Quốc hội thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2019

Quốc hội thảo luận KT-XH và ngân sách nhà nước. Ảnh VGP/Nhật Bắc

 

Thảo luận tại hội trường, các đại biểu Tống Thanh Bình (Lai Châu); Lưu Thành Công (Vĩnh Long); Lê Công Nhường (Bình Định); Vũ Tiến Lộc (Thái Bình); Nguyễn Như So (Bắc Ninh); Hoàng Văn Trà (Phú Yên); Nguyễn thanh Hiền (Nghệ An); Nguyễn Thanh Xuân (Cần Thơ); Bế Minh Đức (Cao Bằng); Dương Minh Ánh (Hà Nội); Tô Văn Tám (Kon Tum); Lê Thị Thu Hồng (Bắc Giang)… đánh giá cao những kết quả đã đạt được về kinh tế, xã hội trong năm 2019; đồng tình với những nhận định, giải pháp nêu trong báo cáo của Chính phủ.

Các đại biểu cho rằng, chúng ta đã đạt được những kết quả quan trọng, toàn diện, rất ấn tượng trong bối cảnh đất nước gặp nhiều khó khăn, thách thức. Những kết quả đã đạt được, tiếp tục khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta và là minh chứng rõ nét cho tinh thần đoàn kết, nỗ lực vượt khó, đổi mới, sáng tạo và ý chí quyết tâm phấn đấu vươn lên của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta.

Đồng thời, các đại biểu góp ý một số giải pháp về: Phát triển cơ sở hạ tầng giao thông; tư vấn cho người nông dân về thị trường nông sản; tháo gỡ rào cản để tập trung ruộng đất phát triển sản xuất nông nghiệp giá trị cao; xây dựng chương trình hành động tổng thể về ứng phó với các diễn biến tiêu cực của biến đổi khí hậu, phát triển bền vững vùng đồng bằng sông Cửu Long; phát triển kinh tế biển gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo; gỡ vướng trong triển khai Nghị định 67; đẩy mạnh cải cách, thúc đẩy sản xuất công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo gắn với đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, bảo đảm tăng trưởng bền vững; hỗ trợ hộ kinh doanh "lớn lên"; thúc đẩy phát triển doanh nghiệp tư nhân; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công; nâng cao chất lượng xây dựng, ban hành và thực thi các văn bản quy phạm pháp luật; tinh giản biên chế, sắp xếp lại bộ máy các cơ quan nhà nước; quản lý thông tin trên mạng xã hội; cải cách y tế, giáo dục; xây dựng đời sống văn hóa mới…

Dành tỷ trọng tăng lương cho người về hưu trước năm 1993

Đại biểu Bùi Sỹ Lợi (Thanh Hóa), đánh giá cao Chính phủ có quyết tâm thực hiện theo Nghị quyết của Quốc hội, đó là năm 2020 tiếp tục điều chỉnh lương cơ sở từ 1.490.000 đồng lên 1.600.000 đồng, tăng 7,33%.

Tuy nhiên, đại biểu cũng nêu vấn đề, trong nhiều năm chúng ta tăng tiền lương cho khu vực công, cho lực lượng vũ trang, người về hưu, nhưng đối với người về hưu khi điều chỉnh “vẫn còn vấn đề rất đáng lo nghĩ”. Trong tổng số 3 triệu người về hưu thì chỉ có hơn 200.000 người lương hưu từ 10 triệu trở lên.

Điều đáng quan tâm là tiền lương hưu cho người về hưu trước năm 1993, tức là nằm trong tổng số 22% ngân sách nhà nước đã chi trả, đối tượng này rất cần điều chỉnh.

Chỉ rõ thực tế này, đại biểu đề nghị Quốc hội khi điều chỉnh tăng lương 7,33% thì cần dành tỷ trọng tăng lương cho người về hưu trước năm 1993 từ 10 - 12%, (vẫn bảo đảm tỷ trọng tăng lương chung là 7,33%).

Tinh gọn bộ máy, giảm biên chế để cải cách tiền lương

Đối với vấn đề an sinh xã hội, theo lộ trình, chúng ta bắt đầu chuẩn bị cải cách tiền lương từ năm 2021. Đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục cải cách tổ chức bộ máy theo tinh thần Nghị quyết 18, Nghị quyết 19 về tự chủ tự chịu trách nhiệm và giảm biên chế. Muốn có nguồn, ngoài nguồn tiết kiệm, tăng thu ngân sách, thì nguồn hết sức quan trọng là phải giảm được biên chế…

Cùng với tăng lương cơ sở, cải cách chính sách tiền lương, đại biểu đề nghị, Chính phủ cần quan tâm đến nhà ở cho người nghèo, đối tượng thu nhập thấp. Theo số liệu điều tra dân số và nhà ở công bố tháng 4/2019, chúng ta vẫn còn 4800 hộ chưa có nhà ở cần được Chính phủ xử lý.

