Đổi mới công tác quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm cán bộ của tỉnh

TS. LÊ HỒNG QUANG
Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy

Trải qua 85 năm xây dựng, trưởng thành, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn khắc ghi lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”; Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Khóa VIII về Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước khẳng định: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và của chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng”.

Cán bộ và công tác cán bộ càng có ý nghĩa quan trọng hơn khi đất nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.

Vì vậy, để sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta đi đến thắng lợi đòi hỏi phải huy động được sức mạnh, trí tuệ của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, trong đó vấn đề có tính quyết định là phải xây dựng được đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực gánh vác nhiệm vụ được giao, có cơ cấu phù hợp yêu cầu của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc, có sự chuyển tiếp liên tục, vững vàng giữa các thế hệ cán bộ.

Muốn vậy, cần thực hiện đồng bộ, khoa học tất cả các khâu, đó là: Xây dựng tiêu chuẩn, tuyển chọn, đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, điều động, luân chuyển, bổ nhiệm, kiểm tra, giám sát, quản lý và thực hiện chính sách đối với cán bộ; trong đó, khâu quy hoạch, đào tạo và bổ nhiệm cán bộ có ý nghĩa hết sức quan trọng.

Quy hoạch, đào tạo là tiền đề, điều kiện; còn bổ nhiệm là cái đích của tất cả các khâu khác, thể hiện trực tiếp hiệu quả, chất lượng của công tác cán bộ và có ý nghĩa kiểm nghiệm các khâu khác trong công tác cán bộ.

Trong công tác quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm cán bộ luôn được các cấp ủy, tổ chức đảng nhận thức đầy đủ và đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đạt được một số kết quả tích cực, góp phần từng bước xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ, năng lực và uy tín, đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Trong thời gian qua, có 6.804 cán bộ được quy hoạch cấp ủy các cấp và 362 cán bộ lãnh đạo, quản lý các sở, ngành tỉnh. Đã đào tạo, bồi dưỡng ở tỉnh và Trung ương 11.013 lượt cán bộ...; thu hút 7 cán bộ về tỉnh công tác; cử 1.754 lượt cán bộ nghiên cứu, học tập ở nước ngoài. Điều động 124 cán bộ, bổ nhiệm 58 cán bộ, bổ nhiệm lại 76 cán bộ (diện Tỉnh ủy quản lý); chỉ định bổ sung 73 cấp ủy viên; luân chuyển 120 cán bộ (10 cán bộ diện Tỉnh ủy quản lý).

Bên cạnh những thành tựu đạt được, vẫn còn bộc lộ một số hạn chế nhất định, đó là: Một số ít cấp ủy nhận thức, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong công tác quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm cán bộ có lúc, có nơi chưa sâu, chưa phát huy được trách nhiệm của các tổ chức và người đứng đầu các tổ chức trong hệ thống chính trị địa phương.

Công tác quy hoạch cán bộ thiếu tính chiến lược; quy hoạch cơ cấu 3 độ tuổi chưa đảm bảo theo yêu cầu; tỷ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ còn thấp so với quy định; công tác đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ một số cơ quan, đơn vị chưa được quan tâm đúng mức; công tác đào đạo về lý luận chính trị, bồi dưỡng cập nhật kiến thức mới theo vị trí việc làm còn hạn chế; chế độ, chính sách đào tạo tuy có nâng lên nhưng chưa thật sự động viên, khuyến khích cán bộ đi học; việc đào tạo sau đại học tuy có tăng về số lượng nhưng chưa đồng bộ về cơ cấu ngành nghề.

Nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng chưa được cập nhật thường xuyên, chưa gắn kết giữa lý luận với thực tiễn. Chưa mạnh dạn bổ nhiệm những cán bộ trẻ đã qua rèn luyện, thử thách, đào tạo và có đủ điều kiện, tiêu chuẩn vào các chức vụ lãnh đạo, quản lý thích hợp, dẫn đến làm giảm động lực phấn đấu của cán bộ, làm cho đội ngũ cán bộ trong cơ quan, đơn vị thiếu tính ổn định, tính liên tục, tính kế thừa... Từ những hạn chế đó, đã làm ảnh hưởng đến chất lượng lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai, thực hiện nhiệm vụ chính trị của các cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh.

