Củng cố niềm tin và cổ vũ quân dân Tiền Giang quyết tâm đánh bại Chiến tranh cục bộ của Mỹ

(ABO) Từ năm 1965, cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân ta chuyển sang giai đoạn mới. Kế hoạch Staley - Taylor và McNamara không thực hiện được, chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ thi hành hơn 4 năm ở miền Nam Việt Nam về cơ bản đã bị phá sản. Đế quốc Mỹ đã thay chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” bằng “Chiến lược chiến tranh cục bộ”, đưa quân viễn chinh Mỹ và đồng minh cùng với vũ khí, phương tiện chiến tranh vào miền Nam nhằm đẩy mạnh chiến tranh xâm lược và mở rộng “Chiến tranh phá hoại” miền Bắc.

Thực hiện chủ trương của Đảng, cả nước đoàn kết một lòng quyết tâm đánh Mỹ và thắng Mỹ. Trong 2 năm 1966 và 1967, cao trào toàn dân chống Mỹ, cứu nước sôi sục cả nước: Nhiều máy bay Mỹ bị bắn rơi ở miền Bắc, hai cuộc phản công chiến lược mùa khô 1965 - 1966 và 1966 - 1967 đã bị bẻ gãy ở miền Nam.

Tượng đài Chiến thắng Ba Rài (xã Cẩm Sơn, huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang). Ảnh: Quế Ngân

Do địa hình sông ngòi dày đặc của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nên đế quốc Mỹ chưa thể thích ứng, triển khai đội hình trực tiếp tác chiến ở vùng này mà chỉ triển khai xây dựng các căn cứ quân sự, trong đó có căn cứ Đồng Tâm ở Mỹ Tho (nay là tỉnh Tiền Giang). Mỹ Tho có vị trí địa lý tự nhiên, quân sự quan trọng cho cả ta và địch nên địch đẩy mạnh xây dựng căn cứ Đồng Tâm làm trọng điểm để tấn công Mỹ Tho và khắp vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Đầu năm 1967, căn cứ quân sự Đồng Tâm cơ bản hoàn thành. Địch đưa Lữ đoàn 2 Sư đoàn 9 cùng các lực lượng hỗ trợ về đóng tại đây. Những nhà quân sự Mỹ đã tổ chức ra lực lượng “Hải Lục đường sông” hay “Lực lượng cơ động trên sông”, gắn với chiến thuật “Hạm đội nhỏ trên sông” nhằm phát huy tối đa khả năng tác chiến của Lữ đoàn 2 Sư đoàn 9 của Mỹ trên vùng địa hình sông nước của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, cụ thể là tỉnh Mỹ Tho.

Giữa tháng 7-1967, Khu ủy Khu 8 chủ trương chuẩn bị một bước cho chiến dịch lớn vào cuối năm 1967, trước mắt mở chiến dịch mùa mưa tấn công lộ 4 (nay là Quốc lộ 1A), đồng thời chuẩn bị lực lượng, trận địa để chủ động đánh các cuộc càn quét hai bên Nam - Bắc lộ 4 của Mỹ lẫn ngụy hòng giải tỏa lộ 4, tiêu diệt thật nhiều sinh lực địch, dồn địch lún sâu vào thế bị động chiến lược tại chiến trường Mỹ Tho.

Tỉnh ủy Mỹ Tho triển khai kế hoạch mùa mưa của Khu ủy Khu 8 theo từng đợt, mỗi đợt từ 1 đến 2 tuần nhằm đánh phá lộ 4 và chuẩn bị sẵn sàng đánh bại các cuộc phản công của địch hòng giải tỏa lộ 4; trong đó có việc chuẩn bị mọi mặt để đối đầu với “Lực lượng cơ động trên sông” và chiến thuật “Hạm đội nhỏ trên sông” của Mỹ.