Chúng ta thương cả hiện tại và thương cả lâu dài đối với người lao động

Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ nên có tổng kết tình hình thực hiện Nghị quyết 93 của Quốc hội về bảo hiểm xã hội một lần. Vì theo đại biểu, từ năm 2014 - 2018, mỗi năm bình quân số lượng tham gia bảo hiểm xã hội là 1 triệu, nhưng số người hưởng bảo hiểm xã hội tăng 5 năm là 2,7 triệu người.

“Không hiểu rằng Nghị quyết 28 có đạt mục tiêu bao phủ bảo hiểm xã hội toàn dân hay không. Đề nghị tổng kết vấn đề này, để hạn chế hưởng chính sách bảo hiểm xã hội một lần”, đại biểu nói. Thực tế, trong 2,7 triệu người này, 93% mới đóng bảo hiểm xã hội được 10 năm rút ra khỏi bảo hiểm xã hội; trong 93% đó thì 50% đóng được dưới 1 năm đến dưới 3 năm.

Điều này chúng ta cũng giải thích cho người lao động để người lao động biết cái lợi hiện nay, thì đến khi về hưu, người về hưu mới có chính sách bảo đảm cuộc sống khi về già. Đây là vấn đề an sinh xã hội mà Đảng, Nhà nước chúng ta chăm lo cho người dân.

“Không phải nhìn thấy cái trước mắt người dân khó khăn mà chúng ta thương, chúng ta thương cả hiện tại và đề nghị Quốc hội thương cả lâu dài đối với người lao động”, đại biểu kiến nghị.

Đại biểu Bùi Sỹ Lợi cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục nâng mức hỗ trợ từ 30% - 25%  - 10% người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, để phấn đấu đạt nhanh tốc độ bảo hiểm xã hội toàn dân theo tinh thần Nghị quyết 28 của Thủ tướng Chính phủ. 

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp).

 

Văn hóa phải trở thành vốn kinh tế để phát triển bền vững

Theo đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp): Văn hóa được xác định là nền tảng tinh thần cho hoạt động kinh tế, là mục tiêu, động lực của phát triển KT-XH. Chỉ khi nào văn hóa trở thành vốn kinh tế và con người được coi là nhân tố quyết định cho sử dụng các nguồn lực khác và tạo dựng môi trường văn hóa cho hoạt động kinh tế thì lúc đó chúng ta mới có sự phát triển bền vững.

Nhấn mạnh quan điểm này, đại biểu cho rằng, chúng ta vui mừng trước các kết quả kinh tế, nhưng kinh tế không phải yếu tố duy nhất cải thiện chất lượng đời sống của người dân, thậm chí nếu tăng trưởng nóng về kinh tế mà không làm tốt an sinh xã hội thì đến lúc nào đó sẽ có hậu quả khôn lường về mặt xã hội. 

Chỉ ra một loạt thực trạng buồn về văn hóa, xã hội thời gian qua, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa đề nghị, Chính phủ cần quan tâm nhiều hơn đến chất lượng đời sống của người dân, bao gồm cả đời sống vật chất và tinh thần. Một số hiện tượng xã hội cần được nghiên cứu, phân tích để có biện pháp xử lý thỏa đáng.

Cụ thể, gia tăng nạn sử dụng bạo lực để giải quyết các quan hệ xã hội, gia đình có nguyên nhân từ đâu? Có phải dấu hiệu của bệnh trầm cảm, sự tổn thương, uất ức trong mỗi con người, mà nguyên nhân sâu xa từ việc các vấn đề xã hội chưa được kịp thời xử lý? Hay hiện tượng lệch lạc trong xu hướng thần tượng đã dẫn đến “chiến tranh trên mạng” có xuất phát từ sự lệch lạc về nhận thức? Đại biểu đề nghị các cơ quan chức năng cần quan tâm nghiên cứu từ góc nhìn văn hóa để có giải pháp kịp thời.

Cần đưa các hoạt động văn hóa về giá trị thực chất

Theo đại biểu, các hoạt động văn hóa chủ yếu là sự kiện, lễ kỷ niệm. Không phủ nhận sự công phu, ấn tượng của các sự kiện đó, nhưng cử tri băn khoăn về sự lãng phí của những cuộc kỷ niệm lớn với số lượng người tham dự lớn, những màn diễu hành hoàng tránh… Bên cạnh đó, nhiều công trình mang danh tâm linh ảnh hưởng đến di tích, quang cảnh, môi trường, an ninh - quốc phòng. Nhiều lễ hội bị lạm dụng và biến tướng. 

“Dường như chúng ta chưa có nền văn hóa phát triển bền vững”, đưa ra nhận định này, đại biểu cho rằng, muốn thực hiện được mục tiêu phát triển văn hóa bền vững cần đưa các hoạt động văn hóa về giá trị thực chất, khơi dậy ở người dân ý thức bảo vệ văn hóa, đạo đức truyền thống.

