Quốc hội nâng cao chất lượng công tác giám sát

Tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội (QH) khóa XV, QH đã dành thời gian đánh giá kết quả thực hiện Chương trình giám sát năm 2022, 6 tháng đầu năm 2023 của QH; đồng thời, xem xét thông qua Chương trình giám sát năm 2024 với nhiều chuyên đề bám sát tình hình thực tế của đất nước, những vấn đề thời sự, đại biểu và cử tri quan tâm, đáp ứng kịp thời nhu cầu của xã hội.

ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT

Với mục tiêu không ngừng “đổi mới và đẩy mạnh công tác giám sát là khâu trọng tâm, then chốt để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của QH”, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉ đạo Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của QH, các Ban thuộc UBTVQH, các Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) bám sát Chương trình giám sát của QH, UBTVQH năm 2022 và năm 2023 để chủ động triển khai thực hiện có hiệu quả các yêu cầu, nhiệm vụ được giao với nhiều đổi mới, đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Cụ thể, hoạt động giám sát tiếp tục được nâng cao về chất lượng một cách toàn diện, từ việc lựa chọn nội dung mang tính thời sự, đối tượng giám sát, phương thức giám sát cũng có nhiều đổi mới, làm chuyển biến tích cực cả về mặt nhận thức, hành động và cách thức tổ chức thực hiện của cơ quan giám sát và đối tượng chịu sự giám sát, góp phần đưa hoạt động QH ngày càng sát với thực tiễn cuộc sống.

QH cũng đã chú trọng xây dựng, hoàn thiện thể chế liên quan đến hoạt động giám sát. Cùng với Đề án Về tiếp tục đổi mới hoạt động giám sát của QH, các văn bản lần đầu tiên được UBTVQH ban hành như: Nghị quyết Hướng dẫn hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật, Nghị quyết Hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND và một số văn bản khác...

Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH đơn vị tỉnh Tiền Giang Nguyễn Văn Danh cùng các ĐBQH của tỉnh biểu quyết thông qua Nghị quyết về Chương trình giám sát của QH năm 2024.

Đặc biệt, hoạt động giám sát chuyên đề ngày càng đi vào thực chất, không chỉ giám sát việc thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, mà còn giám sát để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi chính sách, giúp ĐBQH có cái nhìn đa chiều về một vấn đề; đặc biệt là sự tham gia trách nhiệm, tích cực của Chủ tịch QH và các Phó Chủ tịch QH đối với các chuyên đề khó, phức tạp, phạm vi giám sát rộng; qua đó đã kịp thời có những chỉ đạo đối với hoạt động của Đoàn giám sát, bảo đảm thống nhất, đúng định hướng và hiệu quả.

Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp QH, phiên họp UBTVQH tiếp tục có nhiều đổi mới, để lại dấu ấn trong hoạt động giám sát, thể hiện rõ sự đồng hành của QH có ý nghĩa quan trọng đối với việc kiểm soát quyền lực trong hoạt động của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.

Hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật đã được UBTVQH quan tâm chỉ đạo; các cơ quan của QH lần đầu tiên thực hiện theo Nghị quyết 560 của UBTVQH đã có nhiều nỗ lực để triển khai thống nhất, góp phần nâng cao chất lượng giám sát. Ngoài ra, giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị cử tri đã trở thành hoạt động thường xuyên. Hoạt động giám sát, hướng dẫn hoạt động của HĐND đã được quan tâm với nhiều kết quả tích cực… Nhìn chung, các cơ quan của QH, cơ quan thuộc UBTVQH, Đoàn ĐBQH, ĐBQH đã phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, tích cực đổi mới, góp phần đưa chất lượng hoạt động giám sát của QH không ngừng được nâng lên.

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁM SÁT CHUYÊN ĐỀ

Năm 2024 có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Chương trình hành động của Đảng đoàn QH thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Tại Kỳ họp thứ 5, QH biểu quyết thông qua 2 Nghị quyết về việc thành lập 2 Đoàn giám sát chuyên đề năm 2024 của QH gồm: Nghị quyết về việc thành lập Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023” và Nghị quyết về việc thành lập Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết 43 ngày 11-1-2022 của QH về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của QH về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023”.

Chuyên đề giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023” nhằm đánh giá kết quả đạt được, hạn chế, khó khăn, vướng mắc; xác định nguyên nhân, chỉ rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân; rút ra bài học kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội. Đồng thời, đề xuất, kiến nghị nhiệm vụ, giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội, hoàn thiện chính sách, pháp luật có liên quan, nhất là sau khi Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Đất đai (sửa đổi) được QH khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 6.

Nội dung giám sát tập trung vào việc ban hành chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2015 - 2023; tình hình triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội; thực trạng công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, tổ chức triển khai quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội…

Đối với chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết 43 ngày 11-1-2022 của QH về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của QH về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023” nhằm đánh giá kết quả đạt được, hạn chế, khó khăn, vướng mắc; xác định nguyên nhân, chỉ rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân; rút ra bài học kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả thực hiện các nghị quyết của QH trong các trường hợp tương tự; các cơ chế, chính sách, giải pháp đặc thù triển khai các dự án quan trọng quốc gia; đồng thời, đề xuất, kiến nghị các nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới để thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025.

Theo UBTVQH, để tạo điều kiện cho các Đoàn ĐBQH, HĐND, Mặt trận Tổ quốc của các địa phương chủ động trong xây dựng kế hoạch giám sát của mình; đồng thời, để tránh chồng chéo, giảm tải cho các địa phương, UBTVQH đã thống nhất, tùy theo tính chất từng chuyên đề, các địa phương sẽ không tổ chức giám sát song song với Đoàn giám sát của QH, UBTVQH. Do đó, Nghị quyết về việc thành lập 2 Đoàn giám sát chuyên đề này không yêu cầu các Đoàn ĐBQH tổ chức giám sát.

QUẾ ANH