BÀI 3: Những phận đời lầm lỡ

BÀI 1 - Báo động tội phạm ma túy

Bài 2: Gian nan cuộc chiến chống tệ nạn ma túy

Để có tiền sử dụng ma túy, thỏa mãn cơn nghiện, nhiều người đã sa chân vào con đường phạm pháp như trộm cắp, cướp giật…

Thời gian gần đây, liên tiếp xuất hiện nhiều trường hợp “ngáo đá” sau khi sử dụng ma túy gây bất an trong nhân dân. Chuyện “ngáo đá” làm loạn phố phường, gia đình xảy ra ngày càng nhiều.

Công tác cai nghiện ma túy hiện chưa thật sự hiệu quả.

CON ĐƯỜNG PHẠM TỘI

Vào sáng ngày 11-7-2019, nhiều người dân tại TP. Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang một phen hoảng hốt khi nhìn thấy một người đàn ông có biểu hiện “ngáo đá” cầm hung khí la hét tại khu vực vòng xoay Nam Kỳ Khởi Nghĩa. Người này được xác định là Nguyễn Hữu Mạnh (ngụ phường 7, TP. Mỹ Tho) bị nghiện ma túy. Khi cảnh sát đến nơi, Mạnh cầm dao chống trả quyết liệt rồi chạy vào quán hủ tiếu gần đó, sau đó lên tầng lầu rồi trèo sang các căn nhà liền kề. Tay cầm hung khí, Mạnh tiếp tục la hét. Hàng chục cảnh sát được huy động đến thuyết phục người đàn ông này buông dao. Sau gần 3 giờ, cảnh sát mới khống chế được Mạnh.

Vào giữa tháng 5-2019, Công an huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang đã khởi tố bị can và bắt tạm giam Võ Văn Vàng (23 tuổi, ngụ xã Ngũ Hiệp, huyện Cai Lậy) về tội “Hủy hoại tài sản”. Vàng là đối tượng đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại địa phương về hành vi sử dụng ma túy, nhưng vẫn “chứng nào tật nấy”. Vàng là con một trong gia đình nên được cha mẹ nuông chiều từ nhỏ. Vàng thường hay tụ tập cùng bạn bè và bắt đầu sử dụng ma túy. Ngày 20-4-2019, Vàng xin tiền cha để mua ma túy sử dụng nhưng không được. Bực tức, Vàng dùng cưa và cây đập phá tài sản trong nhà làm hư hỏng bộ salon. Sau đó, Vàng dùng cưa cắt ngang gốc 16 cây bông trang kiểng.

Hay mới đây, cũng vì nghiện ngập mà Võ Chí Dũng (28 tuổi, ngụ huyện Cai Lậy) đã rơi vào con đường phạm pháp. Ngày 20-11, Dũng ra tay cướp giật túi xách của một giáo viên trên địa bàn TP. Mỹ Tho. Dũng bị một thanh niên đi đường truy đuổi theo và ép ngã xe trên đường Trần Hưng Đạo. Sau đó, Dũng rút dao tấn công nhưng đã bị thanh niên truy đuổi tước dao, khống chế tại chỗ cùng tang vật vụ cướp là chiếc túi xách chứa điện thoại di động cùng một số tư trang cá nhân. Tại cơ quan Công an, Dũng thừa nhận hành vi phạm tội của mình và cho biết thực hiện vụ cướp khi đang trên đường đến Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh uống thuốc Methadone để điều trị cho việc cai nghiện ma túy.

KHÓ KHĂN TRONG CÔNG TÁC PHÒNG NGỪA, CAI NGHIỆN

Theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH), tính đến ngày 30-10-2020, trên địa bàn tỉnh có 7.118 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý (6.797 nam, 321 nữ). Đến hết tháng 9-2020, Cơ sở Cai nghiện ma túy tỉnh Tiền Giang đang quản lý 599 học viên, trong đó cai nghiện bắt buộc là 551 học viên, cai nghiện tự nguyện là 28 học viên.