Tái hiện trận đánh Ba Rài nhân kỷ niệm 40 năm Chiến thắng Ba Rài (15-9-1967 - 15-9-2007).  Ảnh: Huỳnh Ngọt

Đêm 14-9-1967, Khu ủy Khu 8 phát hiện âm mưu địch mở 2 cuộc càn lớn vào hai bên Nam - Bắc lộ 4 trên địa phận tỉnh Mỹ Tho; trong đó ở phía Nam lộ 4, toàn bộ Lữ đoàn 2 bộ binh Mỹ với hàng chục tàu xuồng lớn nhỏ chuẩn bị càn vào khu vực sông Ba Rài hòng tiêu diệt Tiểu đoàn 263. Khu ủy đã điện thông báo cho Tỉnh ủy Mỹ Tho và Tiểu đoàn 263 biết kế hoạch, cho phép tiểu đoàn tự chọn địa bàn và phương án tác chiến.

Giữa khuya ngày 14-9-1967, toàn tiểu đoàn bắt đầu di chuyển về ấp 4, xã Cẩm Sơn. Đến 3 giờ ngày 15-9-1967, toàn bộ lực lượng Tiểu đoàn 263 vượt sông Ba Rài về đến ấp 4, bố trí đội hình chiến đấu gồm: 3 đại đội bộ binh, đại đội trợ chiến số 4 (tổng cộng 580 đồng chí), trung đội đặc công, trung đội trinh sát. Bộ Chỉ huy tiểu đoàn đóng tại vườn mía của Bà Năm Hằng (nằm giữa đội hình).

Đến 5 giờ sáng, toàn tiểu đoàn đã vào vị trí đội hình, sẵn sàng chiến đấu. Rạng sáng ngày 15-9-1967, địch tổ chức triển khai hai cuộc càn ở hai bên Nam - Bắc lộ 4 nhằm giải tỏa thế bao vây chia cắt lộ 4 của ta. Cuộc càn phía Bắc lộ 4 mang tên Cửu Long 63/11/67 do Khu chiến thuật Tiền Giang chỉ huy. Cuộc càn phía Nam lộ 4 mang tên Cohart, chủ yếu ở khu vực sông Ba Rài, do Bộ Chỉ huy Lữ đoàn 2 bộ binh Mỹ chỉ huy.

Sau 1 ngày kiên cường chiến đấu, Tiểu đoàn 263 Khu 8 đã bẻ gãy hoàn toàn cuộc càn mang tên Cohart của lực lượng cơ động trên sông thuộc Lữ đoàn 2 Sư đoàn 9 Mỹ, giữ vững trận địa; loại khỏi vòng chiến hơn 200 lính Mỹ; bắn chìm, bắn cháy và bắn hư 16 tàu các loại; bắn rơi một máy bay phản lực F.100. Ta hy sinh 4 chiến sĩ, bị thương 14 đồng chí.

Quê hương Cẩm Sơn ngày càng phát triển. Ảnh Quế Ngân.

Ngoài ra, ta còn tổ chức 2 cuộc đấu tranh chính trị trực diện tại quận lỵ Cái Bè và quận lỵ Bến Tranh với hơn 100 quần chúng tham gia. Ta nghi binh làm Tiểu đoàn 5/60 (tiểu đoàn trong trận càn Cohart trên sông Ba Rài đang di chuyển đến chiến trường bằng đường bộ) không thể tập kết đúng thời gian quy định; loại khỏi vòng chiến hàng chục tên Mỹ, sĩ quan, binh sĩ ngụy khác tại căn cứ Đồng Tâm, Châu Phước Liêm và tại tổng hành dinh Sư đoàn 7. Ta phá hoại nhiều đoạn giao thông chiến lược và phá hủy nhiều xe quân sự của địch.

Đây là một trận đánh mang tính đột phá, đập tan chiến thuật “Hạm đội nhỏ trên sông” của “Lực lượng cơ động trên sông”, có sự chi viện tối đa của không quân, pháo binh và xe bọc thép… mà đế quốc Mỹ đưa ra thử nghiệm để triển khai trên chiến trường Đồng bằng sông Cửu Long.

LINH THỦY

(tổng hợp)