Ví dụ, trong xây dựng văn hóa trong nông thôn mới không phải xây dựng các thiết chế văn hóa để đạt tiêu chí nông thôn mới. Điều quan trọng là phải thông qua nông thôn mới khơi dậy văn hóa làng xã, với tình làng, nghĩa xóm, tối lửa tắt đèn có nhau, đặc biệt là phát huy tinh thần làm chủ của người dân trong xây dựng nếp sống văn hóa, gắn văn hóa với phát triển kinh tế. Theo đại biểu, “trong lĩnh vực văn hóa đôi khi không phải vấn đề ngân sách mà là cách làm”. 

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (An Giang).

 

Không để những kẻ "luồn lách" thu lợi trên sức khỏe người dân

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (An Giang) cho rằng, thời gian qua có rất nhiều vấn đề ô nhiễm môi trường đã xảy ra, tình hình ô nhiễm không khí, đặc biệt ở thành phố lớn đã lên mức báo động đỏ. Khí thải độc hại không phải chỉ ở phương tiện giao thông đường bộ mà có đến 75% từ các nguồn thải khác. 

Chính vì vậy, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu cho rằng, cần sự can thiệp chính sách, sự phối hợp của nhiều ban, ngành địa phương mới có khả năng khắc phục vấn đề này. Không thể cải tạo không khí bằng các biện pháp đơn lẻ, như che giấu kết quả quan trắc, hay xử phạt vi phạm mà cần sự vào cuộc thực sự của cơ quan chức năng.

Chúng ta có Quỹ bảo vệ môi trường nhưng hoạt động của Quỹ này vẫn là dấu hỏi lớn cho cử tri. “Liệu chúng ta có thể đưa tiêu chí rất cụ thể cải thiện chất lượng môi trường năm sau không xấu hơn năm trước”, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu nêu vấn đề.

Vừa qua, vấn đề nước sạch đã tạo ra hình ảnh rất đặc biệt ở thủ đô Hà Nội như thời bao cấp để người dân đi xếp hàng hứng nước. Theo đại biểu, “sự việc này lộ ra sự quản lý lỏng lẻo trong quản lý nguồn nước, tạo ra nhiều khe hở để những cho những kẻ luồn lách thu lợi trên sức khỏe người dân”. Do đó, cần rà soát lại các văn bản quy phạm pháp luật đã ký với công ty cấp nước cổ phần hóa để bảo đảm cấp nước sạch trên phạm vi cả nước, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu đề nghị.

Cũng theo đại biểu, các dự án xẻ núi, phá rừng cần được rà soát để tìm thấy bất cập, khuyết điểm, tránh khi bị nhân dân, báo chí phanh phui lại tìm ra cách che đậy không từ thủ đoạn nào dẫn đến tội ác. Đấy là chưa kể một bộ phận những người có trách nhiệm đã cho qua với suy nghĩ đơn giản “môi trường là cái gì rất chung chung, không chết ngay đâu mà sợ”.

Khẩn trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã

Về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã theo Nghị quyết 37/NQ-TW 2018 của Trung ương và Nghị quyết 653/2019/UBTVQH14 của Quốc hội, đại biểu Nguyễn Sơn (Hà Tĩnh) đề nghị, phải xem đây là nhiệm vụ quan trọng, khẩn trương của năm 2020.

Theo đó, cần có quyết tâm cao, nguồn lực lớn để tạo được sự thống nhất trong hệ thống chính trị và sự đồng thuận lớn trong nhân dân, sớm hoàn thành trước thềm đại hội đảng và bầu cử các cấp sắp tới.

Ở đây, “cần quan tâm tới chính sách và phương thức thực hiện thuận lợi cho các bộ, ngành”, đại biểu Nguyễn Sơn nêu rõ.

Tạo động lực phát triển mới cho nông nghiệp

Để chất lượng tăng trưởng được cải thiện tốt, đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết (An Giang) cho rằng, cần đẩy nhanh tiến trình chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế, trong đó tái cơ cấu ngành nông nghiệp có vai trò quan trọng. Thời gian qua với sự nỗ lực của ngành nông nghiệp đã đạt kết quả đáng ghi nhận, song chuyển dịch cơ cấu có kết quả chưa rõ nét. Ngành nông nghiệp nước ta chậm chuyển dịch so với xu thế chung của nông nghiệp thế giới hiện nay là sản xuất tập trung, chất lượng cao, tăng cường liên kết, gắn bó lợi ích trong các chủ thể. 