Để thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm cán bộ trong thời gian tới, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội X Đảng bộ tỉnh về xây dựng Đảng, các cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị cần thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp như sau:

Thứ nhất, từng cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị tiếp tục nghiên cứu, quán triệt quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chiến lược cán bộ từ nay đến năm 2020 theo Kết luận 37-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương Khóa X, Kết luận 24-KL/TW của Bộ Chính trị Khóa XI, Nghị quyết 03-NQ/TU của Tỉnh ủy Khóa IX, các hướng dẫn của Trung ương và địa phương về công tác cán bộ.

Trong tổ chức thực hiện phải giữ vững nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ, nguyên tắc tập trung dân chủ, đi đôi với phát huy trách nhiệm của các tổ chức và người đứng đầu các tổ chức trong hệ thống chính trị.

Quá trình thực hiện phải bảo đảm các nguyên tắc, quy chế, quy trình trong quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm cán bộ; xây dựng đội ngũ cán bộ đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu; đảm bảo sự chuyển tiếp liên tục, vững vàng và phát triển giữa các thế hệ cán bộ, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của tỉnh cả những năm trước mắt và lâu dài.

Thứ hai, trong công tác quy hoạch cán bộ phải xuất phát từ yêu cầu của sự nghiệp đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế; từ chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị theo từng giai đoạn để thực hiện công tác quy hoạch cán bộ. Có làm tốt công tác quy hoạch cán bộ mới từng bước nâng cao được chất lượng, số lượng, cơ cấu đội ngũ cán bộ, đảm bảo tính liên tục, kế thừa và phát triển; khắc phục tình trạng “hẫng hụt”, bị động, chấp vá cán bộ ở một số nơi như hiện nay.

Quy hoạch cán bộ phải theo phương châm “động” và “mở”, không khép kín trong từng cơ quan, đơn vị, ngành. Hàng năm tiến hành rà soát, đánh giá lại đội ngũ cán bộ để có điều chỉnh, bổ sung cán bộ trẻ, cán bộ nữ có năng lực, phẩm chất, có triển vọng phát triển vào quy hoạch.

Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Tiền Giang Khóa X, nhiệm kỳ 2015 - 2020 ra mắt tại Đại hội. Ảnh: Duy Sơn

Thứ ba, về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ: Trên cơ sở quy hoạch cán bộ đã được duyệt, đẩy mạnh việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, trong đó chú trọng việc chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, nhất là ở cơ sở, nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ đảm bảo vững vàng về chính trị, tinh thông về nghiệp vụ, có đủ năng lực quản lý, điều hành, thực thi công vụ, có kỹ năng hoạt động thực tiễn, đóng góp có hiệu quả vào hoạt động của các tổ chức trong hệ thống chính trị. Chống tư tưởng chạy theo bằng cấp, chống lãng phí trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ.

Thứ tư, về luân chuyển cán bộ, đào tạo cán bộ trong thực tiễn: Cần đẩy mạnh và thực hiện có hiệu quả công tác luân chuyển cán bộ, xem đây là giải pháp quan trọng, thật sự là yêu cầu, đòi hỏi khách quan của công tác cán bộ trong tình hình mới, góp phần đổi mới công tác cán bộ; tạo nguồn cán bộ kế cận, kế thừa được toàn diện, nhằm từng bước xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới.

Xác định nhiệm vụ chính trị, yêu cầu công tác cán bộ và năng lực, sở trường của cán bộ để xây dựng kế hoạch luân chuyển; tăng cường luân chuyển cán bộ nữ, cán bộ trẻ đến những nơi bị “hẫng hụt”, đảm bảo tỷ lệ cán bộ nữ, cán bộ trẻ tham gia cấp ủy các cấp, những ngành có đông nữ phải có cán bộ nữ tham gia ban lãnh đạo; thực hiện bố trí một số chức danh cán bộ không phải là người địa phương.

Thứ năm, đổi mới một số nội dung trong công tác bổ nhiệm cán bộ.

