam cho biết, theo kế hoạch, ngày 25/5 người dân bắt đầu sản xuất vụ hè thu, song bà con đang đối diện nguy cơ vụ hè-thu không thể xuống giống bởi độ mặn hiện nay đã vượt 18 lần so mức cho phép.

Chủ động và quyết liệt ứng phó

Cùng đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần chỉ đạo việc tính toán, lập kế hoạch lấy nước cụ thể phục vụ sản xuất vụ hè-thu năm 2023; chủ trì, thống nhất với các cơ quan liên quan về thời gian cụ thể và phương án điều tiết nước cho hạ du theo hướng linh hoạt về thời gian lấy nước và mực nước hạ du sông, bảo đảm phù hợp khả năng lấy nước hiệu quả của công trình thủy lợi; hướng dẫn các địa phương khu vực hạ lưu thống nhất mùa vụ, thời gian lấy nước phù hợp thời gian xả nước gia tăng của các hồ chứa theo kế hoạch, không để kéo dài thời gian lấy nước. Các địa phương cần chỉ đạo lập kế hoạch sử dụng nước phù hợp trong điều kiện thiếu hụt nguồn nước.

Trước dự báo mùa hè "khốc liệt", các chuyên gia lưu ý: Vùng đô thị sẽ chịu thêm tác động của hiện tượng đảo nhiệt. Do đó, người dân sống ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh hạn chế ra đường trong giờ cao điểm nắng nóng. Ngoài ra, El Nino nhìn chung dẫn tới hụt mưa, nhưng không loại trừ hiện tượng mưa lớn cực đoan trong thời gian ngắn, người dân khu vực miền núi cần đề phòng nguy cơ ngập lụt hay sạt lở đất bất thường.

(Theo nhandan.vn)