Nghệ sĩ làm từ thiện: Tiếp tục hay ngưng?
(ABO) Tôi thở phào khi nghe tin kết quả điều tra sơ bộ của Công an cho thấy số tiền các nghệ sĩ hỗ trợ nạn nhân nhiều hơn số tiền đóng góp vào tài khoản. Tại sao? Vì tiền thì ít mà vì lo ngại niềm tin vào cái thiện của đồng bào bị tan vỡ thì nhiều.
Nghệ sĩ thường có tâm hồn dạt dào, dễ rung động, dễ cảm xúc, bà con mình tin bên trong những con người mà mình mến mộ đó có một trái tim biết hòa nhịp đập với mình trước thảm cảnh của đồng bào đang bị thiên tai. Vì vậy, họ sẵn lòng gửi những đồng tiền lương thiện của mình để người nghệ sĩ mà mình mến thương có dịp thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của mình trước công chúng.
Tôi không thích câu “không có nghệ sĩ lấy ai cứu trợ đồng bào lũ lụt miền Trung”. Người Việt Nam ta không lạ gì các câu “kẻ góp công, người góp của ” hay “lá lành đùm lá rách” và có bao nhiêu chuyện cống hiến cứu giúp hỗ trợ người không may mắn hằng ngày mà đâu có dính dáng vì đến những người hoạt động nghệ thuật.
Tôi nghe kể trong vùng thiên tai có một số người chỉ chực chờ quà cứu trợ như một nguồn thu nhập đặc biệt. Họ rất “chuyên nghiệp”, ngay khi không được mời ra trụ sở nhận quà, do đã nhận rồi phải dành cho bà con chưa nhận, nhưng họ cũng chen lấn để các đoàn phương xa thấy họ khổ mà cho, thậm chí làm cho các đoàn nhận xét “khổ vầy sao địa phương không đưa vô danh sách!". Không nói cũng biết người địa phương khổ tâm với họ như thế nào!?.
Vậy nghệ sĩ có nên làm từ thiện không? Trả lời là có! Một mặt đó là quyền cá nhân. Mặt khác, hình ảnh từ thiện của nghệ sĩ có tác dụng kêu gọi cộng đồng rất lớn. Nhưng rút kinh nghiệm trong thời gian qua là cộng đồng phải bảo vệ họ và họ phải biết tự bảo vệ mình. Bảo vệ như thế nào?
Trước hết Nhà nước phải nghiên cứu đưa ra hệ thống luật pháp cho công tác từ thiện nhiều thành phần tham gia: Có luật, nghị định, hướng dẫn để định hướng rõ ràng công tác phối hợp, không để phải có ai đó lên tiếng rồi cơ quan chức năng phải điều tra làm rõ gây nghi ngờ, bức xúc nhiều chiều như hiện nay.
Để tự bảo vệ, nghệ sĩ hay bất cứ cá nhân nào muốn kêu gọi mọi người cùng với mình làm từ thiện, do mình làm cầu nối, phải hiểu và làm đúng ba vấn đề: Công khai ngay từ đầu mục đích, kế hoạch, chương trình, bộ máy thực hiện (kể cả trả lương cho những người được thuê để làm việc). Đóng và xuất quỹ kịp thời. Báo cáo công khai tình hình sử dụng quỹ, tốt hơn nữa nên có đánh giá, rút kinh nghiệm. Có như vậy hình ảnh người nghệ sĩ với trái tim từ thiện càng long lanh trong mắt công chúng.
NGUYỄN HUỲNH ĐẠT