Vì sao thiếu lao động?
(ABO) Hiện nay, các doanh nghiệp đang cần lao động là biểu hiện về sự phục hồi đáng mừng của nền kinh tế. Nếu chỉ vì thiếu lao động mà không hồi phục được thì quả là đáng tiếc.
Nhìn các bảng quảng cáo tuyển lao động với các hứa hẹn lương cao, phúc lợi tốt, môi trường làm việc thân thiện, nhiều hỗ trợ đi lại, nhà ở…, chúng ta mới thấy rõ các doanh nghiệp đang thiếu lao động dường nào.
Quận, trước tết bán chuối, khóm, dừa… trước hẻm nhà tôi, giờ đã quay lên Bình Dương làm việc. Nhưng Tám, đứa em con người chú, về quê từ tháng 10 năm ngoái. Trước đây, vợ chồng Tám và đứa con 4 tuổi làm việc ở TP. Hồ Chí Minh, đến nay cũng được gần 10 năm. Vừa rồi về quê đám giỗ, tôi hỏi em chừng nào quay lên thành phố làm tiếp? Em cười rồi nói đang lãnh trợ cấp thất nghiệp đến hết tháng Sáu. Tính ra với mức 60% bình quân lương 6 tháng gần nhất, vợ chồng Tám sống ở quê, không tốn tiền thuê nhà, tiền ăn uống rẻ, vẫn tốt hơn đi làm xa nhà.
Thêm nữa lúc này ở quê vào mùa thu hoạch cần người, Tám vừa phụ cha mẹ, vừa có thể kiếm thêm chút ít khi giúp mọi người những việc đã quen làm từ thời còn đi học. Con chưa được chích ngừa cũng là lý do làm Tám phân vân. Tám nói: “Còn đứa nhỏ chưa chích ngừa, nghe nói đi học nhiều đứa bị lây bệnh, vợ chồng em cũng ngại mang nó theo. Nhưng để con ở nhà không ai trông coi”. Tôi nghĩ, chắc cũng có nhiều người có hoàn cảnh như em nên hiện nay các doanh nghiệp đang thiếu lao động.
Đám giỗ xong, về đến nhà, trong đầu tôi vẫn vương vấn vấn đề quay lại làm việc của em tôi. Tôi nghĩ em tôi và những người lao động giống như nó cần nhớ rằng trợ cấp thất nghiệp từ quỹ thất nghiệp là để dự phòng cho những khi không thể kiếm việc, nếu chưa sử dụng nó vẫn còn đó, mà còn thì khả năng dự phòng cho lúc mất việc vẫn còn. Kinh tế phát triển, năng suất nâng cao thì thu nhập của người lao động mới có thể tăng một cách bền vững được.
Thiết nghĩ, trước mắt Nhà nước cần cho phép tăng giờ làm thêm để giải quyết thiếu lao động tạm thời hiện nay. Các Trung tâm Dịch vụ việc làm tại các nơi, hằng tháng, khi làm thủ tục chi trả bảo hiểm thất nghiệp cần tăng cường tư vấn về chế độ bảo hiểm và giới thiệu việc làm cho người lao động. Việc chích ngừa cho trẻ em cũng cần quan tâm đẩy nhanh tiến độ, góp phần để người lao động yên tâm sớm trở lại sản xuất.
Về lâu dài nên xem xét khuyến khích đưa những ngành nghề cần nhiều lao động phổ thông về các tỉnh, để người lao động ít kỹ năng có thể làm việc gần nhà, vừa có lợi do mức chi phí sinh hoạt ở tỉnh thấp hơn so với các thành phố lớn, vừa để cho người lao động tận dụng thời gian giúp gia đình chăm sóc, thu hoạch ruộng vườn.
NGUYỄN HUỲNH ĐẠT