Về thị trường xuất khẩu nông sản, tuy thời gian qua kim ngạch xuất khẩu nông sản tăng, nhưng dư địa xuất khẩu nông sản Việt Nam có biểu hiện thu hẹp dần. Nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, trong đó có gạo có giá trị thấp, có nguy cơ mất thị trường xuất khẩu. Đặc biệt, sức ép cạnh tranh ngày càng lớn, xuất khẩu nhóm hàng nông, thủy sản gặp nhiều khó khăn và thị trường Trung Quốc vẫn là thị trường xuất khẩu chủ lực, còn phụ thuộc vào nhiều thị trường tiểu ngạch. Ngành có nhiều thế mạnh là thủy sản có nhiều bất lợi do khu vực châu Âu chưa gỡ “thẻ vàng”… 

Những hiện tượng này trong thời gian qua có nhiều cố gắng khắc phục, nhưng hiệu quả chưa cao, vì thế đại biểu đề nghị Chính phủ sớm có giải pháp tháo gỡ trong thời gian tới. Cụ thể là, cần có quy hoạch định hướng dựa trên dự báo thị trường để tránh người dân đổ xô trồng thanh long, dưa hấu và đang đổ xô trồng cam, xoài… dẫn tới nguy cơ phải “giải cứu”; tháo gỡ tình trạng khó tiếp cận đất đai của doanh nghiệp; có chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất nông nghiệp, xây dựng chuỗi giá trị thích ứng với thị trường, phù hợp với điều kiện, khả năng, trình độ của Việt Nam… 

Ngoài ra, sản xuất hàng hóa quy mô lớn không thể thực hiện nếu không có hệ thống giao thông, thủy lợi có khả năng kết nối, đáp ứng yêu cầu. Để tạo động lực phát triển mới cho nông nghiệp, đại biểu cho rằng việc xây dựng bộ tiêu chuẩn chất lượng là đặc biệt cần thiết, là công cụ làm căn cứ cho nhiều hoạt động như: Tổ chức tín dụng xác định vay vốn; doanh nghiệp và nông dân đầu tư theo thị trường…

Đại biểu Vũ Thị Nguyệt (Hưng Yên). Ảnh VGP/Nhật Bắc

 

Xử lý nghiêm đối tượng hành hung cán bộ y tế

Theo đại biểu Vũ Thị Nguyệt (Hưng Yên), hiện nay môi trường hành nghề của những người làm việc trong ngành y tế rất nhiều nguy cơ và thiếu an toàn.  

Đại biểu cho rằng, nguyên nhân bắt nguồn từ hai phía: Về phía người bệnh và người nhà người bệnh, với tâm lý lo lắng sốt ruột khi tới bệnh viện đã có những hành động nóng nảy, thái quá, đôi khi mất kiểm soát. Về phía cán bộ y tế, phải nhìn nhận lại rằng có một nguyên nhân bắt nguồn từ chính phương pháp làm việc, việc giao tiếp ứng xử với người bệnh của một số cán bộ y tế là chưa hợp lý.

Theo đại biểu, bệnh viện là môi trường rất đặc biệt, giải pháp đầu tiên là có thái độ và sự chia sẻ của cán bộ y tế, cần phải nâng cao tính chuyên nghiệp, không những phải giỏi về chuyên môn, có kiến thức xã hội, kiến thức tâm lý và hiểu được nỗi lo của người bệnh để có ứng xử cho phù hợp.

Đồng thời, cần có cơ chế xử lý nghiêm các hành vi hành hung cán bộ y tế, bởi đây là một nghề đặc thù, hành nghề y tế là một nghề cao quý.

Đặc biệt cần xây dựng một môi trường làm việc an toàn, thân thiện cùng hưởng ứng chương trình bảo vệ "blouse trắng" để những cán bộ y tế tận tâm, tận lực phục vụ người bệnh.

Đại biểu Dương Xuân Hòa (Lạng Sơn). Ảnh VGP/Nhật Bắc

Tăng cường năng lực toàn diện cho y tế cơ sở

Đại biểu Dương Xuân Hòa (Lạng Sơn) cho biết, ước tính cả nước hiện còn khoảng 35% số trạm y tế xã cần được đầu tư, chủ yếu là vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Nhiều xã chưa có trạm y tế phải đi mượn cơ sở hoặc xã có trạm nhưng bị xuống cấp hư hỏng nặng. Trang thiết bị phục vụ khám, chữa bệnh từ nhiều nguồn, nhiều thời điểm khác nhau nên thiếu tính đồng bộ.

Bên cạnh đó, chất lượng nguồn nhân lực còn hạn chế. Có xu hướng bác sĩ có trình độ năng lực chuyên môn chưa thực sự yên tâm làm việc tại tuyến y tế cơ sở mà muốn làm việc ở tuyến trên. Đội ngũ cộng tác viên y tế thôn, bản còn có mặt hạn chế về chất lượng, hiệu quả hoạt động chưa cao, người dân chưa thực sự tin tưởng với chất lượng khám, chữa bệnh ban đầu tại tuyến y tế cơ sở.