Cuối năm 2019, Sở LĐTB&XH tổ chức điều tra xã hội học 602 người nghiện ma túy hoàn thành cai nghiện tại Cơ sở Cai nghiện ma túy tỉnh (người sau cai nghiện tại nơi cưu trú). Sau khi hoàn thành cai nghiện trở về cộng đồng dưới 3 tháng, tái nghiện chiếm 7,6%; từ 3 đến 6 tháng tái nghiện chiếm 12,3%; từ 6 đến 12 tháng chiếm 30,4%; từ 12 đến 24 tháng chiếm 26,2%; từ 24 đến 36 tháng chiếm 8,6%; từ 36 tháng đến 48 tháng chiếm 8,8% và trên 48 tháng tái nghiện chiếm 6%. Qua kết quả điều tra, những người sau cai nghiện ở độ tuổi từ 21 đến 25 tái nghiện ngay khi về cộng đồng chiếm 2,2%; từ 1 đến 3 tháng chiếm 17,3%; từ 3 đến 6 tháng chiếm 4,3%; trên 6 tháng chiếm 5%. Sở dĩ tỷ lệ tái nghiện cao vì ở độ tuổi này số lượng người sử dụng và nghiện ma túy cao hơn nhiều so với nhóm tuổi khác (chiếm 36,4%). Nhìn chung, độ tuổi của người sau cai nghiện ma túy càng nhỏ thì tỷ lệ tái nghiện càng sớm hơn những người ở độ tuổi cao hơn.

Võ Chí Dũng tại cơ quan Công an.

Theo Công an tỉnh, qua thực tiễn công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh cho thấy, việc đưa người nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện tập trung và cai nghiện ma túy bắt buộc tại cộng đồng hiện nay chưa thật sự hiệu quả. Phần lớn người sau cai nghiện lại tiếp tục tái sử dụng trái phép chất ma túy. Nguyên nhân làm cho công tác cai nghiện ma túy hiện nay hiệu quả thấp do bản thân người nghiện ma túy thường không có việc làm ổn định, lười lao động, sức khỏe yếu, thích ăn chơi, thiếu ý chí quyết tâm để trở thành người tốt… Gia đình và xã hội bất lực, không quản lý. Đây là nguyên nhân cơ bản quan trọng nhất. Việc cai nghiện hiện tại còn nặng hình thức, chưa thật sự hiệu quả, đặc biệt là cai nghiện tại gia đình, cộng đồng, quản lý giáo dục tại địa phương...

Còn theo Thượng tá Phạm Thế Kim, Phó Trưởng Công an TP. Mỹ Tho, Luật Phòng, chống ma túy và các văn bản quy phạm pháp luật về công tác phòng, chống ma túy hiện nay chưa bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Xử lý vi phạm hành chính. Nhiều quy định không còn phù hợp làm hạn chế hiệu lực và hiệu quả của công tác phòng, chống ma túy và đặt ra vấn đề cần sửa đổi, bổ sung cơ sở pháp lý để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tạo tác dụng răn đe, phòng ngừa. Theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy, có 2 biện pháp cai nghiện ma túy bao gồm: Cai nghiện ma túy tự nguyện (tự nguyện tại gia đình, cộng đồng và cơ sở cai nghiện) và cai nghiện ma túy bắt buộc tại cơ sở cai nghiện và cộng đồng. Hiện tại, Luật Phòng, chống ma túy giao cho UBND cấp xã tổ chức cai nghiện ma túy tại gia đình, cai nghiện ma túy tại cộng đồng. Trong khi tại cấp xã, điều kiện cơ sở vật chất, con người còn khó khăn, mà cai nghiện ma túy đòi hỏi chuyên môn cao, do vậy quy định này không phù hợp, mang tính hình thức, không hiệu quả. Mặt khác, người cai nghiện tự nguyện không được hỗ trợ kinh phí nên không khuyến khích được nhiều người tự nguyện tham gia.

Ý PHƯƠNG - HÀ NAM
(Còn tiếp)