Vụ khiếu nại về đất đai của tộc họ Hồ Đắc: Giữa đôi bờ tình-lý

Báo Ấp Bắc số 3142, ra ngày 2-6-2014 có đăng bài “Vụ khiếu nại về đất đai của tộc họ Hồ Đắc: Về pháp lý không có cơ sở xem xét giải quyết, nhưng…”, phản ánh buổi đối thoại trực tiếp giữa họ tộc Hồ Đắc và UBND tỉnh vào ngày 29-5-2014.

Qua trao đổi, phân tích diễn biến quá trình khiếu nại và dựa trên cơ sở pháp lý, bà Trần Kim Mai, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh kết luận:

Việc ông Hồ Đắc Dũng được gia tộc Hồ Đắc ủy quyền khiếu nại đòi lại 2 ha đất (đo đạc thực tế 14.032 m²), tọa lạc tại ấp 6, xã Long Trung, huyện Cai Lậy hiện do Văn phòng Huyện ủy Cai Lậy quản lý là không có cơ sở để xem xét giải quyết.

Tuy nhiên, xét về quá trình đóng góp tài - vật lực (kể cả con người) của họ tộc Hồ Đắc cho cách mạng, bà Trần Kim Mai hứa sẽ báo cáo với Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Thường trực UBND tỉnh về yêu cầu, nguyện vọng của họ tộc Hồ Đắc mong muốn có được 1 mảnh đất tại nơi đây để xây dựng từ đường nhằm giúp con cháu dòng họ ghi nhớ nơi khởi nghiệp của cha ông.

Sau khi xin ý kiến chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy, ngày 1-10-2014, thay mặt UBND tỉnh, bà Trần Kim Mai đã có cuộc tiếp xúc với đại diện họ tộc Hồ Đắc để thông báo kết quả giải quyết nguyện vọng của họ tộc Hồ Đắc.

Theo đó, UBND tỉnh dự kiến sẽ giao cho họ tộc Hồ Đắc 1.214,5 m², trong tổng số 14.032 m² đất tọa lạc tại ấp 6, xã Long Trung, huyện Cai Lậy và họ tộc Hồ Đắc phải đền bù 112.455.000 đồng tiền hoa màu, cây trái cho người đang thuê.

Chưa đồng ý với dự kiến của UBND tỉnh, họ tộc Hồ Đắc tiếp tục làm đơn khiếu nại với hy vọng sẽ được giải quyết một cách có tình có lý, vì phần đất trên có nguồn gốc của cha ông đã dày công khai phá từ khi vùng đất này còn hoang sơ.

Xác minh đơn khiếu nại của họ tộc Hồ Đắc, chúng tôi ghi nhận, trải qua quá trình hơn 200 năm, họ tộc Hồ Đắc đã khai phá được khoảng 300 mẫu ruộng, chia cho con cháu làm ăn sinh sống. Không chỉ có công khai phá, họ tộc Hồ Đắc còn bỏ công sức, tiền của ra xây dựng cầu Ông Bầu, đình Long Trung và chợ Ba Dừa, góp phần làm cho vùng đất hoang sơ này trở nên trù phú.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, thực hiện lời kêu gọi hiến điền của Ủy ban Hành chánh - Kháng chiến Nam bộ, tộc trưởng Hồ Đắc đã hiến cho cách mạng gần 100 mẫu ruộng, chỉ chừa lại khoảng 2 mẫu làm từ đường, hiện nay trên phần đất này vẫn còn dấu tích 1 nền lót đá xanh để làm minh chứng.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Ban Tổ chức Khu 8 về đóng quân, có liên hệ với địa phương mượn tạm phần đất này để tăng gia tự túc. Sau ngày giải phóng, phần đất này được giao lại cho Ban Tổ chức Tỉnh ủy Mỹ Tho quản lý.

Chiến tranh kết thúc, họ tộc Hồ Đắc trở về có làm đơn xin lại phần đất hương hỏa của dòng họ, nhưng do phải nộp một số tiền đền bù công phục hóa và hoa màu nên tạm thời chưa được giao trả. Phần đất trên sau đó được giao cho Ban Tuyên giáo Huyện ủy Cai Lậy tạm thời quản lý.

Những năm sau đó, họ tộc Hồ Đắc nhiều lần làm đơn khiếu nại xin lại phần đất hương hỏa của cha ông để làm từ đường nhưng vẫn chưa được giải quyết. Điều đáng nói là, đất được giao cho Ban Tuyên giáo Huyện ủy Cai Lậy quản lý nhưng không trực tiếp sử dụng. Trên thực tế, từ năm 1986 đến nay, phần đất này chỉ để cho thuê. Điều này càng làm cho họ tộc Hồ Đắc thêm bức xúc.

Quá trình giải quyết khiếu nại, các cấp có thẩm quyền đều thừa nhận nguồn gốc đất là của họ tộc Hồ Đắc. Do chiến tranh, địch đóng đồn bót, dòng họ Hồ Đắc ly tán, tản cư nên phần đất này một thời gian dài không ai quản lý.

Trao đổi vấn đề này với đại diện họ tộc Hồ Đắc, ông Hồ Đắc Dũng cho biết: Phần đất họ tộc Hồ Đắc đang khiếu nại là đất hương hỏa đã thành vườn, thành ruộng chứ không phải đất hoang và cũng không phải đất bị tịch thu, trưng dụng.

Trường hợp chính quyền địa phương có dự định xây dựng nhà văn hóa liên xã phục vụ lợi ích cộng đồng, họ tộc rất đồng tình. Nếu được giao trả, họ tộc Hồ Đắc sẽ xin hiến một nửa diện tích đất để xây dựng như trước đây đã từng hiến gần 100 mẫu ruộng cho cách mạng.

Hy vọng khiếu nại của họ tộc Hồ Đắc sẽ được giải quyết một cách thấu tình, đạt lý.

Nhóm PV. CTXH