Rửa tay sạch thường xuyên để phòng tránh bệnh
(ABO) Giữ tay sạch sẽ là một trong những bước quan trọng nhất mà mọi người cần thực hiện để tránh một số bệnh truyền nhiễm và lây truyền cho người khác. Nhiều người mắc bệnh và lây lan do không rửa tay bằng xà phòng và nước sạch. Ngành Y tế khuyến cáo nên rửa tay theo cách cụ thể để tránh bị bệnh và lây lan dựa trên dữ liệu nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC).
 |
| Rửa tay sạch thường xuyên để tránh một số bệnh truyền nhiễm cho bản thân và lây truyền cho người khác. |
Làm thế nào vi trùng, vi rút xâm nhập vào tay và lây bệnh cho người
Phân từ người hoặc động vật là nguồn vi trùng quan trọng như Salmonella, E.coli O157, norovirus gây tiêu chảy, một số bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như adenovirus và bệnh tay chân miệng. Những loại vi trùng, vi rút này có thể dính vào tay sau khi mọi người đi vệ sinh hoặc thay tã, sau khi xử lý thịt sống có dính một lượng phân động vật vô hình. Một gam phân người tương đương với trọng lượng của một chiếc kẹp giấy, có thể chứa một ngàn tỷ vi trùng.
Vi trùng - vi rút có thể dính vào tay nếu mọi người chạm vào bất kỳ đồ vật nào khi ho hoặc hắt hơi lên đồ vật đó hoặc va chạm. Khi không được rửa sạch, chúng có thể truyền từ người này sang người khác và gây bệnh cho người khi chạm tay chưa rửa vào mắt, mũi và miệng; chuẩn bị hoặc ăn thức ăn và đồ uống bằng tay chưa rửa; chạm vào các bề mặt hoặc đồ vật có vi trùng trên đó; hỉ mũi, ho hoặc hắt hơi vào tay rồi chạm vào tay hoặc đồ vật chung của người khác.
Tác hại của việc không rửa tay ở trẻ em
Khoảng 1,8 triệu trẻ em dưới 5 tuổi tử vong mỗi năm do bệnh tiêu chảy và viêm phổi, 2 nguyên nhân hàng đầu giết chết trẻ nhỏ trên toàn thế giới. Rửa tay với xà phòng có thể bảo vệ khoảng 1/3 trẻ nhỏ bị bệnh tiêu chảy và gần 1/5 trẻ nhỏ bị nhiễm trùng đường hô hấp như viêm phổi.
Mặc dù mọi người trên khắp thế giới rửa tay bằng nước nhưng rất ít người sử dụng xà phòng để rửa tay. Rửa tay bằng xà phòng sẽ loại bỏ vi trùng hiệu quả hơn nhiều. Giáo dục rửa tay và tiếp cận với xà phòng trong trường học có thể giúp cải thiện việc đi học chuyên cần. Rửa tay sạch sẽ sớm trong đời có thể giúp cải thiện sự phát triển của trẻ trong một số môi trường. Ước tính tỷ lệ rửa tay sau khi đi vệ sinh trên toàn cầu hiện nay chỉ có 19%.
Rửa tay ngăn ngừa bệnh tật và lây nhiễm cho người khác
Rửa tay bằng xà phòng loại bỏ vi trùng khỏi tay giúp ngăn ngừa tiêu chảy và nhiễm trùng đường hô hấp và thậm chí có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng da và mắt.
Theo nghiên cứu của CDC, rửa tay thường xuyên và đúng cách làm giảm 23% - 40% số người mắc bệnh tiêu chảy; giảm 58% bệnh tiêu chảy ở những người có hệ thống miễn dịch yếu; giảm 16% - 21% các bệnh về đường hô hấp, như cảm lạnh; giảm tình trạng nghỉ học do bệnh đường tiêu hóa ở học sinh từ 29% - 57%.