Đại biểu kiến nghị, để góp phần khắc phục cơ bản tình trạng quá tải bệnh viện tuyến trên, cần xem xét, đổi mới cơ chế tài chính cho tuyến y tế cơ sở , bảo đảm đầu tư cơ sở vật chất, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực. Đồng thời có chính sách thu hút, tăng cường năng lực toàn diện cho tuyến y tế cơ sở.

Bên cạnh đó, thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát và hướng dẫn việc chấp hành pháp luật về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, bảo đảm mọi người có quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, bình đẳng trong sử dụng các dịch vụ y tế và nghĩa vụ thực hiện các quy định về phòng, khám, chữa bệnh.

Trung tướng Trần Việt Khoa. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Cảnh giác, tỉnh táo, sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống

Phát biểu tham luận, Trung tướng Trần Việt Khoa, Giám đốc Học viện Quốc phòng (đại biểu Quốc hội Hà Nội) cho rằng: Năm 2019, tình hình an ninh chính trị thế giới có rất nhiều biến động, đặc biệt là các nước lớn đã điều chỉnh về chính sách và chiến lược quốc phòng quân sự, tăng chi ngân sách quốc phòng và tăng cường luyện tập, diễn tập thực binh ở quy mô vừa và quy mô lớn.

Tình hình khu vực Biển Đông có rất nhiều diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến an ninh an toàn biển có tuyến hàng hải quan trọng bậc nhất trên thế giới; đồng thời đe dọa đến an ninh khu vực và an ninh thế giới.

Trước tình hình này, Trung ương, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo các lực lượng hải quân, cảnh sát biển, biên phòng, kiểm ngư thường xuyên bám sát nắm chắc tình hình; tuyên truyền bằng nhiều thứ tiếng, khẳng định khu vực chủ quyền và quyền chủ quyền không thể chối cãi  của Việt Nam theo Công ước, Luật pháp quốc tế, Luật Biển năm 1982.

Theo Trung tướng Trần Việt Khoa: Dựng nước đi đôi với giữ nước là quy luật tồn tại của dân tộc ta,... Tình hình hiện nay với đặc điểm, những yếu tố tác động tới sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, đòi hỏi chúng ta có giải pháp phù hợp để đấu tranh trong việc giữ vững môi trường độc lập, phát triển đất nước.

“Việc bảo vệ độc lập chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân. Phải luôn phải cảnh giác, tỉnh táo và sẵn sàng các phương án cao nhất với các tình huống có thể xảy ra. Vì lợi ích quốc gia của dân tộc, vì độc lập chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ, chúng ta phải sẵn sàng bảo vệ và đẩy lùi các nguy cơ chiến tranh, giữ vững môi trường hòa bình ổn định để phát triển đất nước”, Trung tướng Trần Việt Khoa phát biểu.

Đại biểu Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ). Ảnh VGP/Nhật Bắc

Tăng trưởng nhanh nhưng Việt Nam vẫn chưa “hóa rồng, hóa hổ”

Đại biểu Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ), thời gian qua kinh tế đất nước phát triển nhanh, ổn định nhưng Việt Nam vẫn là quốc gia có thu nhập trung bình thấp, chưa “hóa rồng, hóa hổ”.

Cho rằng để tìm được căn nguyên của vấn đề này thì cần nhìn lại cả quá trình phát triển, đại biểu dẫn chứng: Cách đây hơn 30 năm, khi bắt đầu đổi mới, mở cửa, Việt Nam có GDP bình quân đầu người 100 USD thì thế giới bình quân là hơn 4.000 USD. Đến 2017, Việt Nam khoảng 2.385 USD thì thế giới khoảng 10.700USD; năm 2018 Việt Nam khoảng 2.590 thì thế giới khoảng 11.000.

Tăng trưởng của Việt Nam là nhanh, bình quân 7%/năm trong hơn 20 năm, giai đoạn này thấp hơn 7% nhưng vẫn là cao so với khu vực và thế giới. Tuy nhiên, xét về số tuyệt đối thì GDP của thế giới ngày một cách xa so với Việt Nam.

Cách đây 30 năm, GDP bình quân đầu người của thế giới hơn Việt Nam 3.900 USD, nhưng đến nay khoảng cách đã là hơn 8.000, gấp đôi, và khoảng cách vẫn tăng qua các năm (2017 khoảng cách là khoảng 8.300; 18 khoảng 8.400).

“Nói cách khác, Việt Nam đi được nhiều bước, có lúc tốc độ tăng trưởng cao vào tốp đầu của khu vực và thế giới, song đó là những bước ngắn, nên vẫn tụt hậu so với nhiều quốc gia khác trên thế giới dù bước chậm, nhưng lại đi được những bước dài hơn” – đại biểu ví von và cho rằng, nếu không khắc phục được những bất cập mà Chính phủ đã chỉ rõ trong báo cáo thì Việt Nam có nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình, do đó cần có mũi nhọn đột phá trọng tâm để thoát khỏi nguy cơ tụt hậu. 

