Nhà văn hóa Trần Văn Khê qua đời

Rạng sáng 24-6, nghệ sĩ, nhạc sĩ, nhà nghiên cứu âm nhạc dân tộc Việt Nam - GS Trần Văn Khê qua đời ở tuổi 94.

Giáo sư - Tiến sĩ - Viện sĩ Trần Văn Khê tại buổi tọa đàm "Tiền Giang - cái nôi nghệ thuật cải lương" do UBND tỉnh Tiền Giang tổ chức ngày 18-1-2014. Ảnh: Vân Anh

Giáo sư-Tiến sĩ âm nhạc Trần Văn Khê là người Việt Nam đầu tiên đậu tiến sĩ ngành âm nhạc học tại Pháp. Sau đó, ông trở thành Giáo sư tại Đại học Sorbonne (Pháp), thành viên danh dự Hội đồng Quốc tế âm nhạc, UNESCO... Ông là người có bề dày trong hoạt động nghiên cứu, giảng dạy, có công trong quảng bá âm nhạc Việt Nam nói riêng, văn hóa Việt Nam nói chung ra thế giới.

Trong hơn nửa thế kỷ sống và nghiên cứu, giảng dạy âm nhạc dân tộc ở Pháp, Giáo sư Trần Văn Khê luôn tranh thủ những chuyến về nước để tìm hiểu và giao lưu với các nghệ nhân trong nước về nhạc truyền thống. Từ năm 2003, ông quyết định về định cư tại TP. Hồ Chí Minh ở tuổi 82.

Năm 2004, ông chuyển về nước hàng nghìn cuốn sách, những công trình nghiên cứu, băng video... được ông tích góp trong hàng chục năm nghiên cứu âm nhạc. Khối lượng tư liệu này được lưu trữ tại Viện Bảo tàng TP. Hồ Chí Minh. Tháng 10-2005, UBND TP. Hồ Chí Minh bàn giao căn biệt thự nhỏ nằm trên đường Huỳnh Đình Hai, quận Bình Thạnh làm nơi lưu trú cho Giáo sư Khê. Ngôi nhà này còn là nơi lưu trữ toàn bộ hiện vật liên quan đến đời sống cá nhân và nghề nghiệp của ông.

Giáo sư Trần Văn Khê đã nhận nhiều giải thưởng quốc tế về đĩa hát và hoạt động nghiên cứu, quảng bá âm nhạc dân tộc. Điểm qua một số giải thưởng ông đạt được:

Năm 1949: Giải thưởng nhạc cụ dân tộc tại Liên hoan Thanh niên Budapest; năm 1975: Tiến sĩ âm nhạc danh dự (Docteur en musique, honoris causa) của Đại học Ottawa (Canada); năm 1981: Giải thưởng âm nhạc của UNESCO ở Hội đồng Quốc tế Âm nhạc (Prix UNESCO - CIM de la Musique);

Năm 1991: Huy chương về Nghệ thuật và Văn chương của Bộ Văn hóa Pháp (Officier de l'Ordre des Arts et des Lettres, Ministère de la Culture et de l'Information du Gouvernement français); năm 1993: được cử vào Hàn lâm viện châu Âu về Khoa học, Văn chương, Nghệ thuật; viện sĩ thông tấn; năm 1995: Giải thưởng quốc tế về Dân tộc nhạc học KOIZUMI Fumio (Nhật);

Năm 1998: Huy chương Vì Văn hóa Dân tộc của Bộ Văn hóa Việt Nam; năm 1999: Huân chương Lao động hạng nhất do Chủ tịch Trần Đức Lương trao; năm 2011: Giáo sư Khê được trao giải thưởng "Thành tựu trọn đời trong âm nhạc" do Ủy ban kết nghĩa Việt-Mỹ của hai thành phố San Francisco và TP. Hồ Chí Minh trao tặng;

Năm 2005: Giải thưởng Đào Tấn do Trung tâm Nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc trao tặng; năm 2013: UBND TP. Hồ Chí Minh trao tặng Huy hiệu TP. Hồ Chí Minh.

Giáo sư Trần Văn Khê là thành viên danh dự suốt đời của Hội đồng Quốc tế âm nhạc thuộc UNESCO. Ông cũng là thành viên của nhiều hội nghiên cứu âm nhạc tại Pháp, Mỹ, Trung Quốc...

Giáo sư Trần Văn Khê trở bệnh nặng vào ngày 27-5 và được đưa vào Bệnh viện Nhân dân Gia Định, TP. Hồ Chí Minh vì suy tim, viêm phổi nặng, thận hư. Lần nhập viện cuối cũng là lần nằm viện lâu nhất của ông. Ông chống chọi với bệnh tật cho đến phút cuối cùng.

(Theo chinhphu.vn)