Đồng chí Lê Quang Đạo: Nhà lãnh đạo tài năng của Đảng, Nhà nước và Quân đội nhân dân Việt Nam

Bắc Ninh - Kinh Bắc đã sinh ra những người con ưu tú làm rạng danh non sông, đất nước. Đó là các đồng chí Ngô Gia Tự, Nguyễn Văn Cừ, Hoàng Quốc Việt, Lê Quang Đạo… Trong đó, đồng chí Lê Quang Đạo - người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, là một trong những nhà lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước.

Đồng chí Lê Quang Đạo, tên khai sinh là Nguyễn Đức Nguyện, sinh ngày 8-8-1921, tại xã Đình Bảng, phủ Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, nay là phường Đình Bảng, TX. Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, trong một gia đình có truyền thống yêu nước.

NGƯỜI ANH CẢ CỦA NGÀNH TUYÊN HUẤN QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM

Năm 1950, đồng chí Lê Quang Đạo được điều động vào Quân đội. Gần như suốt 30 năm chiến tranh, đồng chí khoác áo lính và thường có mặt ở những chiến trường nóng bỏng với những trọng trách quan trọng. Trên cương vị Cục trưởng Cục Tuyên huấn, đồng chí sớm nắm bắt được những yêu cầu quan trọng đặt ra đối với công tác lãnh đạo chính trị, chủ động đề xuất những nội dung quan trọng của công tác giáo dục chính trị trong bộ đội và được phân công biên soạn, viết nhiều tài liệu về công tác chính trị, tư tưởng, xây dựng Đảng, đặc biệt là các tài liệu chỉnh huấn, chỉnh quân.

Đồng chí Lê Quang Đạo (giữa) tại Mặt trận Quảng Trị (năm 1972).

Trong những năm tháng ác liệt nhất của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, đồng chí Lê Quang Đạo được Quân ủy Trung ương giao phụ trách công tác đảng, công tác chính trị trong các chiến dịch lớn, vào những thời điểm quyết liệt, như: Phó Chủ nhiệm chính trị Chiến dịch Biên giới (năm 1950); Phó Chủ nhiệm chính trị Chiến dịch Điện Biên Phủ (năm 1954); Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh (năm 1968), Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào (năm 1971), Đường 9 - Quảng Trị (năm 1972).

Giữa tháng 6-1973, Hội nghị lần thứ 21 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa III được tổ chức tại Hà Nội, thay mặt Quân ủy Trung ương, đồng chí đã trình bày tham luận khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo độc lập, tự chủ của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến; đồng thời, nêu rõ những ưu điểm, chỉ ra những hạn chế, thiếu sót trong quá trình chỉ đạo cuộc kháng chiến và nguyên nhân của những khuyết điểm đó. Bài phát biểu của đồng chí đã góp phần vào thành công của Hội nghị lịch sử này, quyết định đường lối chiến lược để kết thúc cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Với những đóng góp to lớn và quan trọng đối với công tác chính trị, tư tưởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam suốt 2 cuộc kháng chiến hào hùng của dân tộc, đồng chí Lê Quang Đạo được mệnh danh là “Anh cả của ngành Tuyên huấn Quân đội”. Đại tướng Võ Nguyên Giáp từng nhận xét: “Đồng chí Lê Quang Đạo là một cán bộ lãnh đạo có đức độ và tài năng của Đảng ta và Quân đội ta… Suốt 28 năm trong quân ngũ, đồng chí Lê Quang Đạo đã đem hết tài năng và sức lực, tâm hồn và trí tuệ xây dựng và chỉ đạo ngành Tuyên huấn Quân đội. Anh là một nhà hoạt động tư tưởng và văn hóa xuất sắc của Quân đội và của Đảng... Anh là một nhà lãnh đạo, chỉ huy ưu tú của Quân đội, một vị tướng có đủ những đức tính trí, dũng, nhân, tín, liêm, trung như Bác Hồ đã từng dạy”.

ĐỔI MỚI TỔ CHỨC, HOẠT ĐỘNG CỦA QUỐC HỘI

Ngày 17-6-1987, tại Phiên họp thứ nhất Quốc hội khóa VIII, đồng chí Lê Quang Đạo được bầu giữ chức vụ Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước. Đồng chí đã đóng góp nhiều công sức vào việc soạn thảo Hiến pháp năm 1992, phù hợp với cương lĩnh đổi mới của Đảng, đáp ứng đòi hỏi của cách mạng và nhân dân trong giai đoạn mới; đồng thời, ra sức thực hiện chương trình xây dựng pháp luật để Quốc hội và Hội đồng Nhà nước thông qua được nhiều bộ luật, luật và pháp lệnh.

Bên cạnh đó, đồng chí đã góp phần tích cực trong việc Quốc hội quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và thực hiện quyền giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động của Nhà nước, mở đầu thời kỳ đổi mới còn nhiều khó khăn phức tạp. Đồng chí cũng rất chú trọng đổi mới phong cách làm việc nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội. Việc điều hành Quốc hội thảo luận, chất vấn thực sự dân chủ, đổi mới đã phát huy trí tuệ của các đại biểu, tạo được không khí cởi mở, đoàn kết trong Quốc hội.

LÃNH ĐẠO, TĂNG CƯỜNG ĐỔI MỚI CÔNG TÁC MẶT TRẬN

Với 17 năm tham gia Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và 5 năm giữ chức vụ Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1994 - 1999), đồng chí đã có nhiều đóng góp trong xây dựng Mặt trận, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, như: Giúp Trung ương Đảng xây dựng Chỉ thị 17 về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam”. Đặc biệt năm 1993, đồng chí đã cùng cán bộ, Đảng đoàn Mặt trận tham mưu Đảng ban hành Nghị quyết 07 về “Đại đoàn kết dân tộc, tăng cường Mặt trận dân tộc thống nhất trong tình hình mới”, một nghị quyết tạo bước ngoặt cho đại đoàn kết dân tộc và công tác Mặt trận trong công cuộc đổi mới đất nước.

Chủ tịch Lê Quang Đạo tiếp đoàn đại biểu Mẹ Việt Nam Anh hùng đến thăm MTTQ Việt Nam vào năm 1998.

Với tư cách là Trưởng ban soạn thảo Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đồng chí đã dốc sức cùng tập thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được Kỳ họp thứ năm Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa X nhất trí thông qua Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đây là công trình lớn cuối cùng của đồng chí cống hiến cho Đảng, Nhà nước, Mặt trận và nhân dân ta trước lúc ra đi.

Những đóng góp to lớn của đồng chí trên các cương vị lãnh đạo khác nhau từ Đảng, Nhà nước, Mặt trận đến Quân đội nhân dân Việt Nam không chỉ cho cách mạng Việt Nam ở tầm vĩ mô, mà còn để lại dấu ấn sâu đậm trong các phong trào cách mạng nhiều địa phương như: Hà Nội, Bắc Giang, Hải Phòng. Với những hoạt động và cống hiến to lớn đối với Đảng, với nhân dân, đồng chí được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng, Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân công hạng Nhất, Huân chương Chiến thắng hạng Nhất, Huân chương Ít-Xa-La hạng Nhất do Nhà nước Lào truy tặng và nhiều Huân, Huy chương cao quý khác.

Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh trưng bày, giới thiệu đến công chúng những hình ảnh, tư liệu về quê hương đồng chí Lê Quang Đạo.

LINH THỦY (tổng hợp)