Cần đột phá vào các vấn đề cốt lõi

Theo đại biểu, có ba vấn đề cốt lõi cần dành nguồn lực thực hiện bằng được để tăng trưởng theo chiều sâu gồm: Trình độ lao động; phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo.

Đại biểu phân tích: Chỉ có nâng cao trình độ lao động và đẩy mạnh ứng dụng khoa học mới có thể tăng trưởng theo chiều sâu. Nhưng để làm được cần đổi mới mạnh mẽ, gắn giáo dục, đào tạo với yêu cầu của thực tiễn, nhu cầu của doanh nghiệp; có giải pháp thúc đẩy ứng dụng khoa học, công nghệ. Chỉ có đổi mới sáng tạo mới tạo ra giá trị gia tăng đột phá và có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Muốn vậy phải có kênh, nguồn vốn, chính sách cho khởi nghiêp sáng tạo và phải chấp nhận rủi ro vì theo thống kê chỉ có khoảng 6% ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo thành công còn 94% là thất bại nhưng nếu thành công thì mang lại lợi ích và giá trị gia tăng rất lớn.

Theo đại biểu, ba vấn đề trên không mới, song nó đã được minh chứng ở nhiều quốc gia, quan trọng là triển khai thực hiện. Tụt hậu về kinh tế, nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình là do chúng ta chưa đột phá thành công các vấn đề cốt lõi của tăng trưởng theo chiều sâu và là căn nguyên dẫn đến chúng ta tăng trưởng nhanh nhưng chưa hóa rồng, hóa hổ…

Đại biểu Nguyễn Thanh Hiền (Nghệ An). Ảnh VGP/Nhật Bắc

Tinh thần đổi mới chưa được hưởng ứng toàn diện, đầy đủ

Đại biểu Nguyễn Thanh Hiền (Nghệ An): Điều đáng lo ngại là, tinh thần kiến tạo, đổi mới của Chính phủ chưa được hưởng ứng, thực hiện một cách đầy đủ, toàn diện trong toàn hệ thống.

Vẫn còn tổ chức, cá nhân trong bộ máy công quyền, thiết chế công sợ sai, sợ chịu trách nhiệm, vì vậy trong thực hiện có lợi cho cá nhân, an toàn, đùn đẩy trách nhiệm.

Những tồn tại này tuy không mới nhưng đang có xu hướng ngày càng nhiều hơn. Thực trạng này đang là lực cản lớn trong sự phát triển đất nước của chúng ta, cần được quan tâm và có những giải pháp khắc phục đồng bộ từ Trung ương đến cơ sở.

Đại biểu cho rằng, cùng với việc tăng cường kiểm tra, xử lý thông tin phản ánh từ cơ sở, kịp thời điều chỉnh ngay những bất cập, chồng chéo trong văn bản pháp luật, cần có cơ chế, chính sách để khuyến khích những cán bộ dám nghĩ dám làm trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ. 

Từ thực tế có những vụ việc thuộc thẩm quyền, trách nhiệm của cơ quan nhà nước nhưng đến khi vụ việc bị phát hiện, phản ánh hoặc xảy ra sự cố, gây thiệt hại về người, tài sản thì mới được quan tâm tuyên truyền, đại biểu kiến nghị, Chính phủ cần tăng cường quản lý, tránh tình trạng "mất bò mới lo làm chuồng" đang được tái diễn trên nhiều ngành, lĩnh vực như xây dựng cơ bản, quản lý đất đai, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, môi trường, giáo dục đào tạo...

Nghiên cứu, tổ chức bộ máy phù hợp

Cũng theo đại biểu, Nguyễn Thanh Hiền, qua hơn 30 năm đổi mới nhưng đến nay chúng ta vẫn chưa tổ chức được bộ máy phù hợp, đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước.

Chúng ta đã nhiều lần sắp xếp bộ máy quản trị, các ngành, lĩnh vực. Bên cạnh những kết quả tích cực vẫn còn tình trạng thay đổi về mô hình, tổ chức còn thiếu khoa học dẫn đến tình trạng tách ra, nhập vào thực hiện liên tục trong khi chức năng, nhiệm vụ không có sự thay đổi lớn, một số sự sáp nhập còn được thực hiện một cách cơ học.

Đại biểu đề nghị, Quốc hội, Chính phủ cần quan tâm nghiên cứu đầy đủ, toàn diện, khoa học và tổ chức bộ máy phù hợp. Thời điểm này hết sức quan trọng để chúng ta tập trung khắc phục, xử lý những vấn đề trên. 

Đại biểu Dương Minh Ánh (Hà Nội).

Văn hóa là gốc rễ của mọi vấn đề

Đại biểu Dương Minh Ánh (Hà Nội) cho rằng, trong năm qua, lĩnh vực văn hóa đã đạt được những thành tựu đáng kể nhưng xét về tổng thể, văn hóa chưa được coi trọng tương xứng với tiềm lực kinh tế đang phát triển của đất nước.