- Mở rộng quyền đề cử, ứng cử và giới thiệu nhiều phương án nhân sự để lựa chọn, ban hành quy định và xây dựng cơ chế trong việc tiến cử, giới thiệu cán bộ để bổ nhiệm. Trong cơ chế cần động viên, khen thưởng những tổ chức, cá nhân phát hiện, đề cử được những người tài thực sự cho các cơ quan của tỉnh.

Đồng thời, có quy định trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân: Nếu tiến cử, giới thiệu sai dẫn đến bổ nhiệm sai thì cơ quan tổ chức - cán bộ, hoặc người tiến cử phải chịu trách nhiệm đến mức nào? Nếu có cán bộ thực sự có đầy đủ đức, tài mà thủ trưởng, cấp ủy, cơ quan, tổ chức không chịu tiến cử, giới thiệu, không sử dụng thì phải chịu trách nhiệm như thế nào?… Có như vậy mới tăng cường được trách nhiệm của cá nhân và cơ quan có thẩm quyền trong công tác bổ nhiệm cán bộ.

- Vấn đề ứng viên trình bày chương trình, đề án trước khi xem xét bổ nhiệm nhằm khắc phục việc bố trí cán bộ trong nhiều trường hợp còn nặng về cơ cấu, lúng túng, bị động...; hẹp hòi, định kiến, không mạnh dạn bổ nhiệm cán bộ trẻ, cán bộ có phẩm chất, năng lực tốt. Việc cán bộ phải trình bày chương trình, đề án công tác trước khi bổ nhiệm đã đề cao tính dân chủ, tạo hiệu ứng tích cực; cán bộ thêm cơ hội thể hiện năng lực, tổ chức cũng nhờ đó chọn được đúng người.

Ngoài việc chuyển tải những ý tưởng có tính khả thi trong công việc thông qua nghiên cứu, trình bày và kiến nghị giải pháp thực hiện, khi bảo vệ đề án, ứng viên phải trả lời các câu hỏi chất vấn trực tiếp trước hội đồng thẩm định và đại biểu dự hội nghị. Đó là cơ hội bộc lộ năng lực, trình độ, mặt mạnh, yếu của ứng viên một cách rõ nét. Đây cũng được coi là khóa “đào tạo” ngắn hạn nhằm rèn luyện kỹ năng phân tích, tổng hợp vấn đề; kỹ năng thuyết trình, xử lý tình huống - một trong những yêu cầu quan trọng đối với cán bộ trên cương vị lãnh đạo, quản lý ở tầm cao hơn.

Để thực hiện việc ứng viên trình bày chương trình, đề án trước khi xem xét bổ nhiệm, cần có quy định cụ thể đơn vị nào, ngành nào, chức danh nào cán bộ phải trình bày chương trình, đề án và thực hiện ở lúc nào, ở đâu, trước những đối tượng nào; không nên quy định cho tất cả các chức danh cán bộ cần bổ nhiệm. 

- Tổ chức thi tuyển các chức danh lãnh đạo, quản lý nhằm từng bước đổi mới công tác bổ nhiệm cán bộ theo hướng dân chủ, công bằng, công khai, khách quan và nhằm đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức. Ban Thường vụ Tỉnh ủy sẽ lãnh đạo thực hiện tốt Đề án thí điểm đổi mới cách tuyển chọn lãnh đạo, quản lý cấp sở, cấp phòng theo Thông báo kết luận 202-TB/TW ngày 26-5-2015 của Bộ Chính trị.

Thứ sáu, chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới; quan tâm tuyển chọn cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo cơ quan, tổ chức là những người công tâm, trung thực, trong sáng, có kinh nghiệm làm công tác cán bộ, có tư duy mới và phong cách làm việc dân chủ, sâu sát, khoa học; kiên quyết đưa ra khỏi cơ quan, tổ chức những cán bộ có tư tưởng hẹp hòi, thành kiến, cá nhân và có những biểu hiện tiêu cực khác.

Tăng cường chăm lo đào tạo, bồi dưỡng để phát triển toàn diện về trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ làm công tác cán bộ, không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ quan tham mưu về công tác tổ chức - cán bộ của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội.

Thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu nêu trên, gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” và tiếp tục đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” sẽ là một trong những cơ sở quan trọng, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ X của Đảng bộ tỉnh về xây dựng Đảng.