Rửa tay giúp chống lại sự gia tăng kháng thuốc kháng sinh
Ngăn ngừa bệnh tật làm giảm lượng thuốc kháng sinh mà mọi người sử dụng sẽ giảm khả năng kháng thuốc. Thuốc kháng sinh thường được kê toa một cách không cần thiết cho những vấn đề sức khỏe này. Giảm số lượng các bệnh nhiễm trùng này bằng cách rửa tay thường xuyên giúp ngăn ngừa việc lạm dụng thuốc kháng sinh, yếu tố quan trọng nhất dẫn đến tình trạng kháng thuốc kháng sinh trên toàn thế giới. Rửa tay cũng có thể giúp mọi người không bị nhiễm vi trùng đã kháng thuốc kháng sinh và có thể khó điều trị.
Giữ tay sạch sẽ là một trong những bước quan trọng nhất mà chúng ta có thể thực hiện để tránh bị bệnh và lây lan mầm bệnh cho người khác. Nhiều bệnh và tình trạng lây lan do không rửa tay bằng xà phòng và nước sạch. CDC khuyến cáo nên rửa tay theo cách cụ thể để tránh bị bệnh và lây lan mầm bệnh cho người khác. Hướng dẫn rửa tay và sử dụng chất khử trùng tay hiệu quả được phát triển dựa trên dữ liệu từ một số nghiên cứu. Rửa tay là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi bị bệnh.
Thời điểm quan trọng để rửa tay
Bạn có thể giúp bản thân và những người thân yêu khỏe mạnh bằng cách rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trong những thời điểm quan trọng khi bạn có khả năng nhiễm và lây lan vi trùng:
Trước, trong và sau khi chế biến thức ăn
Trước và sau khi ăn thức ăn
Trước và sau khi chăm sóc người bệnh nôn mửa hoặc tiêu chảy tại nhà
Trước và sau khi điều trị vết cắt hoặc vết thương
Sau khi đi vệ sinh
Sau khi thay tã hoặc dọn dẹp một đứa trẻ đã sử dụng nhà vệ sinh
Sau khi xì mũi, ho hoặc hắt hơi
Sau khi chạm vào động vật, thức ăn cho động vật hoặc chất thải của động vật
Sau khi xử lý thức ăn cho vật nuôi hoặc chất thải của vật nuôi
Sau khi chạm vào rác
Nếu không có sẵn xà phòng và nước, hãy sử dụng chất khử trùng tay có ít nhất 60% cồn để làm sạch tay.
Làm theo 5 bước để rửa tay đúng cách
Rửa tay thật dễ dàng và đó là một trong những cách hiệu quả nhất để ngăn chặn sự lây lan của vi trùng. Bàn tay sạch sẽ có thể giúp ngăn vi trùng lây lan từ người này sang người khác và trong cộng đồng của chúng ta, bao gồm nhà riêng, nơi làm việc, trường học và cơ sở chăm sóc trẻ em của bạn.
Thực hiện theo 5 bước này mỗi lần rửa tay:
- Làm ướt tay bằng nước sạch đang chảy ấm hoặc lạnh, tắt vòi và thoa xà phòng.
- Tạo bọt cho tay bằng cách chà xát tay với xà phòng. Xoa mu bàn tay, giữa các ngón tay và dưới móng tay.
- Chà tay trong ít nhất 20 giây.
- Rửa sạch tay dưới vòi nước sạch.
- Lau khô tay bằng khăn sạch hoặc máy sấy khô.
Sử dụng nước rửa tay khi bạn không thể sử dụng xà phòng và nước
Chất khử trùng có thể nhanh chóng giảm số lượng vi trùng - vi rút trên tay trong nhiều tình huống. Tuy nhiên, chất khử trùng không loại bỏ được tất cả các loại vi trùng. Chất khử trùng tay có thể không hiệu quả khi tay bẩn hoặc dính dầu mỡ, có thể không loại bỏ được các hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu khỏi tay.
Rửa tay bằng xà phòng và nước là cách tốt nhất để loại bỏ tác nhân gây bệnh trong hầu hết các tình huống. Nếu không có sẵn xà phòng và nước, bạn có thể sử dụng chất khử trùng tay có chứa ít nhất 60% cồn bằng cách xem nhãn sản phẩm.
Hiện nay, bệnh tay chân miệng, cúm mùa đang gia tăng, nhiều nguy cơ bùng phát dịch. Rửa tay là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi bị bệnh, mọi người cần tuân thủ thực hiện.
BS LÊ ĐĂNG NGẠN