Theo đại biểu, văn hóa là gốc rễ của mọi vấn đề. Với một đất nước đang trên đà phát triển như nước ta lại càng cần phải coi trọng và tập trung nguồn lực đầu tư cho văn hóa.

Đại biểu đề nghị Chính phủ ưu tiên bố trí tăng cường nguồn ngân sách tu bổ các công trình văn hóa, bảo đảm phát huy giá trị di sản văn hóa; có giải pháp quản lý chặt chẽ, thận trọng hơn đối với việc cấp phép phát hành các tác phẩm điện ảnh, các ấn phẩm; chỉ đạo các bộ ngành địa phương nghiên cứu kỹ sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp công lập, tránh sắp xếp cơ học, nóng vội, duy ý chí.

Bên cạnh đó, đại biểu Dương Minh Ánh cũng đề nghị Chính phủ lắng nghe ý kiến của cử tri lĩnh vực giáo dục và nghiên cứu hoàn thiện phương thức thi THPT quốc gia trong thời gian tới...

Đại biểu Hoàng Văn Trà (Phú Yên). Ảnh VGP/Nhật Bắc

Nếu khơi thông các điểm nghẽn, chắc chắn kết quả thu được sẽ ấn tượng hơn

Cho rằng các hạn chế và nguyên nhân đã được nêu ra trong báo cáo của Chính phủ cơ bản là đầy đủ, thẳng thắn và trách nhiệm, đại biểu Hoàng Văn Trà (Phú Yên) đề nghị Chính phủ sớm có giải pháp khả thi và quyết liệt trong khắc phục, khơi thông các điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển.

Theo đại biểu: “Nếu tiến độ thực hiện tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công tốt hơn, khai thác sử dụng các nguồn lực cho phát triển như đất đai, tài nguyên khoáng sản và tài sản công hiệu quả hơn, các công trình đầu tư từ vốn ngoài ngân sách nhất là các dự án về hạ tầng, giao thông được triển khai xây dựng và khai thác đúng kế hoạch thì chắc chắn kết quả thu được còn cao hơn, ấn tượng hơn”.

Quy định rõ trách nhiệm trong xây dựng VBQPPL

Đề cập đến hạn chế, tồn tại trong xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện đưa pháp luật vào cuộc sống, đại biểu cho rằng, có thể nói đây vừa là hạn chế, tồn tại nhưng cũng là nguyên nhân làm ảnh hưởng đến sự chỉ đạo, điều hành đến phát triển kinh tế, quản lý xã hội, giữ gìn an ninh trật tự, trật tự an toàn xã hội…

Đại biểu kiến nghị, trong định hướng nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong năm 2020, Quốc hội, Chính phủ cần tập trung đầu tư hơn cả về nhân lực và vật lực để đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng làm luật, xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành.

Đồng thời, cũng cần có quy định rõ và cụ thể hơn về thẩm quyền, trách nhiệm và chế tài xử lý vi phạm trong xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Chính phủ phải có giải pháp hữu hiệu, khả thi để xây dựng được đội ngũ cán bộ công chức chuyên nghiệp, ngang tầm nhiệm vụ, thu hút được những người có bản lĩnh, trí tuệ, có tâm, có tầm vào khu vực công; có cơ chế chính sách, khung pháp lý để những người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm được trọng dụng và có môi trường tốt để hoạt động, sáng tạo và yên tâm làm việc, cống hiến.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc (Thái Bình).

Chúng ta đã có một năm thành công!

Theo đại biểu Vũ Tiến Lộc (Thái Bình), Khẳng định, chúng ta đã có một năm thành công! Cả 12 chỉ tiêu kinh tế xã hội đã hoàn thành. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiềm chế dưới 3%. Thất nghiệp dưới 4%. Tăng trưởng ước đạt 6,8% cho cả năm. Trên 130.000 doanh nghiệp thành lập mới. Đầu tư xã hội được mở rộng. Chất lượng tăng trưởng được cải thiện.

Năm 2019 là năm đầu tiên động lực tăng trưởng chính đã đến từ khu vực chế biến, chế tạo. Tỷ trọng xuất khẩu và đầu tư của khu vực kinh tế tư nhân trong nước cũng tăng lên…

Việt Nam duy trì được tốc độ tăng trưởng cao nhất ASEAN và nằm trong nhóm các nền kinh tế tăng trưởng tốt nhất ở châu Á. Đây là những thành quả rất quan trọng và không dễ dàng. 

Nếu không cải cách mạnh mẽ chúng ta sẽ tụt lại phía sau!

Trước những diễn biến không thuận của tình hình kinh tế thế giới và trong nước, đại biểu cho rằng, để duy trì được nhịp độ tăng trưởng 6,8%, đồng thời cải thiện được chất lượng tăng trưởng trong năm tới là rất gian nan.

Theo đại biểu, động lực chính để bảo đảm cho sự tăng trưởng là nâng cao sức cạnh tranh của cộng đồng doanh nghiệp. 

Vì vậy, sự đồng cam cộng khổ của cả hệ thống chính trị, của cả người lao động với doanh nghiệp để duy trì và phát triển sản xuất kinh doanh là rất quan trọng… Nếu không cải cách mạnh mẽ chúng ta sẽ tụt lại phía sau!

“Khoác tấm áo pháp lý mới cho hộ kinh doanh”

Góp ý giải pháp phát triển của hộ kinh doanh, đại biểu cho rằng, về bản chất thì hộ kinh doanh cá thể chính là một loại hình doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ nhưng do chưa được định danh rõ ràng về mặt pháp lý, nên với bên ngoài, hộ kinh doanh bị hạn chế về quyền kinh doanh…

Đại biểu cho rằng chúng ta không thể xóa bỏ hộ kinh doanh, không thể ép buộc hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, mà chỉ có thể khoác tấm áo pháp lý mới cho hộ kinh doanh: Đưa hộ kinh doanh vào phạm vi điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp với những quy định pháp lý tối giản nhưng minh bạch, bảo đảm sự bình đẳng của hộ kinh doanh với các loại hình doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa.

Theo đại biểu, chỉ có như vậy mới: Góp phần thúc đẩy sự phát triển có hiệu quả của hộ kinh doanh trong nền kinh tế nước ta và cũng là để bảo đảm thực thi một nguyên tắc nền tảng trong Hiến pháp là quyền và nghĩa vụ của mỗi công dân và tổ chức phải được quy định trong văn bản luật.

Đại biểu Lưu Thành Công (Vĩnh Long). Ảnh VGP/Nhật Bắc

Rào cản lớn nhất là sự ngăn cách thông tin

Cho rằng rào cản lớn nhất trong sản xuất nông nghiệp hiện nay là sự ngăn cách thông tin giữa người sản xuất và thị trường, đại biểu Lưu Thành Công (Vĩnh Long) đề nghị Chính phủ quan tâm nhiều hơn đến việc cung cấp thông tin sản xuất nông nghiệp cho nông dân.

Theo ông, trở ngại lớn nhất đối với nông dân hiện nay không phải vốn, không phải kỹ thuật canh tác mà là chính là thông tin về thị trường. Nông dân hiện nay chỉ nhận thông tin từ đại lý thu mua, thương lái, không hề có một tư vấn nào khác về thị trường nên họ không biết chính xác cách thức sản xuất của mình có đúng quy luật thị trường hay không.

“Chừng nào thông tin chính thống về giá cả thị trường chưa đến với nông dân thì bi kịch tiêu thụ hàng nông sản sẽ tiếp diễn, không bao giờ chấm dứt”, đại biểu nhấn mạnh và đề nghị, các ngành bằng mọi cách đưa thông tin đến tận người dân để họ quyết định vật nuôi, cây trồng cho đáp ứng nhu cầu thị trường.

Khuyến khích tập trung ruộng đất 

Một rào cản thứ hai trong sản xuất nông nghiệp được đại biểu Lưu Thành Công đề cập là tích tụ và tập trung ruộng đất. Ông cho rằng, cần phân biệt rõ tích tụ ruộng đất và tập trung ruộng đất. Tích tụ ruộng đất gắn hẳn với chuyển nhượng quyền sở hữu đất, người nông dân sẽ mất quyền sở hữu, sử dụng. Quản lý nhà nước hiện nay là cấm tích tụ ruộng đất để đầu cơ, kinh doanh.

Ngược lại làm sao khuyến khích mô hình tập trung ruộng đất, liên kết các mảnh đất khác nhau của nhiều người để cùng khai thác. Hiện nay tập trung ruộng đất ở nước ta khá phổ biến, nông dân đồng tình.

Theo đại biểu, đây là mô hình tiến bộ, nhân bản nhất, giải quyết tâm lý sở hữu đất của nông dân. Nông dân có thể yên tâm vì mình vẫn sở hữu đất, trong khi có thể tập trung canh tác quy mô lớn.

Nhiều quốc gia đã thực hiện thành công mô hình này. Chúng ta cần khuyến khích mô hình tập trung ruộng đất theo quy mô phù hợp năng lực, trình độ sản xuất hiện nay do một nông dân, hợp tác xã đứng lại thuê để canh tác.

Đại biểu đề nghị nhà nước cần có chính sách đặc thù, ưu đãi  cho loại hình này. Nếu rào cản này được tháo gỡ sẽ tác động lớn đến nông nghiệp như giúp dễ tiếp cận công nghệ mới, tập trung ruộng đất, sản xuất giá trị cao.

Quốc hội dành 2 ngày để thảo luận về KTXH và ngân sách nhà nước. Ảnh VGP/Nhật Bắc

(Theo Chinhphu.vn)